Savaş ve toplumsal cinsiyet: Suriyeli mülteci kadınların toplumsal cinsiyete dayalı kadın sağlığı sorunlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırma Suriyeli mülteci kadınların toplumsal cinsiyete dayalı olarak kadın sağlığı sorunlarının incelenmesi amacıyla kesitsel ve metodolojik olarak yapılmıştır. Araştırmanın evren ve örneklemini Hatay Yayladağı Yibo Geçici Barınma Merkezinde yaşayan 15-49 yaş aralığındaki 580 kadın oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, anket formu ile ZEYNELOĞLU tarafından geliştirilen `Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (TCRTÖ)` kullanılmış ve Ekim 2017-Ocak 2018 tarihlerinde uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS for Windows 22 programında; ortalama, standart sapma, ortanca, minimum ve maksimum değerler ile yüzdelik sayılar, t-testi, Oneway Anova testi, Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmada kadınların `eşitlikçi cinsiyet rolü`(puan ortancası 32), `evlilikte cinsiyet rolü`(puan ortancası 28), `geleneksel cinsiyet rolü`(puan ortancası 20) ve `erkek cinsiyet rolü`(puan ortancası 22) alt boyutlarına ilişkin eşitlikçi tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Kadınların `kadın cinsiyet rolü`(puan ortancası 19) alt boyutlarına ilişkin ise geleneksel tutuma sahip oldukları saptanmıştır. Kadınların toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarını belirleyen TCRTÖ puan ortalama ve ortancaları ile kadınların yaş grubu, beden kitle indeksi grubu, medeni durumu, eğitim durumu, çalışma durumu, evlilik süresi ve gebelik sayısı gibi özellikleri arasındaki farkın istatistiksel açıdan önemli olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Sonuç olarak, kadınların toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin eşitlikçi tutuma sahip oldukları (TCRTÖ) puan ortancası 121 saptanmış ve mülteci kadın sağlığını korumaya ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin eşitlikçi tutumların kazandırılmasına yönelik öneriler geliştirilmiştir.

This research was conducted cross-sectional and methodologically to examine women's health problems of Syrian refugee women based on gender. The universe as well as the sample of the study consisted between 15-49 age women in Yayladagi YIBO camp in Hatay. As the medium of data collection a questionnaire and a `Gender Roles Attitude Scale` (GRAS) developed by the ZEYNELOĞLU has been used between October 2017-January 2018. The collected data was processed in SPSS 22 and was analyzed examining levels of means, standard deviation, median, minimum and maximum values and percentage points utilizing statistical tests like t-test, One-way ANOVA test, Kruskal-Wallis and Mann-Whitney U tests. The results of the study reveal egalitarian attitudes among women for the sub-dimensions named `marriage gender roles` (median score 28 points), `traditional gender roles` (median score 20 points), `male gender roles` (median score 20 points) and `egalitarian gender roles` (median score 32 points), while for the sub-dimensions `female gender roles` (median score 19 points) women exhibit traditional attitudes. It was determined that difference between the puan scores and median scores of women's gender role attitudes related to gender roles GRAS and the characteristics of between women's age group, body mass index group, marital status, educational status, working status, marriage duration, number of pregnancies was significant in terms of statistical (p <0.05). As a result, women were found to have an egalitarian grip on gender roles (GRAS point score 121) and recommendations were developed to protect refugee women's health and gain equitable attitudes towards gender roles.