Evli bireylerde bağlanma biçimleri ve evliliğe dair inançların evlilik doyumu ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, evli bireylerin bağlanma biçimleri ve evliliğe dair inançlarının evlilik doyumu ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırmanın evrenini Malatya İlinde bulunan evli bireyler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi Malatya ilinde çeşitli kurumlarda tesadüfi olarak belirlenen evli bireylere araştırma kapsamında kullanılan ölçeklerin gönüllülük esasına dayalı olarak uygulanması sonucunda oluşturulmuştur. Araştırma 120'si (%54,5) kadın; 100'ü (%45,5) erkek toplam 220 kişi ile yürütülmüştür.Araştırmada ölçme aracı olarak Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II, İlişki İnanç Envanteri ve Evlilik Yaşam Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için pearson korelasyon katsayısı, çok yönlü regresyon ve çok yönlü varyans analizi yöntemleri kullanılmıştır. Pearson korelasyon katsayısı ile elde edilen sonuçlar, bağlanma tarzları, ilişkiye dair inançlar ve evlilik doyumu arasında anlamlı düzeyde olumsuz ilişkinin olduğunu göstermektedir. Diğer bir deyişle, kaygılı ve kaçınmalı bağlanma düzeyi arttıkça evlilik doyumu düşmekte. Benzer şekilde ilişkiye dair gerçekçi olmayan inançları kullanma sıklığı arttıkça, evlilik doyumu düşme eğilimi göstermekte. Evlilik doyumu ile en yüksek ilişkiye sahip olan alt ölçeklerin ?kaçınmalı bağlanma tarzı? ve ?eşler değişmez? olduğu bulunmuştur.Yapılan tek yönlü MANOVA analizleri sonucunda, evlilik doyumu yüksek ve düşük olan denekler arasında bağlanma tarzları değişkeni ve ilişkiye dair inançlar değişkeni bağlamında anlamlı bir farkın olduğu görülmektedir. Elde edilen değerler incelendiğinde, hem kaygılı bağlanma boyutunda hem de kaçınmalı bağlanma boyutunda gruplar arasında evlilik doyumu yüksek grup lehine anlamlı fark olduğu görülmektedir. Evlilik doyum düzeyi farkı bireyler arasında ilişkilere dair gerçekçi olmayan inançlar bağlamında da evlilik doyumu yüksek grup lehine anlamlı bir farkın olduğu bulunmuştur.Araştırmada bağlanma tarzları ve ilişki inançları bağımsız değişkenler olarak, evlilik doyumu ise bağımlı değişken olarak belirlenmiş ve bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkeni yordama düzeyi standart çoklu regresyon ve hiyerarşik regresyon yöntemleri kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Regresyon analizi sonuçları incelendiğinde, bağlanma tarzlarından yalnız ?kaçınmalı bağlanma? tarzının evlilik doyumunu anlamlı düzeyde yordadığı; ilişkilere dair inançlardan ise yalnızca ?eşler değişmez? şeklindeki inançların evlilik doyumunu anlamlı düzeyde yordayıcı güce sahip olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte, ?eşler değişmez? değişkeni kontrol altına alındığında dahi, ?kaçınmalı bağlanma?nın evlilik doyumu puanlarındaki varyansı açıklamadaki katkısının anlamlı düzeyde olduğu bulunmuştur.

In this study, relationship between attachment styles, relationship beliefs, and marital satisfaction of married individuals was investigated. The participants of the study were consisted of married individuals dwelling in Malatya Province. Administration of the instruments was done individually on a voluntary basis in different state or private institutions in random fashion. Total of 220 married individuals of whom 120 (54.5%) were women and 100 (45.5%) were men took place in the research.The instruments of the research were the Experiences in Close Relationships Inventory-II, the Relationship Belief Inventory and Marital Life Scale. In order to analyze the data obtained, Pearson correlation coefficient analysis, one-way multivariate analysis of variance and multiple regression methods were employed. Results of the research indicated significant negative correlations between attachment styles, relationship beliefs and marital satisfaction. The highest correlations were obtained between ?avoidant attachment style? (r=-.43), ?partners don?t change? (r=-.43) subscale of the Relationship Beliefs Inventory, and marital satisfaction.The subjects with high and low marital satisfaction differed in terms of attachment styles and relationship beliefs according one-way MANOVA results. Results indicated that the subjects with low level of marital satisfaction tended to display more avoidant and anxious attachment styles and hold more irrational relationship beliefs more than those with high level of marital satisfaction. Therefore, only ?partners don?t change? beliefs and ?avoidant attachment style? had a predictive power to explain total variance in marital satisfaction scores. As the effects of ?partners don?t change? beliefs were controlled, ?avoidant attachment style? still made a significant contribution to the prediction equation.