Geleneksel Türk müziği çalgılarından tanbur`un sanal çalgı kitaplığının oluşturulması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, geleneksel Türk müziği çalgılarından tanbura ait bir sanal çalgı kitaplığı oluşturmaktır. Bu amaçla deneysel model kullanılmıştır. Araştırmanın evreni geleneksel Türk müziği çalgıları, örneklemi ise tanbur olarak belirlenmiştir. Ses kitaplığının oluşturulmasına yönelik gerekli kuramsal bilgilere ulaşılması sırasında kaynak tarama yönteminden faydalanılmıştır. Elde edilen kuramsal bilgiler ışında gerekli ses örnekleri stüdyo ortamında kaydedilmiş, kaydedilen örnekler bilgisayar ortamında ilgili yazılımlardan faydalanılarak düzenlenmiştir. Tanburun yapısı ve tınısal özellikleri ile geleneksel Türk müziğinin makamsal yapısı ve ses sistemi göz önünde bulundurularak çalgının MIDI klavye ile seslendirilebilmesine olanak sağlayan biçimler tasarlanmıştır. Bu biçimler, alınan ses örnekleri örnekleyici yazılıma yerleştirilerek oluşturulmuştur. Hangi biçimin seslendirileceği anahtar tuş tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Tanbur üzerinde bulunan rezonatör tellerinin meydana getirdiği derinlik etkisinin oluşturulabilmesi amacıyla konvolüsyon işlemcisinden faydalanılmıştır. Örnekleyici yazılımın ve MIDI'nin sağladığı kontrol imkanları değerlendirilerek, tanburda sapın sallanması ile oluşturulan vibrato etkisi meydana getirilmiştir. Gerçek tanburdan alınan performans örnekleri ile sanal çalgı kullanılarak elde edilen örnekler frekans analizi yöntemi kullanılarak karşılaştırılmıştır.Araştırmanın sonucunda, sanal çalgının oluşturulmasında kullanılan konvolüsyon tekniğinin tanburun tınısal özelliklerinin yansıtılmasında oldukça gerçekçi olduğu görülmüştür. Makamsal ses sisteminin MIDI klavyeye uyarlanmasında kullanılan biçim sistemi farklı makam dizilerinin seslendirilmesinde olumlu sonuçlar vermektedir.

The aim of this research is to create a virtual instrument library of tanbur, a traditional Turkish musical instrument. Examinational model is preferred for this purpose. While all the traditional Turkish music instruments form the universe of the research, tanbur is specified as the focus. Scanning method is used in order to reach the theoretical information on creating the sound library. In light of the related theory the sound samples are recorded in the studio, and edited by using the relevant computer software. By realizing the timbral structure of tanbur and the modal structure of traditional Turkish music, the forms are made which allow the sound library to be played by using a MIDI keyboard. These forms are created by organizing the sound samples into the sampler software. The form to be played is determined by using the key switch technique. A convolution processor is used to emulate the depth effect of resonator strings on tanbur. The vibrato effect created with shaking the arm of tanbur is emulated by taking the capabilities of the sampling software into account. Sound samples taken from the real tanbur and the virtual instrument are compared by using the frequency analysis method.As a result of the research, it?s been found that the convolution method used for creating the virtual instrument is so realistic. The form system, created in order to adapt the modal structure of Turkish music to MIDI keyboard is also suitable for playing different modal scales.