Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri, empati kurma becerileri ve mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeyleri, empati kurma beceri düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilim düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, mesleki kaygı düzeyleri, eleştirel düşünme eğilim düzeyleri ve empati kurma beceri düzeylerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır.Çalışmanın evrenini Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenliği Anabilim Dalı'nda öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma örneklemini 105 3. sınıf, 113 4. sınıfta öğrenim gören toplamda 218 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında kullanılan veri toplama araçlarını şu şekilde sıralamak mümkündür; Cabi ve Yalçınalp (2013) tarafından geliştirilen Mesleki Kaygı Ölçeği(MKÖ), Türkçe'ye Kökdemir tarafından 2003 yılında uyarlanan California Eleştirel Düşünme Eğilimi (CCTDI) ölçeği ve Dökmen (1988) tarafından geliştirilmiş olan Empatik Beceri Ölçeği B formu (EBÖ-B Formu) kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 programından, betimsel istatistik yöntemleri(frekans ve yüzde, aritmetrik ortalama ve standart sapma), anlamlı farklılıkların incelenmesinde; verilerin normal dağılım varsayımını karşılayan gruplarda parametrik testlerden t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA), verilerin normal dağılım varsayımını karşılamayan gruplarda parametrik olmayan (nonparametrik) testlerden Kruskall Wallis-H testinden, ölçeklerin birbirlerini açıklama düzeylerini belirlemek amacıyla da basit doğrusal regresyon ve çoklu doğrusal regresyon testlerinden yararlanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; Okul öncesi öğretmen adaylarının EBÖ-B formu puan düzeyleri cinsiyet değişkeni, öğrenim gördükleri sınıf düzeyi, ailelerinin ekonomik gelir düzeyleri, anne-babanın eğitim düzeylerine göre anlamlı düzeyde bir farklılık bulunmamaktadır. Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının MKÖ puan düzeyleri arasında cinsiyet değişkenine, sınıf değişkenine ve ailenin ekonomik gelir durumuna göre anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Öğretmen adaylarının kadın ya da erkek olması, 3. sınıf ya da 4. sınıfta okumaları, ailelerinin ekonomik durumlarının düşük, orta ya da yüksek olması MKÖ puan düzeylerini etkilememektedir. Okul öncesi öğretmen adaylarının CCTDI puan düzeyleri arasında cinsiyet değişkenine, sınıf değişkenine, ailenin ekonomik gelir durumuna ve annelerinin eğitim düzeylerine göre anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının CCTDI puan düzeyleri arttıkça MKÖ puan düzeyleri düşmektedir. Katılımcıların EBÖ puan düzeylerinin azalıp veya artması MKÖ puan düzeyleri ve CCTDI puan düzeylerini etkilememektedir. Öğretmen adaylarının MKÖ puan düzeyleri ile CCTDI puan düzeyleri birlikte katılımcıların EBÖ düzeyini etkilememektedir. Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının EBÖ puan düzeyleri ile MKÖ puan düzeyleri birlikte katılımcıların CCTDI puan düzeylerini yordamaktadır. Öğretmen adaylarının EBÖ puan düzeyleri ile CCTDI puan düzeyleri birlikte katılımcıların MKÖ puan düzeylerini yordamaktadır.

The aim of this study is to analyse the relationship between the levels of critical thinking, the abilities to show empathy and the professional concern of pre-school prospective teachers, to determine the variables which have an impact on the levels of critical thinking, of the abilities to show empathy and of professional concern, and to find out to what extent that the levels of critical thinking, the levels of the abilities to show empathy and the levels of professional concern account for each other. The population of the study consists of students in the Department of Preschool Education Teaching at the Faculty of Education at the Çanakkale Onsekiz Mart University. The sample of the study is comprised of 218 teacher candidates, 105 of whom are junior students and 113 of whom are senior students. As data collection tool, the study utilized the Scale of Professional Concern (SPC) developed by Cabi and Yalçınalp (2013), the Scale of Empathic Ability - Form B (SEA - Form B) developed by Dökmen (1988) and the Scale of California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTDI) adapted into Turkish by Kökdemir (2003).While SPSS Statistics, and descriptive statistical techniques (frequency and percentage, arithmetic average and standard deviation) were used for data analysis, the study utilized t-test and ANOVA as parametric tests and kruskal-wallis test as non-parametric tests in order to examine significant differences; further, basic linear regression and multiple linear regression were of use to determine to what extent that the scales account for each other. The results of the study indicate that there is no significant difference between the levels of pre-school prospective teachers in the Scale of Emphatic Ability in terms of the variable of gender, the level of grade, the financial income of their parents, and the educational status of their parents. Furthermore, the results conclude that there is no significant difference between the levels of preschool prospective teachers in the Scale of Professional Concern in terms of the variable of gender, the level of grade, the financial income of their parents. The variable of gender and grade of prospective teachers as well as the financial status of their parents do not have an influence on the levels of SPC. There is no significant difference between the levels of pre-school prospective teachers in the Scale of Professional Concern in terms of the variable of gender, the level of grade, the financial income of their parents, and the educational status of their parents. As the levels of pre-school prospective teachers in the Scale of CCTDI increase, their levels in the SPC decrease. The study demonstrate that any increase or decrease in the levels of participants in the SEA does not affect the levels of SPC or CCTDI. The levels of the prospective teachers in the SPC and CCTDI, when evaluated together, do not have an impact on the levels of the participants in the SEA. Moreover, the levels of the pre-school prospective teachers in the SEA and SPC, when evaluated together, do not have an influence on the levels of the participants in CCTDI; the levels of the pre-school prospective teachers in the SEA and CCTDI, when evaluated together, do not have an influence on the levels of the participants in the SPC.