Ortaokul öğrencilerinin problem kurmaya yönelik beceri ve öz yeterliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin problem kurmaya yönelik beceri ve öz yeterliklerini incelemektir. Araştırmada ortaokul öğrencilerinin problem kurma becerileri ile problem kurma öz yeterlik inançları arasındaki ilişkinin de belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca katılımcıların problem kurma becerileri ve öz yeterlik inançlarının; cinsiyetleri, sınıf seviyeleri, akademik başarıları ve ebeveyn eğitim durumları gibi bazı bağımsız değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği de incelenmiştir.Araştırma, amaçlar doğrultusunda karma yöntem çalışması olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın deseni nicel verilerin ön planda olduğu ve nitel veriler ile desteklendiği açıklayıcı desen olarak belirlenmiştir. Çalışmanın katılımcıları 346 ortaokul öğrencisidir. Katılımcıların problem kurma becerilerinin belirlenmesi için araştırmacı tarafından hazırlanan Problem Kurma Testi ve problem kurmaya yönelik öz yeterliklerinin belirlenmesi amacıyla Özgen ve Bayram (2019) tarafından geliştirilen Problem Kurma Öz Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların arasından seçilen 23 öğrenci ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış, problem kurmaya, öz yeterlik inançlarına ve problem kurma becerilerine yönelik görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Görüşmelerde araştırmacı tarafından hazırlanan Problem Kurma ve Öz yeterlik Görüşme Formu ve Problem Kurma Becerilerine Yönelik Görüşme Formu kullanılmıştır. Katılımcıların cinsiyetleri, sınıf düzeyleri, akademik başarıları ve ebeveyn eğitim durumları gibi bilgiler ise Kişisel Bilgi Formu ile elde edilmiştir. Katılımcıların problem kurma ürünlerini değerlendirmek amacıyla Özgen, Aydın, Geçici ve Bayram (2017) tarafından geliştirilen rubrik kullanılmıştır. Nicel veriler t-testi, ANOVA ve basit regresyon ile analiz edilmiştir. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır.Analizler sonucunda katılımcıların problem kurma becerilerinin iyi düzeyde olduğu ve problem kurmaya yönelik öz yeterlik inançlarının ise yüksek olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların problem kurarken matematik dilini kullanabilme, dil ve anlatım kriterlerinden başarılı oldukları; çözülebilirlik, özgünlük ve problemin öğrenci tarafından çözülme kriterlerinden daha başarısız oldukları belirlenmiştir. Katılımcıların problem kurma becerileri cinsiyete, sınıf seviyesine ve ebeveyn eğitim durumlarına göre farklılık göstermezken, akademik başarıya göre anlamlı farklılık göstermiştir. Katılımcıların problem kurmaya yönelik öz yeterlikleri cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermezken, sınıf seviyesi ebeveyn eğitim durumları ve akademik başarı değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Ayrıca katılımcıların problem kurmaya yönelik öz yeterlik inançlarının problem kurma becerilerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. Katılımcılar ile yapılan görüşmelerden elde edilen bulgular problem kurma etkinliklerini kolay bulduklarını ve bu konuda öz yeterlik inançlarının yüksek olduğunu göstermektedir. Son olarak katılımcılar ile yapılan görüşmelerden elde edilen nitel verilerin araştırmanın nicel verilerini destekler nitelikte olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonuçları doğrultusunda problem kurma etkinliklerinin eğitim öğretim süreçlerinde daha fazla kullanılması önerilebilir. Ayrıca ortaokul öğrencilerinin öz yeterlik inançlarını belirlemeye yönelik çalışmalar yapılabilir.

The aim of this study was to examine the skills and self-efficacy beliefs of secondary school students towards problem solving. It was also aimed to determine the relationship between problem-posing skills of middle school students and problem-posing self-efficacy beliefs. In addition, it was investigated whether there was a relationship between problem-posing skills and self-efficacy beliefs towards problem posing of the participants and independent variables such as gender, grade level, academic achievement and education level of parents.The research was carried out as a mixed method study. The purpose of selecting the mixed method is to take advantage of the strengths of quantitative and qualitative research methods. The design of the study was determined as an explanatory design in which quantitative data were at the focus and supported by qualitative data. The participants of the study were 346 middle school students. In order to determine the problem-posing skills of the participants. Problem Posing Test prepared by the researcher was used. Problem Posing Self-Efficacy Scale developed by Özgen and Bayram (2019) was used to determine the self-efficacy beliefs of the the participants. Semi-structured interviews were conducted with 23 students selected among the participants and their opinions on problem-posing, self-efficacy beliefs and problem-posing skills were determined. In the interviews, Problem-posing and Self-efficacy Interview Form and Interview Form for Problem Posing Skills prepared by the researcher were used. Participants' gender, class levels, academic achievements, parental education status were obtained with the Personal Information Form. Finally, the rubric developed by Özgen, Aydın, Geçici and Bayram (2017) was used to evaluate the problem posing products of the participants. Quantitative data were analyzed by t-test, ANOVA and simple regression. Descriptive analysis and content analysis were used to analyze the qualitative data.As a result of the analyzes, it was found that the problem-posing skills of the participants were good and the self-efficacy beliefs about problem-posing were high. The participants were more successful in using the language of mathematics, language and expression than solvability, originality and presentation of a solution criterons. While the problem-posing skills of the participants do not differ according to gender, grade level and parental education, they differ significantly according to academic achievement.While the self-efficacy beliefs of the participants towards problem-solving did not show a significant difference according to gender, efficacy beliefs varied significantly according to parent education levels and academic achievement. It was also found that self-efficacy beliefs of participants were significant predictors of their problem-posing skills. There is a positive correlation between problem-posing skills and self-efficacy beliefs of participants. Findings from the interviews with the participants indicated that they found problem-posing activities easy and had high self-efficacy beliefs towards problem posing. Finally, the qualitative data obtained from the interviews with the participants were found to support the quantitative data of the study. In line with the results of the study, it may be suggested that problem-posing activities should be used more in educational processes. In addition, studies can be conducted to examine the self-efficacy beliefs of secondary school students.