İstanbul Avrupa Yakası 112 Acil Sağlık Hizmetleriçalışanlarına verilen tıbbi kimyasal biyolojik radyolojiknükleer farkındalık eğitimlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) tehlikeler, acil sağlık hizmetleri açısından ciddi riskler oluşturmaktadır. Sahada çalışan acil sağlık hizmetleri personelinin (112 Acil Sağlık Hizmetleri personeli) KBRN olaylarına yönelik farkındalığının artırılması, KBRN materyalleri hakkında bilgi edinmesi, KBRN kişisel donanımlarının tanınması, korunma ve arınma işlemlerinin nasıl yapılacağının ve doğru yaklaşım/müdahale tekniklerinin öğretilmesi amacıyla 2017 yılından bugüne kadar İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü tarafından Tıbbi KBRN Farkındalık Eğitimleri verilmektedir. Bu araştırma Tıbbi KBRN Farkındalık Eğitimlerinin 112 Acil Sağlık Hizmetleri çalışanlarının bilgi ve beceri düzeyini etkileyip etkilemediğini anlamak amacıyla retrospektif olarak planlandı. Çalışmaya eğitim öncesi ön test ve sonrası son test ölçümleri bulunan 668 Acil Sağlık Hizmetleri personeli dahil edildi. Çalışmada eğitimlere katılan personelin demografik özellikleri, eğitim değerlendirme anketleri ile ön test ve son test verileri toplandı. Analiz sonuçlarına göre çalışmaya katılanların %49,41'inin kadın (N=338), %50,59'unun (N=330) erkek olduğu; eğitime katılanların %38,02'nin ATT ve %43,11'inin AABT olduğu; %35,18'inin (N=235) lise, %7,63'ünün (N=51) lisans, %53,15'inin (N=355) önlisans, %4,04'ünün (N=27) yüksek lisans derecesine sahip olduğu; %14,97'sinin (N=100) 20-24 yaş aralığında, %65,57'sinin (N=438) 25-28 yaş aralığında, %15,87'sinin (N=106) 29-32 yaş aralığında, %3,59'unun (N=24 kişi) 33-37 yaş aralığında olduğu; %77,20'sinin (N=516) 1-3 yıl, %19,50'sinin (N=130) 4-6 yıl, %2,55'inin (N=17) 7-9 yıl, %0,75'inin (N=5) 10 yıl üzeri mesleklerinde çalışma sürelerine sahip olduğu; ön test puan ortalamasının 60,00, son test puan ortalamasının 75,00 olduğu ve iki ölçüm arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu (p<.000); kadınların öntest puan ortalamasının 75,00, erkeklerin öntest puan ortalamasının 65,00 olduğu ve bu farkın anlamlı olmadığı; kadınların sontest puan ortalamasının 85,00, erkeklerin sontest puan ortalamasının 80,00 olduğu ve bu farkın anlamlı olmadığı (p>.05) tespit edildi. Bu bulgular ışığında eğitimlerde görsel materyaller ile uygulamalı yöntemlerin geliştirilerek kullanılması, bir gün süren Tıbbi KBRN Farkındalık Eğitiminin, Sağlık Bakanlığı tarafından Temel Modül, ÇİLYAD vb. gibi standart modül eğitimlerine dönüştürülmesi, KBRN olaylarının karmaşıklığı göz önünde bulundurularak eğitim çalışmalarında sade, yalın ve anlaşılır materyallerin hazırlanması, KBRN eğitimlerinde senaryo, demonstrasyon, tatbikat vb. tekniklerden de yararlanılması önerilmektedir.Anahtar kelimeler: KBRN, Sağlık, Acil, 112, Afet

Chemical, biological, radiogical and nuclear (CBRN) hazards have potential serious risk on emergency medical services management in Turkey as in whole the world. Medical CBRN Awareness training programme has been providing by İstanbul Health Directorate for 112 Emergency health services field staff since 2017 to raise awareness about CBRN cases, to increase the basic knowledge about CBRN materials, to introduce CBRN individual logistic equipments, tounder stand of protection and decontamination process and learn correct methods of response to CBRN. The aim of this study was to evaluate the medical CBRN awareness trainings given to 112 Emergency Health Services employees on the European side of Istanbul. 668 employees of 112 emergency health services have been participated to the current study who has pretest and posttest scores of training programme. Demographic findings was that %49,41 of the participants were female (N=338), %50,59 of the participants were male (N=330); %38,02 of the participants were emergecy medical technician, %43,11 was paramedic; %35,18 (N=235) of the participants had high school degree, %7,63 had (N=51) university degree, %53,15 (N=355) had vocational school degree, %4,04 had (N=27) master degree; %14,97 (N=100) of the participants were between the age of 20-24, %65,57 (N=438) was between 25-28, %15,87 was between (N=106) 29-32, %3,59 (N=24 kişi) was between 33-37; %77,20 of the participants had (N=516) 1-3 years work experience %19,50 had (N=130) 4-6 years, %2,55 (N=17) had 7-9 years, %0,75 had (N=5) more than 10 years experience; pretests corewas 60,00 and posttest score was 75,00 and the difference was statistically significant (p<.000); while pretest score of female participants was 75,00, male participants was 65,00 and the difference was not statistically significant (p>.05); while posttest score of female participants was 85,00, male participants was 80,00 and the difference was not statistically significant (p>.05). It is recommended to improve the visual and applied training methods; to extendand to standardize this training module as other training modules of Ministry of Health of Turkeysuch as Core Module, ÇİLYAD etc; to prepare more understandable and simple training materials as CBRN cases are very much complicated situations; and to take the advantage of scenario, demonstration and exercise techniques on CBRN training modules.Keywords: CBRN, Health, Emergency, 112, Disaster