Ailelerin fen ve doğa etkinlikleri ile ilgili okuryazarlıklarının çocukların doğacı zeka düzeylerini etkilemesinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı; Çoklu zekâ alanlarından biri olan doğacı zekâ alanının, okul öncesi eğitimi alan ve doğa zekâsı düzeyinin yüksek olduğu görülen çocuklarda bu zekâya sahip olmalarında aile faktörünün etkili olup olmadığını araştırmaktır. Bu çalışmada ailelerin de fen ve doğa okuryazarlıkları ve fen etkinlikleriyle tutumları arasındaki ilişki tespit edilmeye çalışılmıştır.Araştırmanın örneklemini, 2014-2015 yılında Çanakkale'de bulunan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uygulama Kreş ve Anaokuluna devam eden 36-72 aylık 150 çocuk ve ebeveynleri oluşturmaktadır. Bu araştırma bir tarama çalışması olup, betimsel türde ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında iki ayrı ölçek kullanılmıştır. Birincisi çocukların doğacı zekâ düzeylerini belirleyecek olan ölçek. Bu ölçek araştırmacı tarafından `Çoklu Zekâ Envanterinin doğa zekâsı bölümüne iki soru daha eklenerek okul öncesi çocuklarına uygun olacak şekilde düzenlenen `Doğacı Zekâ Boyutu` ve ebeveynlerin fen okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesinde kullanılan `Aile İçinde Fen ve Doğa Okur- Yazarlık Gelişimi Ölçeği` araştırmacı tarafından geliştirilmiş olup, ölçeğin oluşturulmasında literatürden ve uzman görüşlerinden faydalanılmıştır. MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı, AAAS, Project 2061 Kapsamında yayınlanan fen okuryazarlığı tanımları ve 2000-2009 yılları arasındaki PISA toplantılarında belirlenen fen okuryazarı bireyin özellikleri incelenerek ölçeğe uyarlanmıştır. Ölçeğin kapsam ve görünüş geçerliliğini sağlamak için 3 tane konu alanı uzmanı ile 1 tane ölçme uzmanından görüş alınmıştır. İlgili izinlerin alınmasından sonra, 36-72 aylık çocukların anne ve babalarına `Aile İçinde Fen ve Doğa Okur-Yazarlık Gelişimi Ölçeği` ve `Doğacı Zekâ Boyutu` uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin bilgisayar ortamına aktarılmasında ve analizinde SPSS 19 programı kullanılmıştır. Gruplar arası karşılaştırmalarda kategorik veriler için korelasyon ve ANOVA testleri kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen bulgular sonucunda; çocukların Doğa zekâ envanteri puanları ile çocuk yaşı arasında, anlamlı bir fark olduğu görülmüştür ( p<.05). Çocuk zekâ puanları ile ailelerin fen okuryazarlığı tutumları arasında anlamlı bir fark görülüp (p<.05) negatif bir ilişki bulunmuştur. Çocukların zekâ puanları ile ailelerin çocuklarıyla birlikte gerçekleştirdiği fen ve doğa etkinlikleri (Tüm Etkinlik Toplam Puanları) arasında anlamlı bir fark görülüp (p<.05), pozitif bir ilişki bulunmuştur. Ailelerin fen ve doğa okuryazarlığı tutumları ile aile aktivite toplamları arasında anlamlı bir fark olup (p<.05), negatif bir ilişki bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi Eğitim, Fen Okuryazarlığı, Doğacı zekâ, Aile, Çoklu zekâ

Examining the effect of Families' Literacy Level of the Science and Nature Activities on their children's Naturalist Intelligence.The overall objective of this research is to investigate whether family factors are effective on the children with high natural intelligence level who received pre-school education. In this study, the attitude of families and their nature and science literacy levels and their attitudes towards science related activities were investigated The sample of this study consist of 150 children 150 children attending kindergarden ages ranging between 36-72 months in Çanakkale Onsekiz Mart University in academic years of 2014-2015. This is a descriptive study and it's carried out with the relational model type. Two different questionnaires were used in this study; to determine the level of nature intelligence of children, two questions were added to Multiple Intelligence Inventory by the researchers a called 'Natural Intelligence Inventory'. To determine the level of science literacy of Parents Science and Nature Literacy Level Development in the Family Scale were used that is developed by the researcher. Scale has been developed by researchers with the help of literature and expert opinion. scientific literacy definitions of 2013 Ministry of Education Early Childhood Education Program and AAAS Project 2061 and the characteristics of a science literate individual that is defined in PISA meetings between 2000 and 2009 were determined and added to the scale. to ensure the scope and apparent validity of the scale 3 expert opinions from the related field and 1 measuring expert opinion were gathered.After receiving the relevant permissions, 'Multiple Intelligences Inventory' and 'Science and Nature Development within the family Scale' were applied to the parents of 36-72 months old children. Data were analyesed by the SPSS Package pragramme. ANOVA tests were used to compare the mean score of groups and zero order correlation was used to examine the relations between variables.As a result of the findings obtained in the study; there is a significant difference between children's Nature intelligence inventory scores and their ages (p <.05). Significant differences between child intelligence scores and family science literacy attitudes were found (p <.05), and it is found that there is a negative relationship between this variables. There is a significant and positive relationship between IQ scores of children and science and nature activities (All Events total) that the families realized with their children (p<.05). Significant and negative relationship between Families' science and nature literacy attitudes and family activity totals (p <.05).Keywords: Preschool Education, Science Literacy, Naturalistic intelligence, Family, Multiple intelligences