Yer altı maden işçilerinin afet anında hayatta kalma ve ilk yardım bilgi düzeyleri

Abstract

Madencilik, tarih boyunca teknoloji ile birlikte gelişim göstererek ülkelerin ekonomik olarak refah düzeylere ulaşmasına katkı sağlamıştır. Madencilik, tarım ile birlikte ham madde ihtiyacını karşılayan üretim alanlarından biridir ve doğası gereği barındırdığı riskler nedeniyle özel güvenlik önlemlerinin, özel eğitimlerin alınması gereken bir sektördür. Kömürün keşfedildiği tarihten günümüze kadar olan süreçte gerçekleşen iş kazaları incelendiğinde; kaza sayısında Dünya ülkelerinde bir azalma görülse de bu durum ülkemiz istatistiklerinde henüz kayıtlara yansımamıştır. Madenlerde yaşanan kazalarda en sık görülenleri; göçük, grizu patlaması, yüksekten düşme ve zehirli gazlardır. Sadece ülke tarihimizde değil gelişmiş ülkelerinde tarihlerinde yaşadıkları büyük kazalar devlet politikalarında da değişikliğe gidilmesine neden olmuştur. İş sağlığı ve güvenliği kavramının doğuşu işçi sınıfının yaşadığı zorlukları gidermek ve can kayıplarını azaltabilmek amacıyla ortaya çıkmıştır.Araştırma; Ocak 2019-Mart 2019 tarihleri arasında Zonguldak havzasında bulunan Kozlu müesselerinde 302 yeraltı maden işçisi ile yapıldı. Veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan demografik bilgiler, ilk yardım ve kendi alanlarının güvenlik bilgilerini içeren soruların bulunduğu anket kullanılarak toplandı. Veriler, IBM SPSS Statistics 22 (IBM SPSS, Türkiye) programı , Kolmogorov Smirnov testi, Student-t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) testleri kullanılarak analiz edildi. Cevaplar doğru ve yanlış olmak üzere iki seçenekli olduğundan Cronbach Alfa yerine Kuder Richerdson-20 katsayısı kullanıldı. Anket güvenirliliğinin değerlendirilmesinde ise Kuder-Richerdson 20 güvenirlik katsayısı kullanıldı. Anlamlılık p < 0,05 düzeyinde değerlendirildi.Araştırmada; Maden işçilerinin yaşlarının 24 ile 58 yıl arasında değişmekte olup, ortalamasının 37,09±4,35 yıl olduğu, %34,4'ünün (n=104) lise mezunu olduğu, %92,4'ünün (n=279) evli olduğu tespit edildi. Çalışmaya katılan maden işçilerinin tamamı erkekti. Araştırmaya katılanların %79,8'inin daha önce ilk yardım eğitimi aldığı saptandı. Maden işçilerinin afet anında hayatta kalma ve ilk yardım bilgi düzeyi sorularına doğru cevap verme yüzdeleri 35,71 ile 92,86 arasında değiştiği tespit edildi.Genel olarak ilk yardım ve kendi alanlarının güvenlik bilgilerini içeren sorulara doğru cevap verme yüzdesinin ortalaması %50'nin üzerinde saptandı. Daha önce iş kazası geçirenlerin (62,36±7,11) afet anında hayatta kalma ve ilk yardım bilgi düzeyi sorularına doğru cevap verme yüzdeleri, daha önce iş kazası geçirmeyenlerden (60,69±8,05) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek saptandı (p = 0,048; p < 0,05).Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda; Araştırmaya katılan işçilerden yarısından fazlasının iş kazası geçirmiş olduğu, ilk yardımın en önemli adımı olan kalp masajı ve suni solunum uygulamasının %40'ından fazlası tarafından yanlış bilindiği, Mesleki güvenlik ile ilgili sorularda ise işçilerin bir çoğunun konuya hakim olduğu tespit edildi.Tüm bu veriler değerlendirildiğinde maden işçilerinin ilk yardım bilgilerinin güncellenmesi ve bu eğitimlerin belirli periyotlarda tekrarlanması sonucuna varılmıştır.

Mining has contributed to the economic welfare of countries through the development of technology throughout history. Mining is one of the production areas that meet the raw material needs together with agriculture and it is a sector where special security measures and special training should be taken due to the risks it contains. When the accidents occurring in the process from the discovery of coal to the present day are examined; Although the number of accidents has decreased in world countries, this situation has not yet been reflected in the records of our country's statistics. The most common accidents in mines are; dent, grizu explosion, fall from height and toxic gases. Not only in our country's history, but also in developed countries, the major accidents in their history have led to changes in government policies. The emergence of the concept of occupational health and safety emerged in order to eliminate the difficulties experienced by the working class and to reduce the loss of lives.Research; Kozlu institutions with 302 underground mine workers in the Zonguldak basin between January 2019 and March 2019. Data were collected by the researcher using a questionnaire including demographic information, first aid and safety information in their fields.Data IBM SPSS Statistics 22 (IBM SPSS, Turkey) program, Kolmogorov-Smirnov test, Student's t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) were analyzed using the tests. Since the answers were two options: right and wrong, Kuder Richerdson-20 coefficient was used instead of Cronbach Alfa. Kuder-Richerdson 20 reliability coefficient was used to evaluate the reliability of the questionnaire. Significance was evaluated at p <0.05. In the Study; detected informations are: The average age of mine workers ranged from 24 to 58 years, with an average of 37.09 ± 4.35 years, 34.4% (n = 104) and 92.4% (n = 279) of high school graduates were married. All mine workers who participated in the study were men. It was found that 79.8% of the participants had received first aid training before. It was found that the percentages of mine workers' responding correctly of survival and first aid knowledge level questions during the disaster ranged between 35.71 and 92.86.In general, the average percentage of responding correctly to questions including first aid and safety information in their respective areas was over 50%. The percentages of survivors who had previous occupational accidents (62,36 ± 7,11) and responding correctly to first aid knowledge level were found to be statistically significantly higher than those who had no previous occupational accident (60,69 ± 8,05).(p = 0.048; p <0.05).According to the findings obtained from the research; Some of the informations are obtained that more than half of the workers who participated in the study had an occupational accident and more than 40% misunderstood the heart massage and artificial respiration, which is the most important step of first aid, and In the case of occupational safety questions, most workers are dominant with the issue.When all these data were evaluated, it was concluded that mine workers' first aid information should been updated and these trainings should been repeated in certain periods