Kavram haritalarının akademik başarıya etkisi: Bir meta analiz çalışması

Abstract

Kavram haritaları; eleştirel düşünme becerilerini geliştirme, hiyerarşik ilişkileri vurgulama, ezberden uzaklaşma, yansıtıcı düşünmeyi ortaya çıkarma, bilgiyi yeni durumlarda kullanma, öğrenci başarısını arttırma, eksiklikleri tespit etme, değerlendirme ve yaratıcı bilgi üretimini kolaylaştırma gibi bir çok amaçla kullanılmaktadır (Brinkerhoff ve Booth, 2013). Kavram haritalarının eğitim ve öğretim sürecindeki önemi bir çok araştırmacıyı bu alana yöneltmiş, bu alanda önemli bir akademik birikim oluşmasını sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı, 2005- 2017 yılları arasında kavram haritalarının akademik başarıya etkisini araştıran yüksek lisans ve doktora tezleri, makale ve bildirilere ulaşarak ortak etki büyüklüğünü incelemek ve bu çalışmaları meta analiz yöntemi ile değerlendirmektir. Bu çalışmada, kavram haritalarının akademik başarıya etkisini inceleyen 78 çalışmanın etki büyüklükleri ve bu çalışmaların genel etki büyüklüğü analiz edilmiştir. Verilerin analizinde Comprehensive Meta Analysis programı kullanılmıştır. Araştırmada, Cohen (1988)'in etki büyüklüğü indeksinden yola çıkılarak yorumlar yapılmıştır. Kavram haritalarının akademik başarı üzerindeki etkisi incelenirken; dahil edilen çalışmaların yapıldığı yıl, öğrenim kademesi, ders alanları, ait oldukları ülkeler ve örneklem büyüklüğüne göre analizler yapılmıştır. Yapılan heterojenlik testleri sonucunda çalışmaların yapıldığı yıl, ders alanları, ait oldukları ülkeler ve örneklem büyüklüğü açısından anlamlı bir farklılığın olmadığı, ancak öğrenim kademesi değişkeni açısından lise kademesi lehine anlamlı bir farklılığın olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yayın yanlılığına ilişkin Huni Grafiği, Orwin Hata Koruma Sayısı ve Kırpma/Doldurma testi olmak üzere üç analize yer verilmiştir. Huni grafiğinde çalışmaların genel etkinin her iki yanına simetrik dağıldığı; Orwin testine göre 7123 adet eldeki bulgulara zıt değerlere sahip çalışma bulunabilse şu anda ulaşılan etki büyüklüğünün etkisiz düzeyde olabileceği, ki bunun da imkansız olduğu; Kırpma ve Doldurma testine göre de bir çalışmanın huni grafiğinin soluna eklenmesiyle simetri sağlanacağı ve o zaman etki büyüklüğünün 1,075'ten 1,038'e düşeceği, ancak bu azalmanın etki düzeyini değiştirmeyeceği sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla yapılan üç analiz sonucunda da bu meta analiz çalışmasında yayın yanlılığının olmadığı söylenebilir. Meta analize dahil edilen bireysel çalışmalar birleştirilmiş ve yapının heterojen olduğu görülmüştür. Dolayısıyla, araştırmada rasgele etkiler modeli kullanılarak gerekli hesaplamalar yapılmıştır. Analiz sonucunda, kavram haritalarının akademik başarıya etkisi d=1,08 olarak hesaplanmış, dolayısıyla Cohen (1988)'in sınıflandırmasına göre geniş düzeyde ve pozitif yönde bir etki olduğu görülmüştür. Kavram haritalarının, öğrencilerin akademik başarılarını arttırma konusunda çok etkili olduğu ve eğitim-öğretim sürecinde mutlaka kullanılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Concept maps are used for many purposes such as developing critical thinking skills, emphasizing hierarchical relationships, moving away from recollection, revealing reflective thinking, using knowledge in new situations, increasing student achievement, identifying deficiencies, evaluating and facilitating the production of creative knowledge (Brinkerhoff and Booth, 2013). The importance of the concept maps in education and teaching process has led many researchers to this area, which has enabled a significant academic accumulation in this area.The aim of this study is to investigate the size of the common effects by reaching the master's and doctoral theses, articles and reports investigating the effect of concept maps on academic success between 2005 and 2017 and to evaluate these studies by meta-analysis method. In this study, the effect sizes of 78 studies that examine the effect of concept maps on academic achievement and the overall effect size of these studies were analyzed.Comprehensive Meta Analysis program was used to analyze the data. In the study, interpretations were made by using the effect size index of Cohen (1988). While the effect of concept maps on academic achievement is examined; analyzes were made according to the year of study included, learning stage and course areas of the study, countries they belong to, and sample size. As a result of the heterogeneity tests performed, there was no significant difference in the year of studies, the fields of study, the countries they belong to, and the sample size, however; it was concluded that there was a significant difference in favor of high school level in terms of the educational level variable. There are three analyzes of the publication bias: Funnel Plot, Orwin Fail Safe Number and Duval / Tweedie test. In the Funnel plot, the studies were symmetrically distributed on both sides of the overall effect; according to the Orwin test, if there are 7123 studies with opposing findings, the effect size reached at the moment can be ineffective, which is impossible; according to the Duval and Tweedie test, it was concluded that one study will be provided with symmetry by adding to the left of the funnel plot and then the effect size will decrease from 1,075 to 1,038, but this decrease will not change the effect level. Therefore, it can be said that there is no publication bias in this meta-analysis. Individual studies incorporating meta-analysis have been combined and found to be heterogeneous. Therefore, necessary calculations have been made by using the random effects model in the research.As a result of the analysis, the effect of concept maps on academic achievement was calculated as d = 1,08; and therefore it was seen a large level and positive effect according to the classification of Cohen (1988). As a result of this study, it has come to the conclusion that concept maps are very effective in enhancing the academic achievement of students and must be used in the education process.