İlköğretim 3. sınıf hayat bilgisi dersinde öğrencilere yaratıcı düşünme becerisini kazandırmak için önerilen etkinliklerin öğretmenler tarafından kullanılma sıklıkları (Malatya ili örneği)

Abstract

İlköğretim Hayat Bilgisi dersi öğretim programı incelendiğinde, toplumun en küçük yapı taşı olan bireyin, temel bilgi ve becerilerle donatılmış çevresine olumlu, başarılı ve etkin uyum sağlayabilen mutlu bireyler şeklinde yetiştirilmesine önem verildiği görülmektedir. Yaratıcı düşünme becerisinin kazandırılmasında kullanılan yöntem ve tekniklerle bireyin, nasıl farklı düşünebileceği ile düşüncelerini nasıl görünür kılabileceğini keşfedebilmesine imkân sağlanması hedeflenmektedir. Bu çalışma, Hayat Bilgisi dersinde, 2005 ilköğretim programını uygulayan sınıf öğretmenlerinin, yaratıcı düşünmeyi geliştirmek için programda önerilen etkinliklerin ne sıklıkta gerçekleştirdiklerinin ve bu süreçte karşılaştıkları sorunların betimlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma; tarama modelinde, anket ve görüşme tekniklerini içerecek şekilde tasarlanmıştır. Bu nedenle nicel ve nitel modellerin ardışık olarak yer aldığı karma yöntem kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma evrenini, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Malatya ilinde Merkez ilçede, yer alan 108 ilköğretim okulunda, üçüncü sınıflarda görev yapan 280 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Anket sonuçlarından elde edilen veriler doğrultusunda amaçlı örnekleme yöntemlerinden tipik durum örneklemesi kullanılarak belirlenen 10 öğretmenle görüşme yapılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen anket kullanılarak toplanmıştır. Görüşme soruları, anketten elde edilen verileri daha detaylı bir şekilde açıklamak amacıyla hazırlanmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel (frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma) istatistik teknikleri; nitel verilerin analizinde ise, içerik analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak; üçüncü sınıflarda görev yapan öğretmenlerin Hayat Bilgisi dersinde yaratıcı düşünmeyi geliştirmek için 2005 programında önerilen yöntemlerden en sık ?gösterip yaptırma? yöntemini kullandıkları ortaya çıkmıştır. Yine programda önerilen tekniklerden öğretmenlerin en sık kullandıkları ?soru- cevap? tekniği; önerilen etkinliklerden en sık kullanılan ?konuyu farklı kaynaklardan araştırabilme etkinliği ile benim de fikrim var etkinliğinin? olduğu ortaya çıkmıştır. Diğer yandan öğretmenlerin önerilen materyallerden en sık ?ders ve çalışma kitaplarını? kullandıkları ortaya çıkmıştır. Yaratıcı düşünme becerilerinin değerlendirilmesinde ise en sık ?kısa cevaplı sorular?ın kullanıldığı görülmüştür. En sık karşılaşılan sorunun ise, ?velilerin ilgisizliği? olduğu ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: ?lköğretim, Hayat Bilgisi, Düşünme, Yaratıcı Düşünme

When the Life Science Course curriculum is analysed, it is seen that a great importance has been given to educating the smallest building block of society, the individual who is equipped with basic knowledge and skills and the individuals who can adopt to the environment in a positive, successful and effective way. With the methods and techniques used in attaining the skills of creative thinking, it?s been targeted that how the individual may think in a different way and how to provide opportunities for making his/her thougts visible. This study aims to describe how often the 3rd class teachers who have been applying the 2005 primary education curriculum ,have performed the activities suggested in the curriculum so as to improve creative thinking and what problems they've encountered in this process. The study is designed to include questionnaire and interview techniques with survey method. From this reason, mixed method is used which includes quantitative and qualitative models consecutively. The sample of the study is composed of 280 third class primary school teachers who are working in 108 primary school of the central borough of Malatya in 2011-2012 academic year. With the data of the questionnaire results, 10 people are interviewed. Typical case sampling was used for data collection. Data are handled with the questionnaire developed by the researcher. Teachers are determined according the data attained with the questionnaire. Descriptive statistic techniques are used in analyzing quantitative data (frequency, percentage, arithmetical mean, standard deviation), content analysis is used in analyzing qualitative data. As a result, it was found out that third class primary school teachers are mostly using ?Demonstration? method among the suggested techniques in 2005 curriculum for developing creative thinking in Life Sciences Course. Moreover, it is found out that ?Question-Answer Drill? technique is mostly used and ?The Activity of Searching the Subject from Different Sources? and ?I?ve got an Idea? are frequently used among the suggested techniques in the curriculum. On the other hand, it is found out that teachers are mostly using ?Coursebooks and Workbooks? among the suggested materials. It is seen that ?short answer questions? are mostly used in evaluating creative thinking abilities. Also, the most encountered problem is ?Parental Neglect?. Key Words: Primary Education, Life Sciences Course, Thinking, Creative Thinking