Bedesten yapılarının yeniden kullanım sorunlarınınincelenmesi ve Galata Bedesteni restorasyon önerisi

Abstract

İnsanlığın ilk zamanlarından bu yana her toplumda kişilerin en temel ihtiyaçlarınıkarşılamada büyük önem taşıyan ticaret ve alışveriş mekânları kent yaşamının merkezindeyer almıştır. Bu ihtiyacı karşılamada her toplum birbirinden farklı kent ve yapıdüzenlemeleri ortaya koymuştur. Geçmişten günümüze doğru bakacak olursak; karumlar,agoralar, forumlar, panayırlar, hanlar, arastalar, bedestenler, kervansaraylar, kapalıçarşılarve son olarakta alışveriş merkezleri insanların ihtiyaçlarını gidermek amacıyla döneminşartlarına ve toplumsal yaşam anlayışına dayalı olarak çeşitli isim ve formlarda yapılmış;ancak ortak bir amaca hizmet etmişlerdir.Tarih boyunca pek çok önemli imparatorluğa başkentlik yapmış olan İstanbul'da da buihtiyaçların karşılanması amacı ile yapılan pek çok mekân bulunmaktadır. Dönemsel olarakincelediğimizde; Roma İmparatorluğu'nda Mese, Bizans İmparatorluğu'nda Forumlar,Osmanlı İmparatorluğu'nda Kapalıçarşı, han, arasta ve bedestenler ticaret faaliyetleriningerçekleştirildiği mekânlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu mekânlar her dönemde farklıisim ve ya biçimler kazanmış olsalar da, çoğu ticaret yapısının kentin aynı bölgesindedevam ettiğini gözlemlemek mümkündür. Çalışmamızın ana yapısı olan Galata Bedestenide uzun yıllar ticari faaliyetlerin yaygın olduğu Galata Bölgesi'nde inşa edilmiş veyapı hâla yapılış amacına uygun bir şekilde kullanılmaktadır.Galata Bölgesi gerek deniz ulaşımına olan yakınlığından, gerekse bölgenin eskizamanlardan bu yana ticari faaliyetler amacı ile kullanılmasından dolayı, şehirde hükümsürmüş her imparatorluk tarafından ticari faaliyetlerin yürütülmesinde kullanılmıştır.Günümüzde de bu misyonunu kısmen korumaya devam etmektedir. Her dönemde çeşitlideğişikliklere uğrayan bölge, Eminönü-Kapalıçarşı Bölgesi'nin 15.yy.'dan 19.yy.'a kadarkaydettiği gelişimin etkisi ile eski önemini kaybetmiş olsa da halen hırdavat ve yapımalzemelerinin satıldığı pek çok dükkana ev sahipliği yaparak işlevini devamettirmektedir.Çalışma kapsamında İstanbul'daki geleneksel ticaret yapılarının fiziksel ve sosyaldurumları tespit edilerek, mevcut yapıların çeşitli sebeplerden ötürü fiziksel ve sosyalaçıdan nasıl yıprandığına dair mevcut sorunlar irdelenmiştir. Bu bağlamda GalataBedesteni özelinde geleneksel ticaret yapılarının koruma sorunları ile ilgili değerlendirmeyapılarak, bu yapıların eski önemini

Since the early days of humanity, trade and shopping spaces, which are of greatimportance in meeting the most basic needs of people in every society, have been at thecenter of urban life.In order to meet this need, each society has different city andbuilding arrangements. If we look from the past to the present; karums, agora, forums,fairgrounds, inns, arastas, bedestans, caravanserais, covered bazaars and finallyshopping centers to meet the needs of people in order to meet the requirements of theperiod and social life in various names and forms; however, they served a commonpurpose.Istanbul, which has been the capital of many important empires throughout history,hasmany places built to meet these needs. When we examine periodically; Mese in theRoman Empire, the Forums in the Byzantine Empire, the Grand Bazaar in the OttomanEmpire, inn, arasta and bazaar are the places where trade activities are performed.Although these places have gained different names or forms in each period, it ispossible to observe that most of the trade structures continue in the same area of thecity.Galata Bedesten, the main structure of our study, was built in the Galata Region wherecommercial activities were widespread for many years and the building is still used inaccordance with its purpose.Galata Region has been used by every empire in the city tocarry out commercial activities due to its proximity to maritime transportation and theuse of the region for commercial activities since ancient times.Today, it continues topartially rotect this mission.The region, which has undergone various changes in every period, has lost its formerimportance due to the development of the Eminönü-Grand Bazaar region from the 15thcentury to the 19th century, but it still functions as a home to many shops sellinghardware and building materials. Within the scope of the study, physical and socialconditions of the traditional trade structures in Istanbul were determined and theexisting problems related to the physical and social wear of the existing structures forvarious reasons were examined.In this context, the evaluation of conservation problemsof traditional trade structures in Galata Bedesten has been made and suggestions havebeen made about the interventions that can be made to gain the old importance of thesestructures.