Öğretmenlerin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Günümüz eğitim sisteminde yönetimsel sorunları oluşturan konuların başında örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık kavramları gelmektedir. Örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık örgütün işleyişini ve çalışanların performansını etkileyebilecek temel etmenler arasında sayılabilir. Okullarımızda da karşılaşılan bu yönetsel problemler, çalışma ortamında huzursuzluk ortaya çıkarabilmektedir. Öğretmenlerin çalıştıkları kurumlarda huzurlu ve mutlu olmaları, pozitif okul ikliminin oluşmasını sağlamaktadır. Öğretmenlerin pozitif okul iklimini sağlayabilmeleri için okula katkı yapacak fikirlerini korkmadan paylaşabilmeleri gerekmektedir. Fikirlerin olumlu geri dönüt alması öğretmene olan değeri göstermekle beraber, öğretmenlerin örgütsel bağlılık geliştirmesine de yardımcı olacaktır. Fikirleri konusunda olumsuz geri dönüt alan öğretmenler ise örgütsel sessizliğe bürünüp, bağlılık düzeyleri düşecektir. Nitelikli insanlar yetiştirebilmek ve okulların günümüz koşullarına ayak uydurabilmeleri için öğretmenlerin korkusuzca fikirlerini ifade edebilmeleri gerektiği unutulmamalıdır. Bu araştırma ortaokullar ve ortaöğretimlerde görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık düzeylerini incelemek, aralarındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak ve demografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacı ile gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla yapılan araştırma, Çanakkale Merkez İlçesinde bulunan 25 ortaokul ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan 377 öğretmenin katılımı ile yapılmıştır. Bu öğretmenler okullardan rastgele olarak seçilmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmada geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları daha önceden yapılmış olan `örgütsel sessizlik ölçeği` ile `örgütsel bağlılık ölçeği` kullanılmıştır. Örgütsel sessizlik ölçeği; kabullenici, korunmacı ve korumacı sessizlik boyutlarından oluşmaktadır. Örgütsel bağlılık ölçeği ise; duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık boyutlarından oluşmaktadır.Nicel veriler SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizlerin sonuçlarına göre; öğretmenlerin örgütsel sessizlik boyutlarından; korunmacı sessizlik boyutunun cinsiyete göre, kabullenici sessizlik boyutunun okul düzeyi değişkenine göre, korunmacı sessizlik boyutunun toplam hizmet süresi 16-20 ile 21 ve üstü olan öğretmenler arasında anlamlı olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık boyutlarından; normatif bağlılık boyutunun branş değişkenine göre, devam bağlılığının okul düzeyi değişkenine göre, normatif bağlılık boyutu ile toplam hizmet süresi 1-5 ile 11-15 ve 11-15 ile 21 ve üstü olan öğretmenler arasında, devam bağlılığı boyutunda okuldaki hizmet süresi 1-5 ile 11-15 arasında olan öğretmenler arasında, devam bağlılığı boyutunun okul düzeyi değişkenine göre anlamlı bir fark oluşturduğu tespit edilmiştir.Öğretmenlerin okullarda yaşanan olaylara karşı takındıkları korunmacı sessizlik tavrı ile kabullenici sessizlik tavrı arasında orta düzeyde, korumacı sessizlik tavrı ile korunmacı sessizlik tavrı arasında zayıf düzeyde, duygusal bağlılık ile devam bağlılığı arasında çok zayıf düzeyde, duygusal bağlılık ile normatif bağlılık arasında zayıf düzeyde, devam bağlılığı ile normatif bağlılık arasında pozitif yönde zayıf düzeyde bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Örgütsel bağlılık, örgütsel sessizlik, sessizlik.

Organizational silence and organizational commitment are the starting points of the issues that cause administrative problems in today's education system. Organizational silence and organizational commitment can be considered as key factors that can affect the organization and performance of employees.The administirative problems in our schools can cause some problems in the working environment. The peace and happiness of teachers they work with contribute positive school climate in the educational institutions. Teachers need to be able to share ideas that will contribute to the school without fear, so that they can provide a positive school climate. Positive feedback of ideas will also help teachers to develop organizational commitment and signify the value of teaching. Teachers who receive negative feedback on their ideas will fall into organizational silence and their level of commitment will decrease. It should not be forgotten that teachers should be able to express their ideas fearlessly in order to be able to raise qualified people and to keep up with the current conditions of schools.This research was conducted with the aim of examining the level of organizational silence and organizational commitment of secondary school teachers and high school teachers, revealing the relationship between them and determining whether they differ according to their demographic characteristics. The research conducted for this purpose with the participation of 377 teachers working in 25 secondary and high education institutions located in Çanakkale Central District. These teachers were randomly selected from the schools. The research is in the relational search model. The validity and reliability studies used in the research were `Organizational Silence Scale` and `Organizational Commitment Scale`. Organizational silence scale; consist acquiescent silence, defensive silence and prosocial silence. Organizational commitment scale; consist affective commitment, continuance commitment and normative commitment.Quantitative data were analyzed using the SPSS program. According to the results of the analyzes made; teachers' organizational silence dimensions; it was found that the protective silence dimension was significant for the sexes, the accepting silence dimension for the school level variable, and the protective silence dimension was significantly different between the teachers with a total duration of 16-20 and above 21.Key Words: Organizational commitment, organizational silence, silence.