Sigara içen üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyi, uyku kalitesi ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Dünya'da 21. yüzyılda, prematür ölümlerin ve morbiditenin önlenebilir en büyük sebeplerinden birisi sigara içmektir. Sigara kullanımı KOAH, inme, akciğer kanseri, amfizem, ateroskleroz, Alzheimer hastalığı ve Parkinson hastalığı gibi çok sayıda hastalığa sebebiyet vermektedir. Sigara kullanımı günümüz toplumlarında en sık karşılaşılan bağımlılık türüdür. Sigaranın genç populasyonda yaygınlaşmasında cinsiyet, yaş, ekonomik düzey, meslek problemleri, aile ortamı, eğitim durumu gibi faktörler de etkili olmaktadır. Buna bağlı olarak sigara kullanımının sağlık üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma, sigara içen ve sigara içmeyen üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyi, uyku kalitesi ve yaşam kalitesinin araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında yaş ortalaması 19,00 (17-25) yıl, vücut kütle indeksi 21,48 (15,60-40,09) kg/m2 olan 187 kız, 74 erkek öğrencinin katılımı ile tamamlandı. Katılımcılar demografik bilgileri kaydedilerek sigara içen (Grup 1) ve içmeyen (Grup 2) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Sigara içen üniversite öğrencilerinin nikotin bağımlılık düzeyleri Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi (FNBT) ile değerlendirildi. Tüm katılımcıların uyku kaliteleri Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ile fiziksel aktivite düzeyleri Uluslararası Fiziksel Aktivite Formu (IPAQ) ile, yaşam kaliteleri ise Yaşam Kalitesi Kısa Formu (SF-36) kullanılarak değerlendirildi. İstatistiksel analizlerin uygulanması için Windows IBM SPSS Statistics 22 paket programı kullanıldı. Çalışmadaki grupların kilo, boy, VKİ değerleri karşılaştırıldığında, ikinci gruptaki değerler anlamlı olarak daha düşüktü (p<0,05). İki grup arasındaki istatistiksel analizde yüksek şiddetli fiziksel aktivite ve IPAQ toplam skorları birinci grupta anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p<0,05). İki grubun PUKİ ve SF-36 alt parametreleri arasında anlamlı fark yoktu (p>0,05). Birinci gruptaki öğrencilerin nikotin bağımlılığı arttıkça uyku kalitesinin kötüleştiği, uyku süresi arttıkça VKİ değerlerinin de arttığı, paket yılı ve nikotin bağımlılığı arttıkça uykuya dalma süresini anlamlı düzeyde arttırdığı saptandı (p<0,05). Birinci grubun nikotin bağımlılığı arttıkça yaşam kalitesiyle ilişkili fiziksel fonksiyon ve vitalite değerlerinin olumsuz etkilendiği, paket yılının artışının fiziksel fonksiyon skorunu anlamlı düzeyde azalttığı bulundu (p<0,05). Birinci grupta fiziksel aktivite toplam skorunun artışının sosyal fonksiyon ve genel sağlık durumuna ait değerleri anlamlı düzeyde arttırdığı saptandı (p<0,05). Orta şiddetli fiziksel aktivitenin artışı, yaşam kalitesiyle ilişkili ağrı durumunu ve genel sağlığı anlamlı düzeyde pozitif etkilediği bulundu (p<0,05). Birinci gruptaki öğrencilerde uyku süresi ve ilaç kullanımı haricindeki PUKİ alt parametreleri ile yaşam kalitesine ait skorlar arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı korelasyonlar saptandı (p<0,05). Çalışmamız sonuç olarak, birinci gruptaki öğrencilerin yüksek şiddetli fiziksel aktivite ve fiziksel aktivite toplam skorlarının ikinci gruba göre daha fazla olduğunu ve iki grup arasında uyku ve yaşam kaliteleri bakımından fark bulunmadığını göstermiştir. Öğrencilerin uyku kalitesinin kötü olduğu ve yaşam kalitelerinin Türkiye norm değerlerine göre daha düşük seviyelerde yer aldığı belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Sigara, üniversite öğrencileri, fiziksel aktivite, uyku kalitesi, yaşam kalitesi

Smoking is one of the biggest preventable causes of premature deaths and morbidity in the 21st century. Smoking causes many diseases such as COPD, stroke, lung cancer, emphysema, atherosclerosis, Alzheimer's disease and Parkinson's disease. Smoking is the most common type of addiction in today's societies. Factors such as gender, age, economic level, occupational problems, family environment and education level are also effective in the prevalence of smoking in young population. Accordingly, it is necessary to evaluate the impact of smoking on health. The aim of this study was to investigate the level of physical activity, sleep quality and quality of life of smoker and non-smoker university students. The study was completed with the participation of 187 female and 74 male students with a mean age of 19.00 (17-25) years and body mass index 21.48 (15,60-40.09) kg / m2. Participants were divided into two groups as the smokers (Group 1) and non-smokers (Group 2). The nicotine dependence levels of the smoker university students were evaluated by Fagerström Test for Nicotine Dependence (FTND). Sleep quality of all participants was assessed using the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), physical activity levels by International Physical Activity Questionnaire (IPAQ) and quality of life by using Quality of Life Short Form (SF-36). Windows IBM SPSS Statistics 22 package program was used for statistical analysis. When the weight, height, BMI values of the groups were compared, the values in the second group were significantly lower (p <0.05). In the statistical analysis between the two groups, high physical activity and IPAQ total scores were significantly higher in the first group (p <0.05). There was no significant difference between the PSQI and SF-36 sub-parameters of the two groups (p> 0.05). In the first group, it was found that as the nicotine addiction increased the quality of sleep worsened, as the sleep duration increased the BMI values increased, and as the pack-year value and nicotine dependence increased the time spent to fall asleep also increased. (P <0.05). As the nicotine dependence of the first group increased, the physical function and vitality values related to the quality of life negatively affected, and the increase in the pack-year value decreased the physical function score significantly (p <0.05). In the first group, it was found that the increase in the total score of physical activity significantly increased the values of social function and general health status (p <0.05). It was found that moderate physical activity had a significant positive effect on quality of life and overall health (p <0.05). In the first group, there were statistically significant negative correlations between the quality of life scores and PSQI sub-parameters except sleep duration and drug use (p <0.05). Our study showed that the students in the first group had higher physical activity and physical activity total scores than the second group and there was no difference between the two groups in terms of sleep quality and quality of life. It was determined that students had poor sleep quality and quality of life which has been at a lower level than norm values according to Turkey.Keywords: Cigarette, university students, physical activity, sleep quality, quality of life