Öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin davranış etkenleri

Abstract

Araştırmanın amacı okul müdürlerinin davranış etkenlerini saptamak ve bu etkenlerin bağımsız değişkenler açısından değerlendirmesini yapmaktır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2014-2015 öğretim yılında Malatya ili Yeşilyurt merkez ilçesi sınırlarında bulunan 3553 sınıf ve branş öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini tabakalı örneklem ile seçilen 508 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama amacı ile araştırmacı tarafından geliştirilen ''Okul Müdürlerinin Davranış Etkenleri Ölçeği'' kullanılmıştır. Ölçek bireysel, teknolojik, bürokratik, politik ve çevresel olmak üzere beş boyuttan oluşmaktadır. Ölçekte kişisel bilgilerle ilgili beş, okul müdürlerinin davranış etkenlerini sorgulayan yirmi beş, toplam otuz soru bulunmaktadır. Veriler beşli likert tipi ölçekle toplanmıştır.Elde edilen verilerin analizi için SPSS 21.0 paket programı kullanılmış ve öncelikle betimsel istatistik hesaplamaları yapılmıştır. Okul müdürlerinin davranış etkenlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin, cinsiyet ve branş açısından anlamlı farklılık olup olmadığı belirlemek amacıyla t-testi kullanılmıştır. Etki büyüklüğü için de cohen (d) değeri hesaplanmıştır. Öğretmenlerin görüşlerinin kıdem ve okul türü değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için one- way ANOVA testi yapılmıştır. Testin sonucunda anlamlı farkın belirlendiği durumlarda, farkın hangi grup ya da gruplardan kaynaklandığını belirlemek için Scheffe ve Dunnet C testi uygulanmıştır. Anlamlı farklılık bulunan gruplar için etki büyüklüğü eta-kare korelasyon katsayısı (η²) değerleri hesaplanmıştır. Betimsel istatistik analizi sonucunda öğretmenlere göre bireysel, teknolojik ve bürokratik etkenler okul müdürünün davranışını `çok` etkilerken, çevresel ve politik etkenler ise `orta` düzeyde etkilemektedir. Bağımsız değişkenler açısından yapılan analizler sonucunda, öğretmenlerin görüşlerine göre cinsiyet değişkeni açısından okul müdürünün davranış etkenleri teknolojik boyutta anlamlı farklılık göstermiştir. Teknolojik boyut açısından cinsiyet değişkeninin okul müdürünün davranışı üzerinde `küçük` etki büyüklüğüne sahip olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin görüşlerine göre branş değişkeni açısından okul müdürünün davranış etkenlerinin bireysel ve politik boyutta anlamlı farklılık göstermiştir. Branş değişkeninin bireysel etkenler boyutu üzerinde `orta` etki büyüklüğüne, politik etkenler boyutu üzerinde `küçük` etki büyüklüğüne sahip olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürünün davranış etkenlerinin kıdem değişkeni açısından bireysel etkenler boyutunda anlamlı farklılık göstermiştir. Hesaplanan etki büyüklüğünün `küçük'' düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürünün davranış etkenleri okul türü değişkeni açısından bireysel, bürokratik, politik etkenler boyutlarında anlamlı farklılık göstermiştir. Bu farklılıkların `küçük'' düzeyde olduğu belirlenmiştir.Araştırmadan elde edilen sonuçlara dayalı olarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this research is to determine the behavioural factors of the principals based on the opinions of teachers and to evaluate these behavioural factors in terms of independent variables. Survey model was used in the research. The population of the research is 3553 classroom and branch teachers working in Yeşilyurt central district of Malatya province in 2014-2015 academic year. The sample of the study is 508 teachers selected with stratified sampling. Principals' Behaviour Factors Scale developed by the researcher was used with the aim of collecting data. The scale consist of five dimensions including personal, technological, environmental, bureaucratic and political. The scale consists of 25 questions related with the principals' behaviour factors. Also 5 more questions related with participants' personal information were asked to the participants. The data were collected with the 5 point likert scale.For the analysis of the data obtained, SPSS 21.0 software was used and primarly descriptive statistical calculations was made. In order to determine whether there is a significant difference between the gender and branch of the teachers' on the behaviour factors of the principals the t- test was used. Cohen's (d) value was also calculated for the effect size. In order to determine whether there is any significant difference in teachers' opinions in terms of seniority and school type variables, One-Way ANOVA test was used. In situations where significant differences were determined, Scheffe and Dunnet C tests were used in order to determine the source of this significant difference. Fort the groups with significant differences, Eta- square correlation coefficient (η2) values for the effect size were also calculated. According to the descriptive statistics analyses, according to the teachers while personal, technological and bureaucratic factors affect the behaviour of the principals ''highly'', environmental and political factors affect ''moderately'' As a result of the analysis of the independent variables, according to the opinions of the teachers, the behaviour factors of the principal in terms of gender variable showed significant differences in the technological dimension. It was found that the variable of gender had small effect size on principals' behavior in terms of technological dimension. According to the opinions of the teachers, the behaviour factors of the principals in terms of branch variable showed significant differences in the personal and political dimension. Variable factors on the size of personal dimension `moderate` effect size, political dimension on the size of `small` is determined to have the effect size. According to the opinions of the teachers, the behaviour factors of the principal in terms of seniority variable showed significant differences in the personal dimension. It was determined that the calculated effect size is `small`. According to the opinions of the teachers, the behaviour factors of the principal in terms of school type variable, showed significant differences in bureaucratic, personal, and political dimensions. It was determined that these differences is `small` in terms of effect size.Some suggestions have been made based on the results obtained from the research.