Okullarda örgütsel güç kaynakları ve psikolojik sermaye ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, okul yöneticilerinin kullandığı güç kaynakları ile bu okullarda görev yapan öğretmenlerin psikolojik sermaye ilişkisini incelemektir. Araştırmada, tarama modeli kullanılmıştır. Okul yöneticilerinin kullandığı güç kaynağı türleriyle öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeylerini belirlemek amacıyla, Çanakkale il merkezinde yer alan ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapmakta olan 360 öğretmene, Yılmaz ve Altınkurt (2013) tarafından hazırlanan `Okullarda Örgütsel Güç Ölçeği (OÖGÖ)` ve Bayır(2018) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Psikolojik Sermaye Ölçeği (PSÖ) uygulanmıştır. Araştırma evreni Çanakkale il merkezindeki okullardan oluşturulmuştur. Araştırma örneklemi, Çanakkale il merkezinde bulunan 41 okuldan tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak oluşturulmuştur. Örneklemdeki okullar, sosyo- ekonomik durumları incelenerek, alt, orta ve üst olmak üzere 3 gruba ayrılan 15 okuldan oluşturulmuştur. Öğretmenler tarafından cevaplanan `Okullarda Örgütsel Güç` ve `Psikolojik Sermaye Ölçeği` veri sonuçları SPSS 18.0 programında analiz edilmiş, bu sayede okul yöneticilerinin güç kaynakları ve öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri değerlendirilmiştir. Bilgi Tanıma Formunda yer alan cinsiyet ve medeni durum değişkenlerinin örgütsel güç kaynakları ve psikolojik sermaye düzeyleriyle analizinde t- test, diğer değişkenlerin analizinde ANOVA kullanılmıştır. Örgütsel güç türünün alt boyutlarıyla ilişkisi ve güç türleriyle psikolojik sermaye boyutlarının ilişkisi için Pearson korelasyon kullanılmıştır. Psikolojik sermaye boyutlarının örgütsel güç türlerine etkisini ortaya koymak için çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmada örgütsel güç kaynağı ve psikolojik sermayenin alt boyut ölçeklerinin nicel verilerine göre, örgütsel güç kaynağı türleri ve psikolojik sermaye boyutlarının ilişkili olduğu görülmüştür. Okul yöneticilerinin güç kaynağı türlerini kullanma durumu, öğretmenlerin demografik özelliklerine göre değişmektedir. Öğretmenlere göre, okul yöneticisinin en çok kullandığı güç kaynağı yasal güçtür. Örgütsel güç kaynağı alt boyutları ile psikolojik sermayenin alt boyutları arasında uzmanlık gücü alt boyutu ile psikolojik dayanıklılık alt boyutu haricindeki alt boyutlar arasında pozitif korelasyon görülmüştür.Öğretmenlerin psikolojik sermaye alt boyutlarının (umut, öz yeterlilik, iyimserlik ve psikolojik dayanıklılık), örgütsel güç türü değişkenlerinin (yasal güç, zorlayıcı güç, uzmanlık gücü, karizmatik güç ve ödül gücü) belirlenmesinde anlamlı bir yordayıcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Purpose of this study is analyzing the relation between power resources of administrators who work at educational organizations and psychological capital of teachers who work at a state school. In this research scanning model is used. In order to determine the psychological capital levels of teachers with the power source types used by the school administrators, 360 teachers who were working in primary, secondary and high school in Çanakkale city center were prepared by Yılmaz and Altınkurt (2013). The çeği Psychological Capital Scale (PSQ) was applied to Turkish. The research sample was formed by using a stratified sampling method. 15 Schools were chosen which divided 3 groups, bottom, average and top, that are included sample was analyzed by their socio-economic status.Power resources of administrators and level's of teachers' psychological capital were evaluated by answers to `Organizational Power` and `Psychological Capital Scale` which were handed out to the teachers that entered to SPSS 18.0. When organizational power types and psychological capital's aspect variable which are sex, marital status and other variables were defined at information request form were analyzed by t-test, ANOVA was used to analyze other variables. Pearson Correlation was used to determine relations between organizational power's subdimensions and relations between power types and psychological capital's subdimetions. Multiple regression analysis was made to prove the effect of psychological capital's dimensions to organizational power types.In this study, to quantitative data of organizational power resources and psychological capital's dimension's scale, organizational power types and levels of psychological capital were ascertained as at a sufficient level. Administrators' state of using power resource types varies to teachers' demographic status. It was concluded that the teachers' psychological capital sub-dimensions (hope, self-efficacy, optimism and psychological resilience) were a significant predictor of determining the organizational power type variable (legal power, coercive power, expertise power, charismatic power and reward power)