Karma kullanımlı yapılarda konutun dönüşümü `Kağıthane-Ayazağa aksı örneklerine ait bir karşılaştırma`

Abstract

Konut, insanın barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla tarih içinde basit bir barınak formundan bugünkü oluşumuna kadar fiziksel, sosyal ve ekonomik açıdan değişimlere uğramıştır. Günümüzde konut, karma kullanımlı yapılardaki formuna dönüşene kadar çok farklı biçimlerde karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı; konutun tarihsel gelişim sürecini irdeleyerek karma kullanımlı yapılardaki oluşumunu ve dönüşümünü dünyadaki örneklerini de göz önüne alarak, İstanbul kent merkezindeki seçilmiş örnekler üzerinden değerlendirmektir. Sanayi Devrimi'yle birlikte, yoğun konut ihtiyacının oluşması ve kent merkezlerinin yoğunlaşması sonucunda kentler çeperlerine doğru genişlemeye başlamıştır. Konut alanı, finans alanı ve eğitim alanlarını birbirinden ayırarak daha konvansiyonel planlama modeli olan bölgeleme (Zoning) planı uygulanmıştır. Bu durum kent merkezlerini atıl hale getirmiş ve bunun sonucunda günün her saati canlı kalabilen alanlar olan karma kullanımlı yapılar ortaya çıkmış ve planlanmıştır. Karma kullanımlı yapılar, birden fazla işlevin birbirine entegre olmasıyla birlikte her saat işleyen, boş kalmayan mekanlar olmuştur. Karma kullanımlı yapılar; kentlerin içerisinde kent parçalarını oluşturan, ofis, konut ve ticaret ana bileşenleri olmakla beraber, sosyal donatılar ve rekreasyon alanlarının da bu ana bileşenlere eklemlendiği yapılardır. Kentleşme süreciyle beraber karma kullanımlı yapı projeleri dünyada ve ülkemizde artış göstermiştir. Karma kullanımlı yapılar insanlara, şehir merkezlerinde arsa kullanımından elde edilecek getirileri maksimize ederek şehri her daim canlı tutacak mekanlar sunmaktadır. Konut, eski zamanlarda birbirinden bağımsız birimler olmakla beraber aralarında birtakım donatıları olan, yalnızca belli bir bölgede iken; günümüzde kent merkezlerinde arsaların ekonomik değerinin artmasıyla karma kullanımlı yapıda daha yüksek ve çok katlı binalarda büyük bir kompleksin parçası olarak kullanım alanı daha küçük ve modüler bir hale dönüşmüştür. Tez kapsamında bu yapıların oluşma sebepleri, tarihsel süreci ve ilk çıkış noktası olan şehirler; dünyadan ve İstanbul'dan örneklerle birlikte incelenerek kapsamlı olarak ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Konut, Karma Kullanımlı Yapı, Dönüşüm, Kentleşme, Modüler

The residence has undergone physical, social and economic changes from a simple form of shelter in history to its present formation in order to meet the housing needs of people. Nowadays, the concept of residence appears in many different ways until it becomes its form in mixed-use buildings. The aim of this study is to examine the historical development process of the residence, to evaluate its formation and transformation in mixed-use buildings by considering the examples in the world through selected examples in Istanbul city center. The need for dense residence with the Industrial Revolution and the cities started to expand towards their walls as a result of the increase in the density of the city centers, The zoning plan which is a more conventional planning model was implemented by separating the residence, finance and education areas. This situation made the city centers useless and as a result of this, mixed-use buildings formed and planned, which could remain alive at all hours of the day. Mixed-use buildings formed by the integration of multiple functions and are spaces that operate every hour and are not empty. Mixed-use buildings; In addition to being the main components of office, residence and commerce, which constitute the city parts within the cities, social facilities and recreation areas are also added to these main components. Mixed-use building projects have increased in the world and our country with the urbanization process. Mixed-use buildingsoffer people the opportunity to both maximize the gains from land use in city centers and to keep the city alive at all times. While the residence was independent units in the old times, there were some facilities between them and only in a certain area. Today, with the increase in the economic value of the land in the city/urban centers, it has become a modular structure with higher usage as mixeduse buildings and a smaller area of use as part of a large complex in multi-storey buildings. Within the scope of this thesis, the reasons for the formation of these structures, historical process and the cities which are the first starting point are examined in detail with examples from the world and Istanbul. Key Words: Residence, Mixed-use buildings, Transformation, Urbanization, Modular