İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul yaşam kaliteleri ile iş doyumları arasındaki ilişki

Abstract

İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Okul Yaşam Kaliteleri İle İş Doyumları Arasındaki İlişkiBu araştırmada, ilk ve ortaokul öğretmenlerinin okul yaşam kalitesi algılama düzeyleri ile iş doyumu algıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Çeşitli bireysel özelliklere, sosyal ve demografik değişkenlere bağlı olarak öğretmenlerin okul yaşam kalitesi algıları ve iş doyumu algıları arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada iş doyumunu ölçmek için `Minnesota İş Doyumu Anketi` ile Tunacan (2005) ve Doğan (2005)'ın araştırmalarında kullanılan anket formlarındaki maddelerin Gündüz (2008) tarafından ifadeleri değiştirilen 20 soruluk iş doyumu ölçeği kullanılmıştır. Okul yaşam kalitesini ölçmek için ise Sarı (2007) tarafından geliştirilen Okul Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, t-testi, Anova ve Pearson Momentler Çarpımı testleri kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Çanakkale merkezde görev yapan ilk ve ortaokul öğretmenleri oluşturmaktadır. 210 kadın, 100 erkek olmak üzere toplam örneklem 310 kişidir.Araştırma sonucunda ilk ve ortaokul öğretmenlerinin iş doyumu algılarının yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmadaki değişkenlere göre bir inceleme yapıldığında ise iş doyumu algılarının çok yüksek olmamakla birlikte orta düzeyin üzerinde olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. İş doyumu algıları kıdem değişkenine göre incelendiğinde 21 ve üzeri kıdeme sahip olanların iş doyum algıları daha yüksek çıkmıştır. Öğretmenlerin iş doyumu algıları ilkokulda görev yapan öğretmenlerin lehine sonuçlanmıştır. Sınıf mevcudu 30-40 arasında olan öğretmenlerin ve bekâr öğretmenlerin iş doyum algıları daha yüksek çıkmıştır. Eğitim fakültesinden mezun olan öğretmenlerin iş doyumu algılarının düşük olduğu görülmüştür. Aylık geliri algılama değişkeni açısından ise anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.Araştırma sonucunda genel okul yaşam kalitesi ve okula yönelik algı boyutu ile öğrenciye yönelik algı boyutlarının cinsiyet türü değişkeni açısından anlamlı şekilde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin okul yaşam kalitesi algılarının kıdem ve branş değişkenleri açısından anlamlı şekilde farklılaşmadığı gözlenmiştir. Çalışılan okul türü değişkeni açısından ise okula yönelik algı ve öğrenciye yönelik algı alt boyutlarının anlamlı şekilde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin görüşleri medeni hal değişkenine göre incelendiğinde sadece yöneticiye yönelik algı alt boyutu medeni hal değişkenine göre anlamlı şekilde farklılaşmaktadır. Öğretmenlerin görüşlerinin aylık geliri algılama değişkeni açısından hem genel okul yaşam kalitesi hem de alt boyutları üzerinde anlamlı derecede farklılık gösterdiği ortaya çıkmıştır. Sınıftaki öğrenci sayısı değişkeninin ise hem genel okul yaşam kalitesi hem de alt boyutlarını anlamlı şekilde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın neticesinde ilk ve ortaokul öğretmenlerinin iş doyum algıları ile okul yaşam kalitesi algıları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: İş Doyumu, Okul Yaşam Kalitesi, Öğretmenlik Mesleği.

The Relationship Between Primary And Secondary School Teachers' Perceptions Of Quality Of School Life And Job Satisfaction LevelsIn this study, the relationship between primary and secondary school teachers' perceptions of quality of school life and job satisfaction levels and were investigated. In relation to social demographic variables; the relation ship between the perceptions of life quality of teachers and the perceptions of job satisfaction has been determşned.In this study to measure job satisfaction `Minnesota Satisfaction Questionnaire` and 20 item job satisfactiona scale ( which was modified by Gündüz (2008) ) that is used in surveys of Tunacan (2005) and Doğan (2005) were used. To measure the quality of school life the Quality of School life Questionnaire developed by Sarı (2007) was used. The analysis of the obtained data, frequency, percentage, mean, standard deviation, t-test, ANOVA and Pearson Product Moment tests were used.The population of this study consisted of primary and secondary school teachers who worked in the center of Çanakkale in 2014-2015 academic year. The totel sample of 310 people, including 210 women and 100 men.Of the results of research in primary and secondary school teacher; job satisfaction has reached the conclusion that perception is high. An examination was made in accordance with the variables in the study it was found that, perceptions of job satisfaction is above the middle level. When analyzed according the seniority of the employee, to were higher with the seniority of 21 and above. Job satisfaction and perceptions of teachers were in favor of the teachers in primary schools. The job satisfaction perceptions of single teachers and the teachers who have about 30-40 students in their classes were higher. Of teachers who graduated from the faculty of education has been shown to have low job satisfaction and perception. In terms of monthly income sensing variable not a significant difference has been found.As a result the quality of school life and the gender dimensions of perception towards school and students has differed significanty interms of gender. The perceptions of quality of school life did not differ significantly in terms of seriority and branch variable andı n terms of school type variable.In terms of school type variable dimensions of perception for school and students reached the conclusion that differ significantly. Considering the opinions of teachers based on marital status variable is only the administrator for the dimensions of perception differs significantly depending on the marital status variable. İn terms of income and quality of school life perception variables revealed that the views of teachers vary significantly on both subscales. The variable of the number of students in the class has affected both the quality of school life and the sub-dimensions.A significant positive relationship between the perception of job satisfaction and the perception of quality of school life of primary and secendary school teachers was found.Keywords: Job Satisfaction, Quality of School Life, Teaching Profession.