Fen mühendislik ve girişimcilik uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine ve çevresel tutum düzeylerine etkisi

Abstract

Bu araştırmada; `İnsan ve Çevre` ünitesi kapsamında, 5. sınıf öğrencilerinin Fen, Mühendislik ve Girişimcilik Uygulamaları ile ürün geliştirmelerini ve bilim şenliğinde sunmalarını sağlayarak, gerçekleştirilen bu sürecin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ile çevresel tutum düzeyleri üzerinde etkisinin olup olmadığını belirlemek ve süreç sonunda ortaya çıkan öğrenci ürünlerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Fen, Mühendislik ve Girişimcilik Uygulamaları ile gerçekleştirilen sürecin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve çevresel tutum düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemek için deneysel desen türlerinden biri olan tek gruplu ön test-son test modelinden yararlanılmıştır. Öğrencilerin uygulama ile `İnsan ve Çevre` ünitesine yönelik ortaya çıkarmış oldukları ürünleri değerlendirmek amacıyla ise olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Çanakkale ili Merkez ilçede bulunan bir ortaokulda öğrenim gören 37 beşinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Nicel araştırma sırasında, Erentay (2013) tarafından geliştirilen `Bilimsel Süreç Becerileri Testi` ve Yılmaz (2016) tarafından geliştirilen `Çevresel Tutum Düzeyi Ölçeği` ön test ve son test olarak kullanılmıştır. Nitel araştırma sırasında, öğrencilerin ortaya çıkarmış oldukları ürünleri değerlendirmek amacıyla araştırma için oluşturulan `Öğrenci Proje Taslağı` kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutundan toplanan verilerin analizi SPSS programı ile yapılmıştır. Çalışmada, verilerin normal bir dağılım göstermesi nedeniyle t-Testi kullanılmıştır. Bununla birlikte araştırmada cinsiyetin ve fen bilimleri akademik başarının etkisine de bakılmış, bu amaçla verilerin analizinde ise t-Testi ve ANOVA yapılmıştır. Araştırmanın nitel boyutundan toplanan verilerin analizi ise Tematik Analiz yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonunda Fen, Mühendislik ve Girişimcilik Uygulamaları kapsamında bilim şenliği hazırlama ve gerçekleştirme sürecinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin gelişiminde anlamlı bir etkisinin olduğu, bu etkinin öğrencilerin cinsiyet durumlarına göre farklılık göstermediği ancak fen bilimleri akademik başarısı yüksek olan öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin daha fazla gelişme gösterdiği saptanmıştır. Bununla birlikte gerçekleştirilen sürecin öğrencilerin çevresel tutumlarının gelişiminde anlamlı bir etkisinin olduğu, bu etkinin öğrencilerin cinsiyet durumlarına ve fen bilimleri akademik başarılarına göre farklılık göstermediği sonuçlarına ulaşılmıştır. Fen, Mühendislik ve Girişimcilik Uygulamaları ile öğrencilerin bilim şenliğinde sundukları ürünler incelendiğinde ise öğrencilerin büyük bir bölümünün ürünlerini `İnsan ve Çevre İlişkisi` konusuna yönelik hazırladıkları, `Yıkıcı Doğa Olayları` konusunu tercih etmedikleri ve ürünlerinin genel temasının çevre kirliliği olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Bilim şenliği, insan ve çevre, mühendislik tasarım süreci.

In the study, within the scope of `Human and Environment` unit, it is aimed to determine whether this process has an effect on the 5th grade students' scientific process skills and environmental attitude levels by enabling the students to present their products in Science, Engineering and Entrepreneurship Practices and in science festival and to evaluate the student products that emerge at the end of the process. Quantitative and qualitative research methods were used in the study. A single-group pre-test-final test model, one of the experimental pattern types, was used to determine the effect of the process performed with Science, Engineering and Entrepreneurship Practices on students' scientific process skills and environmental attitude levels. In order to evaluate the products that the students have uncovered for the `Human and Environment` unit with the pratice, the case study design was used. The study group consisted of 37 fifth graders enrolled in a secondary school in Çanakkale province.During quantitative part of the study, the `Scientific Process Skills Test` developed by Erentay (2013) and the `Environmental Attitude Level Scale` developed by Yılmaz (2016) were used as pre-test and post test. During qualitative part of the study, a `Student Project Draft` was used to evaluate the products that the students had uncovered. The analysis of the data collected from the quantitative part of the study was conducted with the SPSS program. In the analysis, t-test was used because the data showed a normal distribution. However, the effects of gender and science academic achievement were also examined in the research, and T-test and ANOVA were performed to analyze the data. The analysis of the data collected from the qualitative part of the study was carried out using Thematic Analysis method. At the end of the study, it was determined that the process of preparing and carrying out the science festival within the scope of Science, Engineering and Entrepreneurship Practices had a significant effect on the development of the students' scientific process skills, this effect did not differ according to the gender status of the students, but scientific process skills of students with high academic achievement have improved more. Moreover, It was concluded that the process carried out had a significant effect on the development of students' environmental attitudes, and this effect did not differ according to the gender status and academic achievement of the students. When the Science, Engineering and Entrepreneurship Practices and the products presented by the students in the science festival were examined, it was observed that a large part of the students prepared their products for the subject of `Human and Environmental Relations`, did not prefer the subject of `Destructive Natural Events` and the general theme of their products was environmental pollution.Keywords: Engineering design process, human and environment, science festival.