Postmenopozal kadınlarda yorgunluk ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Postmenopozal dönemin ilerleyen yaş ile birlikte kadınlarda birçok olumsuz durumu beraberinde getirdiği bilinmektedir. Bu çalışmada postmenopozal dönemdeki kadınların, yorgunluk şiddet seviyeleri ve yaşam kaliteleri değerlendirilerek, aynı yaş aralığındaki postmenopozal dönemde olmayan kadınlar ile karşılaştırılması amaçlanmıştır.Çalışmaya 40-65 yaş aralığında olan 80 olgu dahil edildi. Olgular çalışma grubu (postmenopozal dönemde olan) ve kontrol grubu (postmenopozal dönemde olmayan) olarak 40'ar kişilik iki gruba ayrıldı. Olguların demografik bilgileri araştırmacı tarafından hazırlanan demografik bilgi formu ile sorgulanarak kaydedildi. Olguların yorgunluk değerlendirilmesi, Yorgunluk Şiddet Ölçeği (YŞÖ) ile yaşam kalitesi ise Nottingham Sağlık Profili (NSP) anketi ile yapıldı. Çalışmanın veri analizinde Windows tabanlı SPSS21 (Statistical Package for the Social Sciences) analiz programı kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p< 0,05 olarak kabul edildi.Çalışmada iki grubun yaş, Vücut Kitle İndeks'i (VKİ), kronik hastalık varlığı ve düzenli ilaç kullanımı parametreleri arasında anlamlı fark elde edildi (p<0,05). YŞÖ değerlendirmesi sonucu iki grup arası anlamlı bir fark bulunmadı (p>0,05), ancak yorgunluk değerlendirme sonuçlarına göre postmenopozal kadınlar daha yorgun bulundu. İki grup arasında yaşam kalitesi toplam skoru ve alt parametreleri karşılaştırıldığında, NSP toplam skoru ve alt parametrelerinden olan fiziksel aktivite, uyku ve emosyonel reaksiyonlar skorları arasında anlamlı farklar bulundu (p<0,05). NSP'nin diğer alt parametreleri olan ağrı, enerji ve sosyal izolasyon skorları karşılaştırıldığında iki grup arasında anlamlı fark bulunmadı (p>0,05). Çalışma grubu içinde YŞÖ skoru ile yaş, VKİ, gebelik ve doğum sayısı, NSP alt parametreleri ve NSP skoru arasındaki ilişkiye bakıldı. YŞÖ ile NSP toplam skoru, NSP'nin alt parametrelerinden olan sosyal izolasyon ve emosyonel reaksiyonlar arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı ilişki bulundu (r=0,416, p<0,05; r=0,431, p<0,05; r=0,392 p<0,05). Çalışma grubunda, NSP toplam skoru ile yaş, VKİ, gebelik ve doğum sayısı arasındaki ilişkiye bakıldı. NSP toplam skoru ile gebelik ve doğum sayısı arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulundu (r=0,36, p<0,05; r=0,362, p<0,05). Çalışma grubunda, menopoz yaşı ile YŞÖ ve NSP skorları, VKİ, gebelik ve doğum sayısı arasındaki ilişkiye bakıldı. Menopoz yaşı ile VKİ, gebelik ve doğum sayısı arasında istatistiksel olarak pozitif yönlü anlamlı ilişki bulundu ( r=0,421, p<0,05; r=0,454, p<0,05; r=0,415 p<0,05). Sonuç olarak, postmenopozal kadınlarda yorgunluk meydana gelmekte ve yaşam kalitesi azalmaktadır. Bu dönemde yorgunluk şiddetinin artması yaşam kalitesi ile ilişkilidir. Fiziksel aktivite seviyesinin düşmesi, uyku bozuklukları, sosyal izolasyon ve emosyonel reaksiyonların negatif yönde değişimi yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler.

It is known that postmenopausal period brings together many negative conditions in women with the advancing age. In this research, it was aimed to compare postmenopausal women with non-postmenopausal women of the same age range by evaluating fatigue severity levels and quality of life. Eighty patients between 40 and 65 years of age were experimented on in the research. Experimental group (which in postmenopausal women) and control group (non-postmenopausal) were divided into two groups of 40 people. The demographic information of the patients was recorded in the demographic information form prepared by the researcher. Severity levels of fatigue were recorded by Fatigue Severity Scale (FSS) and quality of life was assessed by the Nottingham Health Profile (NHP) survey. In the data analysis of the study, a Windows-based SPSS21 (Statistical package for the Social Sciences) analysis program was used. The statistical significance level was accepted as p<0,05.There was a significant difference between the two groups in terms of age, body mass index (BMI), presence of chronic illness, and regular medication usage parameters (p <0,05). Based on FSS results, there was no significant difference between the two groups (p> 0,05), but the results of fatigue evaluation showed that postmenopausal women were more fatigue. When the total score of NHP and subparameters were compared between the two groups, there were significant differences between the NHP total scores and the subscale scores of physical activity, sleep and emotional reactions (p <0,05). When the pain, energy and social isolation scores of the other subparameters of NHP were compared, there was no significant difference between the two groups (p> 0,05).In the experimental group, the FSS score and the age, BMI, number of pregnancies, number of births, NHP subparameters and NHP total score were examined. There was a statistically significant positive correlation between FSS score and the total score of NHP and the subparameters of NHP social isolation and emotional reactions (r=0,416, p<0,05; r=0,431, p<0,05; r=0,392 p<0,05). In the experimental group, the relationship between NHP total score and the age, BMI, number of pregnancies and births were examined. There was a significant positive correlation between NHP total score and the number of pregnancies and births (r=0,36, p<0,05; r=0,362, p<0,05). In the experimental group, the relation between menopause age and FSS and NHP scores, BMI, the number of pregnancies and births was examined. There was a statistically significant positive correlation between menopause age and BMI, the number of pregnancies and births ( r=0,421, p<0,05; r=0,454, p<0,05; r=0,415 p<0,05). As a result, postmenopausal women become fatigued and their quality of life decreases. The increase in fatigue severity in this period is related to quality of life. Decrease in physical activity level, sleep disturbances, negative changes in social isolation and emotional reactions affect the quality of life negatively.