Çoklu ortama dayalı eleştirel okuma eğitiminin 6. sınıf öğrencilerinin eleştirel okuma becerilerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, çoklu ortam uygulamalarına dayalı verilen eleştirel okuma eğitiminin altıncı sınıf öğrencilerinin eleştirel okuma becerilerine olan etkisini ortaya çıkarma amacı ile yapılmıştır. Nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma model deseninde olan araştırma, ön test-son test ve kontrol gruplu bir çalışmadır. Toplumların bilgi bombardımanına tutulduğu 21. yy. da bireylerin bilgiyi eleştirel olarak okumasını etkileyen faktörleri incelemesi bakımından araştırma önem taşımaktadır.Çalışma, MEB'e bağlı İstanbul ili Güngören ilçesi Mustafa Kemal Ortaokulu'nda öğrenim gören altıncı sınıf öğrencileri ile Türkçe derslerinde yürütülmüştür. Sınıf mevcutları ve Türkçe dersindeki başarıları istatistikî açıdan benzer bulunan altıncı sınıf seviyesinde beş şubeden 6-E sınıfı deney ve 6-K sınıfı kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Deney ve kontrol grubunda araştırmaya 30'ar öğrenci katılmıştır. Uygulamalar altıncı sınıf Türkçe ders kitabında bulunan `Sevgi`, `Okuma Kültürü` ve `Duygular` temalarından seçilen sekiz okuma metni ve etkinlikleri ile gerçekleştirilmiştir. Deney grubunda, Türkçe dersinde görseller, sesler, videolar, grafikler, animasyon, karikatür, resim, belgesel, müzik vb. çeşitli çoklu ortam içeriklerinin desteğinden yararlanılarak çoklu ortam uygulamalarına dayalı öğretim ortamı hazırlanmış ve çoklu ortam uygulamalarına dayalı olarak eleştirel okuma eğitimi yapılmıştır. Kontrol grubunda ise dersler, 2016-2017 eğitim-öğretim yılı Türkçe Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabı doğrultusunda işlenmiştir.Veri toplama araçları olarak; uygulama öncesinde deney ve kontrol grubunubelirlemek ve öğrencilerin okuduğunu anlama beceri düzeylerini tespit etmek için `Okuduğunu Anlama Testi`, deney ve kontrol gruplarını belirledikten sonra ise araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu, öğrencilerin eleştirel okuma ve çoklu ortama ilişkin görüşlerini ortaya çıkarma adına deney grubuna uygulama öncesinde ve sonrasında, kontrol grubuna ise uygulama öncesinde yapılmıştır. Araştırmada nicel verileri toplama amacı ile araştırmacı tarafından geliştirilen `Çoklu Ortama Dayalı Eleştirel Okuma Testi` deney ve kontrol gruplarında bulunan öğrencilere ön test ve son test olarak uygulanmıştır.Araştırmadan elde edilen veriler; uygun analiz paket programları kullanılarak analiz edilmiştir. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistik metotları (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma) kullanılmıştır. Araştırmada nicel verilerin analizi için t testi, ANOVA ve MANOVA testleri kullanılmış; nitel verilerin analizinde ise içerik analizi, t testi ve ki-kare testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda çoklu ortam uygulamalarına dayalı öğretim ile dersişlenen deney grubundaki öğrencilerin eleştirel okuma başarılarında bir artış olduğu gözlenirken kontrol grubunda anlamlı bir değişikliğe rastlanılmamıştır. Deney ve kontrol grubu ortalamaları arasındaki fark, deney grubu lehine olmuş ve tüm bulgularda istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. Çoklu ortama dayalı eleştirel okuma eğitiminin eleştirel okuma becerilerine etki düzeyinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmada nitel verilerin analiz sonuçlarına göre eleştirel okuma eğitimi öncesinde deney ve kontrol gruplarının eleştirel okuma ve çoklu ortam kullanımına ilişkin görüşlerinin benzer olduğu, eğitim sonrasında ise deney grubundaki öğrencilerin çoklu ortama dayalı eleştirel okuma uygulamalarından memnun oldukları ortaya çıkmıştır. Buna göre eleştirel okuma eğitiminin öğrencilerin okuduğunu anlama, yorumlama, değerlendirme, karşılaştırma, bilgiyi somutlaştırabilme ve kalıcılığını sağlama ve çıkarımda bulunma gibi becerilerini geliştirdiği tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre araştırmacının önerileri şöyledir: Çoklu ortam uygulamaları eleştirel okumaya katkı sağladığından Türkçe Öğretim Programına eklenebilir, bunlar Türkçe derslerinde ve diğer derslerde kullanılabilir. Türkçe öğretim programlarında ve ders kitaplarında eleştirel okumayı ele alan kazanım, uygulama ve etkinlikler artırılabilir. Çoklu ortama dayalı eleştirel okuma uygulamalarını ele alan çalışmalar ortaöğretim ve lisans düzeylerinde de yapılabilir.Anahtar Kelimeler: Türkçe eğitimi, çoklu ortam, eleştirel okuma, altıncı sınıf öğrencileri.

The present study was conducted to determine the effect of multimedia-based critical reading education on critical reading skills of 6th grade students. The study, which is a mixed model, is a pre-test, post-test and control group study. In the 21st century, when societies are bombarded with information, research is important in terms of examining the factors affecting the reading of information critically.The study was conducted with 6th grade Turkish language students at Mustafa Kemal Middle School in Güngören district of İstanbul province which is a public school under the Ministry of National Education. Among the five 6th grade classes with similar size and academic achievement, Class 6E was determined as the experiment and Class 6K was determined as the control group. 30 students participated in the study in the experimental and control groups. The applications were carried out with eight reading texts and activities selected from the themes `Love,` `Reading Culture,` and `Emotions` in 6th grade Turkish language textbook. In the experimental group, a multimedia-based educational environment was created with the support of multimedia content such as visuals, audio, videos, graphics, animation, cartoons, pictures, documentaries, music, etc. in Turkish language course and multimedia-based critical reading education was conducted. In the control group, the courses were instructed based on the 2016-2017 academic year Turkish Language Teacher's Guidebook.Data collection instruments included `Reading Comprehension Test,` which was applied to determine the experiment and control groups before the study and to determine the reading comprehension levels of the students and a semi-structured interview form developed by the researcher, which was applied to the experiment group before and after the application and to the control group before the application to determine the views of the students on critical reading and multimedia. To collect the quantitative data in the study, `Multimedia-Based Critical Reading Test,` developed by the researcher, was applied as pre- and post-tests to students in experiment and control groups.The study data were analyzed using the appropriate analysis package programs to determine the critical reading achievements of the students and their views on critical reading skills and instruction were analyzed. Descriptive statistical methods (count, percentage, mean, standard deviation) were used in data analysis. T test, ANOVA and MANOVA tests were used for the quantitative data analysis. In the analysis of qualitative data, content analysis, t-test and chi-square test were used. The analyses conducted in the present study demonstrated that there was an increase in the critical reading achievements of the students in the experimental group who were instructed with multimedia-based activities, while there was no significant change in the control group. The difference between the mean experiment and control group scores favored the experiment group and was statistically significant based on all findings. It was determined that multimedia-based critical reading education had a significant impact on critical reading skills. The analysis of qualitative data demonstrated that the views of the students in the experiment and control groups on critical reading and multimedia use were similar before the critical reading education; however, the students in the experiment group were satisfied with the multimedia-based critical reading activities. Thus, it was concluded that critical reading education improved students' reading comprehension, interpretation, evaluation, comparison, concretization, knowledge retention and inference skills. According to these results, the researcher's suggestions are as follows: Since multimedia applications contribute to critical reading, they can be added to the Turkish Curriculum and used in Turkish courses and other courses. Acquisition, practice and activities that address critical reading in Turkish curricula and textbooks can be increased. Studies on critical reading practices based on multiple media can be done at secondary and undergraduate levels.Keywords: Turkish language education, multimedia, critical reading, 6th grade students.