İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerdeki değerler ile ilgili algılarının incelenmesi

Abstract

Son yıllarda görülen olumsuz davranışlardaki artış birçok ülkede değerler eğitimine verilen önemin artmasına sebep olmuştur. Eğitim kurumları, küçük yaşlardan itibaren verdiği eğitimin içine değerler eğitimini de alarak bireylerin sağlam karakterler oluşturmalarına yardımcı olmaya çalışmaktadır. Türkçe ders saati sayısının diğer derslerden daha fazla olması, değerlerin öğrencilere daha fazla iletimine olanak sağlamaktadır. Türkçe dersinin işlenişinde büyük bir yere sahip olan metinler de değerlerin öğrencilere kazandırılmasında büyük bir rol oynamaktadır. İlkokul, ortaokul ve liseye ait ders kitapları Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'nın onayı alındıktan sonra Tebliğler Dergisi'nde yayınlanmaktadır. 2014-2015 eğitim öğretim yılında dördüncü sınıf Türkçe dersinde okutulmak üzere belirlenen yirmi yayın evine ait Türkçe ders kitabı 2676 sayılı Ocak 2014 Tebliğler Dergisi'nde yayınlanmıştır. Bu kitaplardan Milli Eğitim Yayınlarına ait olan Türkçe kitabının Ankara, Adana, Afyon, İzmir, Uşak, Gaziantep, Aydın, Manisa, Konya, Osmaniye ve Şanlıurfa olmak üzere 11 ilde, Cem Veb Ofset Yayınlarına ait Türkçe ders kitabının ise diğer yetmiş ilde okutulmasına karar verilmiştir. Bu araştırmada bu iki ders kitabında yer alan metinlerden, farklı değerleri içeren toplamda sekiz metin seçilmiş ve öğrencilerin bu metinlerde geçen değerleri nasıl algıladıkları belirlenmeye çalışılmıştır.Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseni kullanılmıştır. Veriler, okunan metinlere yönelik hazırlanan ve dört açık uçlu sorudan oluşan görüşme formu, öğrencilerin verdikleri cevaplardan, öğrencilerin metinlerde geçen değerle ile ilgili yazdıkları metinlerden ve çizdikleri resimlerden oluşmaktadır. Toplanan nitel veriler analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Verilerin analizinde sıklık ve yüzdelerden yararlanılmıştır. Veriler temalarına göre düzenlenmiş ve analiz sonucunda elde edilen kategoriler yorumlanarak raporlaştırılmıştır. Araştırmaya 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Malatya ilinde Battalgazi ilçesi Gazi İlkokulu'nda iki farklı sınıfta eğitim gören toplan 20 (yirmi) 4.sınıf öğrencisi katılmıştır. Öğrencilerle sınıf öğretmenlerinin uygun gördüğü derslerde toplam 8 hafta, haftada iki ders saati olmak üzere bir araya gelinmiştir. Her hafta ders saatlerinin birinde metinler okunup, metin ile ilgili sorulan sorulara yazılı olarak cevap verilmiş, diğer ders saatinde ise metinde geçen değerle ilgili yeni metinler yazılıp, resimler çizilmiştir.Yapılan araştırmanın sonucunda; öğrencilerin büyük çoğunluğunun 4.sınıf Türkçe ders kitaplarından seçilen, sekiz metinde geçen `görgü kurallarına uyma, kitap sevgisi, vatan ve bayrak sevgisi, tasarruflu ve tutumlu olma ve savurgan olmama, başkalarını küçümsememe ve paylaşmaya önem verme, sağlıklı olmaya önem verme, temizliğe önem verme, verilen emeğe saygı duyma ve işbirliği ile çalışmaya önem verme,` değerlerini doğru olarak algıladıkları görülmüştür.

The increase in negative behaviors in recent years has led to an increase on the importance given to values education in many countries. Educational institutions are trying to help individuals to create robust character by adding values education into the training which they have given since the early ages. There are more Turkish lessons than any other courses in the curriculum. Thus it provides an opportunity for transmission of values to more students in Turkish lessons. Also the texts that have a great role in the processing of Turkish courses play a major role in transmitting values to students. The textbooks belong to Primary, elementary and high schools are published in the Journal of Communication after obtaining the approval of the Ministry of Education Head Council of Education and Morality. In the 2014-2015 academic year, the names of the Turkish textbooks published by 20 different houses to be taught in Turkish lessons of fourth grades were published in the Journal of Communication (No. 2676 January 2014). Phenomenology which is one of the qualitative research designs was used in this research. Data was composed of an interview form consisting of four open-ended questions and a reading text, the answers of the students, the students' pictures consists of the pictures and texts created by the students about the values in the texts. The content analysis was used to analyze the collected qualitative data. Frequency and percentage analysis were used. Data was categorized according to themes and was reported by interpreting obtained categories. 20 (twenty) 4th grade students studying in two different classes at a primary school in Battalgazi province of Malatya in the 2014-2015 academic year participated in the study. Researcher gathered up the students two class periods in a week and a total of 8 weeks. Each week, texts were read in one of the course periods, the questions related to the texts were answered in a written form. In the next class period, new texts written and pictures were drawn about the values taken part in the texts. According to the results of the study, it has been seen that the students correctly understood the values taken part in 8 texts in 4th grade Turkish textbooks such as `being fair, giving importance to family unity, independence, peace, being scientific, sedulity, solidarity, honesty, sensitivity, tolerance, aesthetics, hospitality, freedom, give importance to being healthy, respect, love, responsibility, cleanliness, patriotism, cooperation `.