Diyarbakır koşullarında farklı azot ve fosfor seviyelerinin keten (Linum usitatissimum L.)`de bazı agronomik ve kalite özellikleri üzerine etkisinin belirlenmesi

Abstract

Keten (Linum usitatissimum L.), 13 cins ve 300 türü içeren Linaceae familyasına bağlı bir türdür. Bu çalışma, 2019 yılında Diyarbakır koşullarında 5 farklı azot (kontrol, 6.0, 7.5, 10.0 ve 12.0 kg/da) ve fosfor dozu (kontrol, 3.0, 5,0, 7.5, ve 10.0 kg/da) uygulamalarının bazı verim ve kalite bileşenleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak Sarı-85 çeşidi kullanılmış ve bitki boyu, bitkide dal sayısı, teknik sap uzunluğu, bitkide kapsül sayısı, kapsülde tohum sayısı, biyolojik verim, tohum verimi, bin tohum ağırlığı, sabit yağ oranı, sabit yağ verimi, yağ asidi kompozisyonu gibi özellikler incelenmiştir. Gübre dozlarına göre bitki boyu 47.73-38.90 cm, bitkide dal sayısı 5.76-3.86 adet/bitki, teknik sap uzunluğu 30.06-26.66 cm, kapsül sayısı 25.67-13.40 adet/bitki, kapsülde tohum sayısı 7.16-5.86 adet/kapsül, biyolojik verim 189.10-102.20 kg/da, tohum verimi 46.72-24.35 kg/da, bin tane ağırlığı 6.26-3.91 gr, sabit yağ oranı % 37.75-% 23.05 sabit yağ verimi 17.23-5.72 kg/da arasında saptanmıştır.

Flax (Linum usitatissimum L.) is a species of the genus Linaceae that contains 13 genera and 300 species. In this study, some yield and quality components of 5 different nitrogen (control, 6.0, 7.5, 10.0 and 12.0 kg / da) and phosphorus doses (control, 3.0, 5.0, 7.5, and 10.0 kg / da) application in Diyarbakır in 2019. In order to determine the optimum nitrogen and phosphorus doses, randomized blocks were carried out in 3 replications according to the experimental design. Sarı-85 cultivar was used as material in the research and plant height, number of branches in the plant, technical stem length, number of capsules in the plant, number of capsules in the plant, biological yield, seed yield, thousand seed weight, constant oil ratio, constant oil yield, fatty acid composition properties were examined. According to fertilizer doses, plant height was between 47.73 cm and 38.90 cm, number of branches per plant between 5.76 (pieces/plant) and 3.86 (pieces/plant), technical stalk length between 30.06 cm and 26.66 cm, number of capsules between 25.67 (pieces/plant) and 13.40 (pieces/plant), number of seeds per capsule between7.16 (pieces/capsule) and 5.86 (pieces/capsule), biological yield from 102.20 (kg/da) to 189.10 (kg/da), seed yield from 24.35 (kg/da) to 46.72 (kg/da), thousand grain weight from 3.91 g to 6.26 g, fatty oil content of between 37.75% and 23.05% fatty oil yield was determined between 17.23 (kg/da) and 5.72 (kg/da).