Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile iş doyumları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada, ilköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin, öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile iş doyumları arasındaki ilişki incelenmiştir. Çeşitli bireysel özelliklere ve demografik değişkenlere bağlı olarak öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile iş doyumları arasındaki farklılıklar belirlenmeye çalışılmıştır.Araştırmada betimsel nitelikte ilişkisel tarama modeli kullanılmış, veri elde etmek için ise anket tekniği uygulanmıştır. Araştırmada öğretmenlik mesleğine yönelik tutum düzeyine ilişkin veriler elde etmek amacıyla veri toplama aracı olarak, Çetin (2006) tarafından geliştirilen `Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutum Ölçeği` kullanılmıştır. Öğretmenlerin iş doyum düzeyine ilişkin veriler elde etmek amacıyla ise Gençer (2002) tarafından yapılan yüksek lisans tezi için geliştirdiği `İş Doyumu Ölçeği` kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde, ortalama, standart sapma , t-testi, tek yönlü varyans analizi (One-Way Anova), Kuruskal Wallis H testi, Post Hoc LSD testi, ManWhitney U testi ve Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır.Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim öğretim yılında Çanakkale ili Gelibolu ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. 223 kadın, 77 erkek olmak üzere toplam örneklem 300 kişidir.Araştırma sonucu incelendiğinde öğretmenlerin genel mesleki tutum düzeylerinin olumlu olduğu görülmektedir. Çalışmadaki değişkenlere göre bir inceleme yapıldığında ise kadın öğretmenlerin mesleklerine yönelik tutumları erkek öğretmenlere göre daha olumlu bulunmuştur. Mesleki tutum düzeyleri branşlara göre kıyaslandığında sınıf öğretmenlerinin mesleki tutumları, branş öğretmenlerinin tutumlarından daha olumlu bulunmuştur. Lisede görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının diğer kademelerde çalışan öğretmenlere göre daha düşük düzeyde olduğu görülürken çocukluk hayali öğretmenlik olanların mesleklerine yönelik tutum düzeylerinin olmayanlara göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. İncelenen diğer değişkenler açısından öğretmenlerin tutum düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.Öğretmenlerin İş doyumu düzeyleri ise orta düzeyde bulunmuştur. İş doyumu düzeyi branşa, çalıştıkları eğitim kademesine, öğretmenliğin çocukluk hayali olup olmamasına göre anlamlı bir şekilde farklılaşmıştır. Diğer değişkenler açısından bakıldığında ise anlamlı bir farklılık görülmemiştir.Mesleki tutum ve iş doyumu arasındaki ilişkiye bakıldığında ikisi arasında orta düzeyde güçlü bir ilişki ortaya çıkmıştır.Anahtar kelimeler: Eğitim, Meslek, Öğretmen, Öğretmenlik mesleği, Tutum, İş doyumu.

In this study the relationship between job satisfaction and profession of teaching attitude among the primary and secondary school teachers were evaluated. The differences between the job satisfaction and profession of teaching attitude were analyzed according to several personal features and demographic variables. Relational screening model in the descriptive nature was used for the study. As for data acquisition questionnaire technique was used. Attitude Scale of Teaching Profession, developed by Çetin (2006), was used as a tool for data acquisition in order to evaluate the profession of teaching attitude levels. For job satisfaction analysis, Job Satisfaction Scale which was developed by Gencer (2002) was used. Frequencies, percentages, mean values with standard deviation, t-test, one way Anova, Kruskal Wallis H test, post Hoc LCD test, Man Whitney U test and Pearson Correlation analysis was used for statistical analysis. The cohort of the study is consisted of the teachers working under the Ministry of Education in Gelibolu/Çanakkale in the 2014-2015 academic year. A total of 300 teachers, 223 female and 77 male included to the study. Results of the study revealed overall positive teaching attitude levels among the teachers. Subanalysis according to the variables of the study resulted in better teaching attitudes among female teachers when compared with male teachers. When teaching attitudes were compared according to teaching branches, classroom teachers had better teaching attitudes than the branch teachers. Teaching attitudes of the high school teachers were worse than those working in other stages. Teachers who had a childhood dream to be teacher had better teaching attitudes when compared with the others. There was no statistical significance in the remaining evaluated variables among the teachers. Job satisfaction levels were found to be moderate among the teachers. Job satisfaction levels were statistically differentiated according to branch, education levels were the teachers worked, whether teaching was a childhood dream or not. There were no statistical significance among the other variables. When we evaluated the relationship between job satisfaction and profession of teaching attitude, a moderate strong correlation was seen. Key Words: Education, Occupation, Teacher, Teaching profession, attitudes, job satisfaction