Çocuklarda Tc-99m DMSA ile yapılan statik böbrek sintigrafisinin oksidatif stres ve mononükleer lökosit DNA hasarı üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

Nükleer tıp tanısal yöntemlerinden Tc-99m DMSA sintigrafisi pediatrik yaş grubunda oldukça sık kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntemde iyonizan etkileri olan radyofarmasötikler kullanılmaktadır. İyonize radyasyonun kullanıldığı bazı tetkiklerin etkileri üzerine yapılan çalışmalar bulunmakla birlikte, özellikle statik böbrek sintigrafisi ile çocuklarda yapılan görüntülemelerin böbrek dokusu ve DNA üzerinde yapabileceği etkiler ile ilgili çalışmalar bulunmamaktadır. Bu çalışmada; Tc-99m DMSA sintigrafisinin renal oksidatif stres ile mononükleer lökosit DNA hasarı üzerine etkilerinin incelenmesini amaçladık.Çalışmada Tc-99m DMSA sintigrafisi çekilen 27 olgu değerlendirildi. Her hastadan sintigrafi öncesi bir kez, sintigrafi çekiminden hemen sonra bir kez ve sintigrafi çekiminden 1 hafta sonra bir kez olmak üzere üç defa 3'er ml heparinize venöz kan örneği alındı. Bu kan örneklerinden mononükleer lökosit DNA hasarı, total antioksidan seviye (TAS) ve total oksidan seviye (TOS) analizleri yapıldı. Oksidatif stres indeksi (OSİ) hesaplandı. Ayrıca, her hastadan sintigrafi çekiminden önce bir kez ve sintigrafi çekiminden sonra 3 gün içinde bir kez daha olmak üzere toplamda iki kez anlık idrar alındı. Bu idrar örneklerinden de TAS/Kr (TAS/kreatinin), TOS/Kr (TOS/kreatinin) ve NAG/Kr (N-acetyl-glucosaminidase/ kreatinin) düzeyleri çalışıldı ve OSİ hesaplandı.Serum örneklerinde çalışılan TAS, TOS ve OSİ değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). DMSA çekimi öncesinde ve sonrasında alınan idrar örneklerinde çalışılan TAS/Kr, TOS/Kr ve NAG/Kr düzeylerinde de anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). DMSA çekimi öncesine göre, çekimden hemen sonra serumda ölçülen DNA hasarının arttığı ancak 1 hafta sonraki kontrolde bu hasarın gerileyerek sintigrafi çekimi öncesindeki düzeylere indiği saptandı.Bu çalışma bize Tc-99m DMSA sintigrafisinin etkisinin oksidatif hasar oluşturmak için yetersiz olduğunu ancak iyonize radyasyonun direkt etkisiyle kısa sürede tekrar onarılabilen bir DNA hasarı oluşturduğunu göstermektedir.

Tc-99m DMSA scintigraphy is a commonly used imaging modality in the pediatric age group. In this method, the radiopharmaceuticals which has the effects of ionizing are used. Although studies on the effects of ionizing radiation were perfomed, there are no studies in the literatüre especially performed in children about the effects of static renal scintigraphy on the kidney and DNA in pediatric population. In this study; we aimed to investigate the effects of Tc-99m DMSA scan on renal oxidative stress and mononuclear leukocyte DNA damage.Twenty seven patients who performed Tc-99m DMSA scintigraphy were included in this study. 3 ml heparinized blood samples were taken just before, during and after a week from the scintigraphy. Mononuclear leukocyte DNA damage, total antioxidant status (TAS) and total oxidant status (TOS) were measured in these blood samples. Oxidative stress index (OSI) was calculated. In addition, spot urine samples were taken from each patient before and within 3 days after performing of the scintigraphy. TAS/Kr (TAS/Kreatinin), TOS/Kr (TOS/kreatinin), NAG/Kr (N-acetyl-glucosaminidase/ creatinin) levels were measured in these urine samples. Oxidative stress index (OSI) was calculated.There was no statistically significant difference in the values of TAS, TOS and OSI studied in serum samples. Also there are no statistically significant difference in the levels of TAS/Kr, TOS/Kr , NAG/Kr and OSI studied in urine samples between two groups. The levels of DNA damage were increased just after performing of the scintigraphy and decreased a week later.In conclusion, we demonstrated that the effect of Tc-99m DMSA scintigraphy is insufficient to create oxidative damage but it causes DNA damage via the direct effect of ionizing radiation which can be repaired again in a short time.