İlkokul öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının geliştirilmesine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri

Abstract

Okuma alışkanlığı, okuma becerisinin bir ihtiyaç olarak algılanmasıyla okumaya güdülenme ve okuma eyleminin düzenli aralıklarla tekrarlanır duruma gelmesidir. Okuma alışkanlığı, kişinin hayata bakış açısını geliştirmekle birlikte kendini ifade etme, okuduğunu anlama, problem çözme, eleştirel düşünme gibi becerileri kazanmasında etkili olması sebebi ile öğrenci başarısını olumlu yönde etkilemekte ve eğitim çalışmaları içinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ilkokul öğrencilerinde okuma alışkanlığı geliştirmesi ile ilgili olarak sınıf öğretmenlerinin görüşlerini ortaya çıkarmak ve öneriler ortaya koymaktır.Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji/phenomenology) deseni, veri toplama aracı olarak da yarı yapılandırılmış görüşme formu tekniği kullanılmıştır. 2018-2019 eğitim öğretim yılında Şanlıurfa ili Suruç ilçesinde görev yapan 92 sınıf öğretmeninin okuma alışkanlığının tanımı, önemi, bu alışkanlığının kazandırılması için sınıf içinde yürüttükleri etkinlikler, okuma alışkanlığına sahip öğrenci nitelikleri, ne zaman kazandırılması gerektiği; sosyoekonomik düzey ve teknolojik gelişmelerin okuma alışkanlığına etkisi, kitap türlerinin okuma ilgi düzeyine etkisi; ders kitaplarındaki metinlerin okuma alışkanlığı kazanma sürecine etkileri ile ilgili görüşleri ve okuma alışkanlığının geliştirilmesine yönelik önerileri alınmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir.Araştırmada elde edilen verilere bağlı olarak; katılımcıların okuma alışkanlığını; okuma eyleminin düzenli ve sürekli olarak gerçekleştirilmesi şeklinde tanımladıkları, bireyin kendini geliştirmesini sağladığını ve küçük yaşlarda kazandırılması gereken bir davranış olduğunu ifade ettikleri belirlenmiştir. Katılımcıların; ailelerin sosyoekonomik düzeylerinin okuma alışkanlığı üzerinde belirgin bir etkisi olduğu, teknolojik gelişmelerin okuma alışkanlığı üzerinde genel olarak olumsuz etkisinin olduğu; Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin okuma alışkanlığı kazandırılmasında olumlu etkisi olmakla birlikte yetersiz olduğu görüşünde oldukları belirlenmiştir. Ayrıca katılımcıların; kitap türlerinin okuma alışkanlığı üzerinde etkili olduğu, bu nedenle sınıf kitaplıklarını oluştururken kitap seçimi konusuna dikkat edilmesi gerektiği, okuma saati düzenlenmesi, ödüllendirme, kütüphaneden yararlanma gibi etkinliklerin okuma alışkanlığının kazandırılmasına katkı sağlayacağı yönünde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, öncelikle öğretmen velilere okuma bilinci kazandırılması gerektiği, sınıf ve okul kütüphanelerinin güncelleştirilip zenginleştirilmesi ve öğrencilerde okuma ilgisi oluşturmaya yönelik çalışmalara ağırlık verilmesi gerektiği düşünülmektedir.Anahtar sözcükler: Okuma, Okuma alışkanlığı, Okumanın önemi, Sınıf öğretmenleri, İlkokul.

Reading habit is the motivation to read with the perception of reading skills as a need and the repetation of read action at regular intervals. Reading habit together with one's perspective on life, affects student achievement being effective in gaining skills such as self expression, reading comprehension, problem solving, critical thinking and has an important place for educational works. The aim of this study is to reveal the opinions of primary school teachers about improving the reading habits of primary school students and to reveal recommendations.The phenomenological pattern of qualitative research design and the semi- structured interviews form technique as data collection tool have been used in the research. During the 2018-2019 academic year, the opinion of 92 primary school teachers in Suruç district of Şanlıurfa city regarding the definition and importance of the reading habit, the activities have been implemented in classrooms to gain this habit, the student qualifications with reading habits and when to gain it; the effect of socio-economic level and technological developments to students' reading level, the effect of book types to reading interest level, the effect of reading texts of textbooks on reading habit and their suggestions for improving primary school students' reading habits have been received. The content analysis has been implemented for the analysis of data.Depending on the data obtained in the research, has been found that the participants define the reading habit as an regular and continuity reading activity, expressed that the reading habit as a behavior which provides an individual's self-improvement and should be gained at young age. It is determined that the participants are of the opinion of the socio- economic levels of families have a significant effect on reading habit, technological developments generally have a negative impact on reading habits and the reading texts of textbooks are inaduquate to improving reading habit although it has positive effect on reading habit. Also, it is determined that the participants expressed their opinions in the direction of the book types have an effect on reading habits, therefore, when creating class libraries attention should be paid to book selection, the activities like organizing reading hours, rewarding, using library will contribute to gain reading habits. Based on the results; it is thought that teachers and parents should be gained the consciousness of reading the need to update and enrich the class and school libraries and to focus on the studies to create interest in reading on students.Keywords: The reading, The reading habit, The important of reading, The primary school teachers, The primary school.