Eğitim örgütünün etkililiğinin öğretmen görüşleri çerçevesinde incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı eğitim örgütü olan okulların etkililik düzeylerini, yöneticilerinin yönetsel alanda yeterli olup olmadıklarını belirlemek ve okulların yöneticilerinin yönetici yeterlikleri ile okul etkililiğinin arasındaki ilişki ortaya koymaktır. Araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma yapılan evrenin büyük olması nedeni ile genel bir sonuca ulaşmak için evrenden seçilen bir örneklem üzerinden tarama yapılmıştır. Okul yöneticilerinin yönetici yeterliklerini ve okulların etkililik düzeylerini belirlemek amacıyla, Çanakkale merkezde yer alan ilkokul, ortaokul ve liselerden 195 öğretmene iki nicel ölçek uygulanmıştır. Araştırma evreni tabaka örneklem yöntemi kullanılarak ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere 3 kümeye (gruba) ayrılmıştır. Daha sonra bu 3 kümeye seçkisiz (rastgele) örnekleme yöntemi ile 5'er adet okul atanmıştır. Yöneticilerin yeterlikleri ve okulların etkililikleri öğretmenlerin cinsiyet, kıdem, branş, yaş ve hizmet süreleri değişkenlerine göre incelenmiş ve veriler SPSS 13.0 programı ile analiz edilmiştir. Öğretmenlerin görüşlerine göre yöneticilerin yeterlikleri ve okulların etkililikleri ortalama ve standart sapma değerleriyle verilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre yönetici yeterliği ve okul etkililiği belirlenmesinde bağımsız gruplar için T-test, diğer değişkenler için ANOVA kullanılmıştır. Yönetici yeterliği ölçeğinin alt boyutları arasındaki ilişki ve okul etkililiği ile yönetici yeterliği alt boyutları arasındaki ilişki için Pearson korelasyon kullanılmıştır. Yönetici yeterliğinin okul etkililiğine etkisini ortaya koymak için basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Öğretmenlerin demografik özelliklerinin yöneticileri yeterliğini ve okul etkililiğini belirlemede etkisinin olup olmadığını ortaya koymak için MANOVA yapılmıştır. Araştırmada yönetici yeterlik ve okul etkililiği ölçeklerinin nicel verilerine göre, okul yöneticilerinin yönetici yeterliklerinin ve okulların etkililiklerinin yeterli seviyede olduğu görülmüştür. Okul yöneticilerinin yönetici yeterlikleri, öğretmenlerin demografik özelliklerine göre değişmektedir. Öğretmenlere göre yöneticiler en çok örgütsel davranış boyutunda yeterli görülmüştür. Yönetici ölçeği alt boyutları arasında ve okul etkililiği ile yönetici ölçeği alt boyutları arasında pozitif korelasyon bulunmuştur. Eğitim örgütü yöneticilerinin yönetsel yeterliklerinin, okulların etkililiklerinin belirlenmesinde anlamlı bir yordayıcı olduğu ortaya konulmuştur. Öğretmenlerin demografik özelliklerinin yönetici yeterliğini ve okul etkililiğini belirlemede anlamlı bir etkisinin olmadığı bulunmuştur.

The aim of this research is to determine the effectiveness levels of the schools, whether the managers are competent in the managerial field and to show the relationship between the managerial competencies of the administrators of the schools and the school effectiveness. A general screening model was used in the study. The study has been conducted on a sample to reach a general conclusion. In order to determine the administrative competencies of the school administrators and the effectiveness levels of the schools, two quantitative surveys were applied to 195 teachers in elementary school, middle school and high school in Çanakkale Center. The study universe was divided into 3 clusters as elementary school, middle school and high school by using layer sampling method. Later, 5 schools were assigned to these 3 groups by random sampling method. The competencies of the administrators and the effectiveness of the schools were examined according to the variables of the teachers' gender, seniority, branch, age and duration of service and the data were analyzed with SPSS 13.0 program. According to the teachers' perceptions, the competencies of the administrators and the effectiveness of the schools are given with mean and standard deviation values. T-test was used to determine administrator competency and school effectiveness according to gender variable, ANOVA was used for other variables. Pearson correlation was used for the relationship between subscales of the administrator competence scale and the relationship between school effectiveness and administrative competence subscales. A simple linear regression analysis was conducted to demonstrate the effect of administrator competence on school effectiveness. MANOVA was conducted to determine whether the teachers' demographics were effective in determining the school's effectiveness and the administrators.According to the quantitative data of the administrator competence and school effectiveness scales in the study, the school administrators' competencies and school effectiveness are efficient. The administrator competence differs according to the demographic characteristics of the teachers. According to the teachers, administrators were found to be most efficient with organizational behavior dimension. There was a positive correlation between the manager scale subscales and school effectiveness and manager scale subscales. The administrator competence scale was found to be a significant predictor of school effectiveness. The teachers' demographics were found to have no significant effect in determining administrator competence and school effectiveness