Balkanlar`daki Türk edebiyatı yayınlarında çağdaş Kosova Türk çocuk edebiyatının yeri

Abstract

Türk edebiyatı, Türklerin geniş coğrafyaya yayılan bir millet olmasından dolayı, zengin kollardan beslenen bir edebiyattır. Kuzeyden güneye, doğudan batıya bir çok farklı kültürün arasında varlığını sürdürebilen bir edebiyat olması, onun bu zenginlikleri edebi ürünler olarak yansıtabilen edebiyatçıların başarısından kaynaklanmaktadır. Balkan coğrafyasından beslenen Türk edebiyatı da böyle şekillenmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun Kosova topraklarına hakim olmasıyla beraber Türk edebiyatı da Balkanlar'da gelişmeye başlamıştır.Balkanlar, tarih boyunca siyasi ve sosyal hareketlilikler yaşayan bir coğrafya olması nedeniyle burada yaşayan insanlar kültürel değerleri ve yaşadıkları topraklar arasında sıkışıp kalmışlardır. Balkanlar'daki hakimiyetini kaybeden Osmanlı'nın ardından bu topraklarda kalan Balkan Türkleri bu zorlukları en yoğun şekilde yaşayanlardandır. Bölgede gelişen Türk edebiyatı alanındaki çalışmalar da, bu sıkıntılı dönemden etkilenerek durma noktasına gelmiştir. 1960'lı yıllarda Balkanlar'da yeniden canlanmaya başlayan Türk edebiyatı, ancak 1980'den sonra fark edilebilir bir yükselişe geçmiştir. Bu yükselişle birlikte özellikle Kosova'da çocuk edebiyatı alanında da önemli gelişmeler yaşanmıştır. Öyle ki, Kosova'da gelişen Türk çocuk edebiyatı, Türkiye'deki çalışmalarla karşılaştırılabilecek seviyelere ulaşmıştır. Ancak, 1999 Kosova Savaşı sonrasında Türkçe'nin bu topraklarda varlığını sürdürebilmesi için mücadele etmek zorunda kalan, Kosova Türkleri ve Türkçe yeni bir yara daha almıştır. Bugün yaralarını sarmaya çalışan Kosova'da ve dolayısıyla Balkanlar'daki Türk edebiyatı alanında yapılan çalışmaların artması, kayıpların daha hızlı bir şekilde telafi edilebileceğinin sinyallerini vermektedir.Bölgede yapılan edebiyat çalışmaları incelendiğinde, çocuk edebiyatının da göz ardı edilmediği, hatta en hızlı gelişmelerin yine bu alanda yaşandığı görülmektedir. Türk edebiyatının Kosova ve beraberinde Balkanlar'daki varlığını sürdürebilmesi için, onun çocuklara hissettirilebilmesi, yaşattırılabilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde Balkanlar'daki Türk edebiyatı, adı tanıdık ama yabancılaşmış bir milletin edebiyatı olma tehlikesi yaşayacaktır. Bu sebeple, Balkanlar'daki Türk çocuk edebiyatı alanında yapılacak her çalışma, atılan her adım Balkan Türklerinin kültürel kimliklerini yitirmemeleri için gereklilik niteliğindedir.Anahtar Kelimeler: Balkanlar, Kosova, Türk Edebiyatı, Çocuk Edebiyatt.

Turkish literature is fed by rich branches beacuse the Turk?s spread on a wide geographical area across the nation. The reason why the Turkish literature still exist between the existence of a very different culture from north to South and east to west, as it reflects the richness of literary writers stems from their success. Turkish literature fed from the Balkan region was shaped like that. Turkish literature also began to develop together with The Ottoman Empire dominated on Kosovo?s land.Beacuse of the political and social activies throughout the history, the people who lived here was stucked between the land they lived. The Balkan Turks who stayed after the Ottoman lost its dominance in the Balkans, had to fight with big difficulties. Turkish literature on the field of development studies in the region influenced by the downturn has come to a standstill. The revival of the Turkish literature began in the Balkans in the 1960s, but has started to rise after 1980 can be realized. Significant improvements had also experienced especially in children's literature at Kosova with this rise. So that Kosovo's also growing Turkish children's literature has reached levels comparable to work in Turkey. However, after the 1999 Kosovo War, the Kosova Turks had to struggle for existing the Turkish literature on this land and come to a standstill. Increase of the studies on Turkish literature at Balkans and trying to fix their injuries today gives signal to compensate their losses in a faster way.The fastest development has seen on the children?s literature when an observation had done on the area. Turkish literature have to make understand and keep alive on childern to continue its presence on Kosova and Balkans. Otherwise, Turkish literature in the Balkans will become an alienated nation literature with a familiar name. Therefore every studies every steps done on children?s literature on Balkans will be necessary to Balkan Turk for not to forget their culturel identity.Keywords: Balkans, Kosovo, Turkish Literature, Children's Literature.