Sosyal medya üzerinden gerçekleşen öğretmen-öğrenci etkileşiminin örtük program açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sosyal medya üzerinden gerçekleşen öğretmen-öğrenci etkileşiminin öğrenci öğrenmeleri üzerindeki etkilerinin, örtük program açısından incelenmesidir. Bu nedenle nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı keşfedici karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda olgubilim deseni ve araştırmanın nicel boyutunda ise betimsel tarama ve ilişkisel tarama desenlerinden nedensel karşılaştırma ve korelasyonel desen kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak 32 öğretmen ve 29 öğrenci araştırmanın katılımcıları olarak belirlenmiştir. Nicel boyutunun evreni ise Kahramanmaraş merkez ilçeleri sınırları içerisinde yer alan ortaokullarda öğrenim gören 31523 öğrenci olarak belirlenmiştir. Yapılan istatistiksel işlemler sonrasında araştırmanın örneklemi ise 2046 olarak belirlenmiştir. Örneklemde yer alacak öğrencilerin belirlenmesi amacıyla öncelikle tabakalı örnekleme yoluyla ortaokullar seçkisiz olarak belirlendikten sonra araştırmanın amacına uygun olarak amaçlı örnekleme yöntemlerinden, ölçüt örnekleme kullanılarak örneklemdeki katılımcılar belirlenmiştir. Araştırmada verilerin toplanması sürecinde hem nitel hem de nicel toplama araçlarından faydalanılmıştır. Nitel verilerin toplanması amacıyla öğretmen ve öğrenciler için yarı yapılandırılmış görüşme formları geliştirilmiştir. Nicel verilerin toplanması amacıyla da `Öğretmenle etkileşim kurma amaçları anketi` oluşturulmuş ve `Sosyal Medya Bağlamında Örtük Program Ölçeği` geliştirilmiştir. Araştırmada yapılan görüşmeler ve doküman incelemesi sonucu elde edilen nitel veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Nicel bölümde elde edilen veriler için hangi testlerin kullanılabileceğinin belirlenmesi amacıyla verilerin normal dağılıma uygunluğu test edilmiş ve verilerin normal dağılıma uygun olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın nicel alt problemleri doğrultusunda elde edilen veriler, uygun parametrik istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir.Araştırmanın nitel ve nicel boyutlarından elde edilen bulgulardan hareketle; sosyal medyada gerçekleşen öğretmen-öğrenci etkileşimi gerekçeleri ile ilgili olarak öğretmen ve öğrencilerin belirtmiş oldukları gerekçelerden öğrenciyi tanıma, duyuru yapma, öğrencilerin duyurulardan haberdar olması ve akademik başarı gerekçelerinin resmi program kapsamı içerisinde, diğer gerekçelerin ise daha çok örtük program kapsamı içerisinde yer aldığı görülmektedir. Bu bakımdan öğretmenlerin etkileşim kurma ve etkileşim kurmamaya yönelik belirtmiş oldukları gerekçelerden, öğrenciye tutum ve değer kazandırma, rapport kurma, öğretmenin otoritesinin zarar görmesi ve olumsuz örnek olmaktan kaçınma gerekçeleri ile öğrencilerin belirtmiş oldukları öğretmenle yakınlık kurma, öğretmenin gözüne girme ve öğretmeni daha iyi tanıma gerekçeleri ile gerçekleştirilen etkileşimler sonucunda öğrencilerin örtük program kapsamında öğrenmeler edineceği sonucu ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda öğrencilerin, sosyal medyada öğretmen ve öğrenci arasında gerçekleşen etkileşimler sonucunda kısıtlanma, iletişimde özgüven kazanma, kural ve değer öğrenme, öğretmeni tanıma ve işleyişi öğrenmeye yönelik örtük program kapsamında öğrenmeler edindikleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca bulunan bu öğrenmelerin, öğrencinin cinsiyeti ve sınıf düzeyi değişkenleri açısından farklılıkları ve öğrencilerin sosyal medyayı günlük kullanım süreleri ve hesaplarındaki ekli öğretmen sayıları ile ilişkileri belirlenmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgulardan hareketle; öğrencilerin öğretmenleri ile etkileşimlerinde ister okul içi olsun ister okul dışı, isterse de sosyal medyada olsun yer ve zaman ayırt edilmeksizin örtük program kapsamında öğrenmeler edindikleri ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin edindikleri bu öğrenmelerin, sınıf içerisindeki eğitim öğretim sürecine etkisinin de olduğu görülmektedir. Bu bakımdan öğretmen ve öğrencilerin etkileşim gerekçeleri ve bu etkileşimler yoluyla öğrencilerin elde ettiği öğrenmeler dikkate alındığında, sosyal medyanın, okul dışı bir etkileşim çevresi olarak, öğrencilerin örtük program kapsamında öğrenmeler edinmesi bakımından etkili bir faktör olduğu ortaya çıkmıştır.Anahtar Sözcükler: Sosyal Medyada Öğretmen-Öğrenci Etkileşimi, Sosyal Medya, Örtük Program.

The aim of this study is to analyze the effects of teacher-student interaction through social media on student learning in terms of hidden curriculum. Accordingly, an exploratory mixed research design was used, in which included both qualitative and quantitative research methods. In the qualitative part of the study, a phenomenological research design was used whereas descriptive survey method, causal-comparative and correlational methods were used in the quantitative part. In the qualitative part of the study, 32 teachers and 29 students were determined as the participants of the study. The population of the quantitative part was determined as 31523 students who study in the secondary schools located in the central districts of Kahramanmaraş. The sample of the study was determined as 2046 after the statistical process. After randomly determining the schools which are planned to be in the sample using stratified sampling in order to determine the students who are going to participate in the sample, the participants were selected using criterion sampling from the purposive sampling methods to fit the purpose of the study. Both qualitative and quantitative data collection tools were used in the data collection process of the study. Semi-structured interview forms were developed for teacher and students in order to collect qualitative data. `The student-teacher interaction purposes questionnaire` and `Hidden curriculum in terms of social media scale` was developed to collect the quantitative data. Qualitative data obtained through interviews and document reviews were subjected to content analysis. In order to determine which tests can be used for the data obtained in the quantitative section, normality of the data set was tested and normal distribution of data was found to be suitable. The data obtained in line with the quantitative sub-problems of the research has been analyzed by using appropriate parametric statistical methods.According to the findings obtained from the qualitative and quantitative parts of the research, it was seen that the reasons for the teacher-student interaction in the social media are that the teachers and the students have informed the students about the reasons they have stated, making announcements, informing the students about the announcements and the reasons for academic success are covered by the official curriculum and other reasons are covered by the hidden curriculum. In this respect, the learning outcomes for the students in terms of hidden curriculum as a result of the interactions that have taken place between the reasons for teachers' interaction and non-interactivity are based on the reasons and students' attitude and valorization, rapport establishment, teacher authority's injustice and avoidance of negative example, and the reasons for students to be familiar with the teacher have emerged. In addition, through the qualitative and quantitative findings obtained from the research, it has been revealed that as a result of the interactions between the teacher and the student in the social media, the learners learn within the scope of a hidden curriculum aimed at restriction, gaining confidence in communication, rule and value learning, teacher recognition and function learning. In addition, the differences in the gender and grade level variables of these learners were determined and it was determined that these learning outcomes were associated with students' daily use of social media and the number of attached teachers in their accounts.According to the findings obtained from the research; it has emerged that students interact with their teachers either in school or out of school, or in the social media, learning in a hidden curriculum regardless to time and place. As a result of the interactions of teachers and students in social media, it is seen that the learning activities of the students within the context of the hidden curriculum are influenced by the education and instruction process in the classroom. In this regard, it has become clear that social media is an effective factor for students to acquire learning within the context of a hidden curriculum, as a non-school interaction environment, when the learners' learning is taken into account and the interactions between teachers and students.Key Words: Teacher-Student Interaction in Social Media, Social Media, Hidden Curriculum.