Türkiye`de eğitim sisteminin yönetsel yapısı ve eğitim yöneticisi yetiştirme sürecinin tarihsel gelişimi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı Türkiye eğitim sisteminin yönetsel yapısı veeğitim yöneticisi yetiştirme sürecinin tarihsel gelişimini incelemektir. Bu amaçlailgili alanyazın taranmış, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan günümüze yasaldüzenlemelerde, Milli Eğitim Şuralarında, Kalkınma Planlarında ve hükümetprogramlarında yer alan eğitim yöneticilerinin seçilmesi, atanması, yükseltilmesive yetiştirilmesine ilişkin politika ve kararlar ile Milli Eğitim Bakanlığı'nın merkezve taşra teşkilatlanmasına ilişkin politika ve kararların tarihsel gelişimiirdelenmiştir. Tarama modeli ile gerçekleştirilen bu araştırmanın temel verileriniaraştırma konusu ile ilgili olan yazılı ve basılı belgeler oluşturmaktadır. Araştırmasonucunda öz olarak şu bulgulara ulaşılmıştır: Milli Eğitim Bakanlığı'nınyapısındaki değişikliklerin, Bakanlık merkez örgütüne bazı birimlerin eklenmesi,çıkarılması ve birleştirilmesi şeklinde olduğu görülmüştür. Bakanlık merkezörgütündeki yetkilerin bir kısmının taşraya aktarılması Milli Eğitim Şuralarında,Kalkınma Planlarında ve hükümet programlarında sıklıkla öngörülmüştür. EğitimYöneticiliğinin bir uzmanlık alanı olması ve hizmet öncesinde bu yöndeyetiştirilmesi gerektiği Milli Eğitim Şuralarında tartışılsa da eğitim yöneticilerininyetiştirilmesi genellikle atama yönetmeliklerinde, hizmet içi eğitimden geçirilmesişeklinde görülmektedir. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlara yöneticiseçilme, atanma ve yükseltilmesi süreçlerini düzenleyen 14 yasal düzenlemehazırlanmıştır. 2013 yılına kadar okul ve kurumların yöneticileri için hazırlanandüzenlemeler bu kişilerin göreve atanması, 2013 yılından sonra isegörevlendirilmesi şeklinde düzenlendiği görülmektedir.

The main purpose of this study is to examine the historical development ofmanagerial structure of education system and training process of educationaladministrators in Turkey. For this purpose, related literature was reviewed and thehistorical development of the politics and rules related to (i) selection, assignment,promoting and training of educational administrators (ii) central and provincialorganizations of Ministry of National Education, appeared in government programs,Development Plans, National Education Councils and legislative regulations fromrepublic period to nowadays were analysed in accordance with response of subproblems. The written and published documents constitute the main data of this studyperformed by survey model. The data of the study was described and interpretedsystematically with descriptive analysis method. The substance findings of the study arethe following: Changes on The Ministry of Education's structure are seen in the form ofaccretion, exclusion and integration of some units to central organization. Delegatingsome authority of Ministry's central organization to field organization is frequentlyenvisioned at National Education Councils, Development Plans and governmentprograms. Although as discussed at National Councils that the educationaladministration should be a professional field and must train at pre-service, it has seen onlegislative regulations that educational administrators are trained in-service education.14 legislative regulations have been prepared that organising the process ofadministrator selection, assignment and promoting to Ministary of National Educationschools and institutions. It has seen that regulations prepared for school and institutionsadministrators were shaped like assignment until 2013 and it shaped like secondmentafter 2013.