Meclis araştırması ve görüşülen meclis araştırma komisyonu raporlarının hukuk devleti ilkesi bakımından değerlendirilmesi

Abstract

Meclisin denetim yollarından biri olan meclis araştırması, literatürde ele alınmışsa da Meclis Araştırma Komisyonu Raporları hakkında değerlendirme yapılmamıştır. Bu çalışmanın esas gayesi Meclis Araştırma Komisyonu Raporlarını hukuk devleti ilkesi bakımından incelemek olacaktır.Araştırma sonrası hazırlanan raporlar, araştırmanın sonucunu, tespit edilen hususlarını ortaya koyar, bir nevi araştırmayı maddi bir varlığa büründürür. Bu doğrultuda raporlar birincil nitelikte araçlardır. Raporları anlamlı hale getiren Genel Kurulda görüşülmeleridir. Günümüze dek Türkiye'de toplam 121 adet araştırma komisyonu raporu görüşülmüştür. Bu raporların %66'sı hukuk devletinin düşünsel temellerine yöneliktir. Keyfi yönetimin önlemesine yönelik raporlar ilk sırada, insan haklarının korunmasına yönelik raporlar ikinci sırada, yönetilenlere hukuki güvenlik sağlanmasına yönelik raporlar son sıradadır.Yapılan çalışmada görüşülen meclis araştırma komisyonu raporlarının büyük oranda hukuk devletinin düşünsel temellerine yönelik olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda meclis araştırmasının da hukuk devleti ilkesinin hayata geçirilmesinde etkili bir mekanizma olduğu söylenebilecektir.Anahtar Sözcükler Parlamento, Parlamenter Denetim, Hukuk Devleti, Meclis Araştırması, Meclis Araştırma Komisyonu Raporları

Parliamentary Inquiry, one of the ways of obtaining information and supervision by the assembly, has been discussed in the literature but Parliamentary Inquiry Committee Reports have not been evaluated. The main purpose of this study will be to examine the Parliamentary Inquiry Committee Reports debated in terms of rule of law.Reports prepared after research reveal the results and the findings of the research and give the research a material existence. In this sense, reports are the primary quality tools. The thing which makes the reports meaningful is debating the reports in the Plenary. Until today 121 inquiry committee reports in total have been discussed in Turkey. 63% of these reports are directed at the intellectual foundations of the rule of law. Reports on the prevention of arbitrary regime take the first place, reports on the protection of human rights take the second place, reports on providing legal security to the governed take the third place.In this study it seems that parliamentary inquiry committee reports are largely directed towards the intellectual foundations of the rule of law. In this respect, it can be said that the parliamentary inquiry is an effective mechanism in the implementation of the rule of law principle.KeywordsParliament, Parliamentary Oversight, Rule of Law, Parliamentary Inquiry, Parliamentary Inquiry Committee Reports.