Doğrudan-yansıtıcı yaklaşım açısından desenlenen iki tamamlayıcı dersin bilimin doğasına ilişkin anlayışlara etkisi

Abstract

ÖZETDOĞRUDAN-YANSITICI YAKLAŞIM AÇISINDAN DESENLENEN İKİ TAMAMLAYICI DERSİN BİLİMİN DOĞASINA İLİŞKİN ANLAYIŞLARA ETKİSİGÜL, Emine MünevverYüksek Lisans, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Fen Eğitimi Bilim DalıTez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Ayşe BİRHANLIBu çalışmada temel amaç; iki farklı tamamlayıcı ders (Fen Bilgisi Laboratuar Uygulamaları ve Bilimsel Araştırma Yöntemleri) içeriklerine paralel bir şekilde hazırlanan ve doğrudan yansıtıcı yöntem odaklı yapılan öğretim uygulamalarının, öğretmen adaylarının bilimin doğasına yönelik anlayışlarına etkisini incelemektir.Bu araştırmada amaca en uygun olarak nasıl ve niçin sorularını temel alan durum çalışması (case study) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen ve Teknoloji Öğretmenliği Bölümü 3. sınıf öğrencilerinden 25 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin iki farklı tamamlayıcı dersi (Fen Bilgisi Laboratuar Uygulamaları ve Bilimsel Araştırma Yöntemleri) aynı dönem içerisinde alıyor olmaları çalışma grubu olarak belirlenmelerinde etkili olmuştur. Çalışmada bu iki ders içeriği baz alınarak bilimin doğasının yedi boyutuna (Değişebilirlik, Gözlem - Çıkarım Farkı, Hipotez – Teori – Kanun Arasındaki İlişki, Kanıt ve Gözleme Dayalılık, Öznellik, Bilimde Yaratıcılık ve Hayal Gücü, Tek Yöntem Yanılgısı) ilişkin 14 doğrudan – yansıtıcı öğretim etkinliği hazırlanmış ve bu etkinlikler yedi hafta boyunca adaylara uygulanmıştır. Veri toplanması sürecinde geçerlik ve güvenirliğin sağlanabilmesi için Veri Çeşitlemesi (Data Triangulation) yöntemine gidilmiş ve bu amaçla çoklu veri toplama araçları kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları; VNOS B (Bilimin Doğasına İlişkin Anlayışlar B Formu), Yarı Yapılandırılmış Görüşme, Gözlem Formu, Yansıtma Formları ve Araştırmacı Günlüğü Notlarıdır. Bilimin Doğası Anketi ve Görüşme, öğretim uygulamaları öncesinde ve sonrasında olmak üzere iki kere yapılmıştır. Öğrenci düşünceleri 'uzman', 'acemi', 'karışık' ve 'değerlendirilemiyor' olmak üzere dört kategori baz alınarak ölçülmüş ve uygulamalar arasındaki farka göre öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarındaki gelişme yorumlanmıştır. Öğretim etkinlikleri esnasında ve sonrasında uygulanan ve tutulan yansıtma yazıları, gözlem formu verileri ve araştırmacı günlüğü notları ile de bilimin doğası etkinlikleri değerlendirilmiştir. Boyutlar açısından 'uzman' düşüncede sırasıyla; Bilimde tek yöntem yanılgısı +2, Teori ve kanun arasında hiyerarşinin varlığına ilişkin yanılgı +11, Gözlem ve çıkarım farkı +3, Yanlılık +2, Bilimde Yaratıcılık ve hayal gücü +5, Değişebilirlik +19 oranlarında bir artış gözlenirken, Kanıt ve gözleme dayalılık boyutuyla ilgili olarak herhangi bir değişim gözlenmemiştir. Sonuç olarak ders içeriğine paralel hazırlanan ve doğrudan – yansıtıcı yöntem odaklı uygulanan bilimin doğası etkinliklerinin, öğretmen adaylarının bilimin doğası anlayışlarını geliştirmede etkili olduğu belirlenmiştir.

ABSTRACTTHE EFFECT OF TWO COMPLEMENTARY COURSES WHİCH WERE DESIGNED WITH EXPLICIT – REFLECTIVE APPROACH TO NATURE OF SCIENCE UNDERSTANDINGGÜL, Emine MünevverM.S., Inonu University, Institute of Educational SciencesScience Education Advisor: Assistant Professor Ayşe BİRHANLIThe main purpose of this study, two different complementary lesson, explicit - reflective teaching method in Science Laboratory Practice and Scientific Research Methods Course within is designed by made by the nature of science for the teaching preservice teachers' nature of science understanding of the effects is to examine.In this research the most relevant questions as to how and why based on the case study design is used. Study group is 3rd grade students in Science and Technology Education department of a university which is located in Turkey. The students are taking two different complementary courses (Science Laboratory Practices and Scientific Research Methods) in the same period and in this way they have been selected as the study group. These lessons are based on research and 14 events on seven dimensions of the nature of science. 14 events on seven dimensions of the nature of science(Tentative, Observation-Inference, Relationship Between Hypothesis-Theory and Law, Evidence and Observations Commitment, Subjectivity, Imagination and Creativity in Science, Misconception of Single Method) have been prepared and these activities have been applied to candidates for 7 weeks. In the process of collecting data ,in order to ensure the validity and reliability, data triangulation method used and for his purpose multiple data collection were used. The data collection instruments used in the study were VNOS B (Views of Nature of Science Questionnaire, Form B), Semi-Structured Interview, Observation Form, Reflection Forms and Researchers Diary Notes. Nature of Science Survey and Interview were done twice before and after teaching applications. Student thoughts were measured based on four categories including `expert`, `beginner`, `confused`, and `can not be judged` and according to the difference between these applications development in students' understanding of the nature of science were interpreted. During and after teaching activities, using implemented and notes held reflection essay, data of observation , researchers diary notes, the succes of nature of science activities was evulated.Consequently, it were determined that prepared in accordance with course content and the nature of science activities which were applied using explicit-reflective method are effective in improving preservice teachers' understanding of nature of science.