İslâm coğrafyasında kâğıt üretimi: Bir tipoloji çalışması

Abstract

Bu tezin ana konusu Klasik Dönem'den Muhasebe Dönemi'ne kadarki zaman diliminde İslâm coğrafyasında kâğıt üretimi ve Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi ve bağlı kütüphane koleksiyonlarından seçilen eserlere ait kâğıt örneklerine yönelik bir tipoloji çalışmasıdır. İslâm coğrafyasında kâğıt üretimi ile ilgili ulusal literatürde çalışmalar olmakla birlikte bu kâğıtlara ait özelliklerin bir tipoloji çalışması şeklinde sunulmasıyla ilgili çalışmalar sınırlıdır. Bu nedenle yapılan tipoloji çalışmasının hem kodikoloji çalışmalarına hem de yazma eserler üzerine yapılan kataloglama gibi diğer çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.Çalışmada kâğıttan önce kullanılan yazım malzemelerinden başlayarak İslâm coğrafyasında kâğıdın benimsenmesi ve üretiminin yapılmasına ilaveten bu coğrafyada üretilen kâğıtlar üzerine yapılan ve büyük bir kısmı yabancı literatürde yer alan tipoloji çalışmalarından bahsedilmiştir. Literatür bilgilerinin ardından teze konu olan tipoloji çalışması, yürütülme aşamasından elde edilen sonuçlara kadar paylaşılmıştır.Anahtar kelimeler: İslâm coğrafyası, Klasik Dönem, Muhasebe Dönemi, kâğıt üretimi, kâğıt tipolojisi

The main subject of this thesis is papermaking in the Islamic world within the period from Classical Era to Self-Examination Period and the paper typology study carried out with the paper specimens from the collections of Suleymaniye Manuscript Library and other manuscript libraries under this library. Although there are some studies about papermaking in the Islamic world in national literature, there are only few studies making a typology for papers. As a result it is believed that the typology study in this thesis will be an important contribution for both the codicological studies and other studies related with Islamic manuscripts such as cataloging.In this study, the literature review was given from the beginning of previous writing materials used before paper to papermaking in the Islamic world. In addition, paper typology studies which many of them were carried out outside this world were also discussed. After the literature review, the typology study was shared with all its stages and its results.Keywords: Islamic world, Classical Era, Self-Examination Period, papermaking, paper typology