Geleneksel akran zorbalığı, sanal zorbalık ve ebeveyn izlemesinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; 6.-12. sınıflara devam eden öğrencilerde geleneksel akran zorbalığı ve sanal zorbalığın yaygınlığını tespit etmek, geleneksel akran zorbalığı, sanal zorbalık ve ebeveyn izlemesi düzeylerinin bazı değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediğini belirlemek, ayrıca ebeveyn izlemesi düzeylerinin geleneksel akran zorbalığı ve sanal zorbalıkta öğrencilerin yer aldıkları statüler açısından faklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Araştırmanın evreni Malatya'da 6.-12. sınıflara devam eden öğrencilerdir. Araştırmanın örneklemini Malatya'da 6 farklı orta okuldan ve 6 farklı liseden 6.-12. sınıflara devam eden 1112 (540 kız, 572 erkek) öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada Geleneksel Akran Zorbalığı Ölçeği, Sanal Zorbalık Ölçeği, Ebeveyn İzlemesi Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 21.0 paket programı kullanılmıştır. Mann Whitney-U testi ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin %7.7'si geleneksel akran zorbalığında kurban, %4.3'ü zorba, %7'si zorba/kurban statüsünde yer aldığı ve zorbalığın en çok okulla ilgili yerlerde gerçekleştiği belirlenmiştir. Öğrencilerin %5'i sanal zorbalıkta kurban, %2'si zorba, %5'i zorba/kurban statüsünde yer aldığı, en çok sosyal paylaşım sitelerinde yaşandığı görülmüştür. Erkek öğrencilerin geleneksel akran zorbalığı yapma ve maruz kalma, sanal zorbalık yapma ve maruz kalma düzeyleri kızlardan daha yüksekken, ebeveyn izlemesi düzeyleri daha düşüktür. Üst sınıftaki öğrencilerin geleneksel akran zorbalığı yapma, sanal zorbalık yapma ve maruz kalma düzeyleri alt sınıftakilere göre daha yüksekken, ebeveyn izlemesi düzeyleri daha düşüktür. Annesinin eğitim seviyesi daha yüksek olan öğrenciler, daha çok sanal zorbalık yapmakta ve sanal zorbalığa daha çok maruz kalmaktadır. Cep telefonu ve interneti daha uzun süredir ve daha çok kullananlar, hem daha çok sanal zorbalık yapmakta, hem de sanal zorbalığa daha çok maruz kalmaktadır, aynı zamanda ebeveynleri tarafından daha az izlenmektedir. Kendi bilgisayar kullanma becerisini daha iyi olarak tanımlayan öğrenciler, hem daha çok sanal zorbalık yapmaktadır, hem de sanal zorbalığa daha çok maruz kalmaktadır. Öğrencilere göre anne ve babaları daha iyi düzeyde internet kullananlar, daha çok sanal zorbalık yapmakta ve sanal zorbalığa daha çok maruz kalmaktadır, ebeveynleri tarafından daha çok izlenmektedir. Hem geleneksel akran zorbalığı hem de sanal zorbalıkta karışmayan statüsünde bulunan öğrenciler, diğer bütün statülerde bulunan öğrencilere göre ebeveynleri tarafından daha çok izlenmektedir. Anahtar Kelimeler: Geleneksel Akran Zorbalığı, Zorba, Kurban, Sanal Zorbalık, Sanal Zorba, Sanal Kurban, Ebeveyn İzlemesi

The purpose of this study is to find out the prevalence of traditional peer bullying and cyber bullying in students attending 6th to 12th grades, to find out whether traditional peer bullying, cyber bullying and parental monitoring levels differ in terms of some variables and to show whether parental monitoring levels differ in traditional peer bullying, cyber bullying in terms of students' statuses. The universe of the study consists of students attending 6th to 12th grades in Malatya. The sample of the study consists of (540 female, 572 male) students attending 6th to 12th grades from 6 different secondary schools and 6 different high schools in Malatya. Traditional Peer Bullying Scale, Cyber Bullying Scale, Parental Monitoring Scale and Personal Information Form were used in the study. SPSS 21.0 program was used for data analysis. Mann Whitney-U test and Kruskal Wallis test were used . The results of the study showed that 7.7% of the students were victims in traditional peer bullying, 4.3% were bullies, 7% were bully/victim and it was found that bullying took place in places related with the school the most. It was also found that 5% of the students were victims in cyber bullying, 2% were bullies, 5% were bully/victim and it was found that bullying took place in social networking sites the most. While male students' levels of traditional peer bullying and being exposed to traditional peer bullying and cyber bullying and being exposed to cyber bullying were higher than female students', their parental monitoring levels were lower. While levels of traditional peer bullying, cyber bullying and being exposed to bullying were higher for students in higher grades, their parental monitoring levels were lower. Students whose mothers had higher level of education were found to be more involved in cyber bullying and being exposed to peer bullying. Students who used cell phones and the internet for a longer period of time and those who used these more were found to do more bullying and be exposed to more bullying and to be monitored less by their parents. Students who described their skills of using computer better both conducted cyber bullying and were exposed to cyber bullying more. According to students, those whose parents can use the internet better both conduct cyber bullying more and are more exposed to cyber bullying, while they are monitored more by their parents. The students who were found to be not included in traditional peer bullying and cyber bullying were found to be monitored more by their parents when compared with students in all other statuses. Keywords: Traditional Peer Bullying, Bully, Victim, Cyber Bullying, Cyber Bully, Cyber Victim, Parental Monitoring