İlkokul öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının iç ve dış yapısal özellikler açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışma Çanakkale Halk Kütüphanesinde ilkokul öğrencilerine yönelik çocukların en çok tercih ettiği 50 adet çocuk kitabının iç ve dış yapısal özellikler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, doküman analizi modelinde nitel bir çalışmadır. Literatür taraması ve uzman görüşleri sonucunda ortaya çıkan ölçütler doğrultusunda veriler toplanmış, kontrol listesi hazırlanmıştır. Kitaplar veri toplama aracıyla kategorize edilmiş, sıralanmış, sınıflanmış ve tablolaştırılarak incelenmiştir. Kontrol listesi 2 ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm kitapların dış yapısal özellikleriyken (şekil, boy, ciltleme, kapak, kağıt, sayfa düzeni, punto, resim) ikinci bölüm iç yapısal özelliklerden (konu, tema, karakter, dil ve anlatım, ortam) oluşmaktadır. İncelenen kitapların sonuçlarına bakılarak tablolaştırılmış ve frekansları ölçülmüştür. Ayrıca belirlenen kriterler kapmasında eserler ayrı ayrı incelenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında şekil özellikleri bakımından çeşitlilik görülmemiştir. Çocuklar aynı şekil ve boydaki kitaplara yoğunlaşmıştır. İncelenen kitapların boyutlarının yaş grubuna uygun büyüklükte olmadığı görülmüştür. Kitapların ciltleme özelliklerinin yetersiz olduğu, dayanıklı olmadığı görülmüştür. Kitapların kapaklarının ve kağıt özelliklerinin belirlenen niteliklere uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kitapların çoğunda çocuğun gelişim düzeyine uygun harf puntosunun seçildiği belirlenmiştir. İncelenen eserlerin tümünün resimli olduğu, resimlerin konuyu destekleyecek niteliklere sahip olduğu belirlenmiştir. İncelenen kitapların büyük çoğunluğunda dil ve anlatım özelliklerinin nitelikli olduğu belirlenmiştir. Çocukların en çok 'macera' konulu kitapları seçtiği görülmüştür. İncelenen kitaplarda en çok 'arkadaşlık bağı' temasının işlendiği belirlenmiştir. Kitapların büyük çoğunluğunda, karakterlerin nitelikli olduğu ve hedef kitlenin gelişim özelliklerine uygun olduğu görülmüştür. Kitaplarda olayların geçtiği mekanların konuyla uyumlu, nitelikli olduğu belirlenmiştir.

The aim of this study is to examine the 50 most preferred children's books for elementary school students in terms of internal and external structural features in Çanakkale Public Library. The research is a qualitative study in the document analysis model. Data were collected and a checklist was prepared in accordance with the criteria that emerged as a result of literature review and expert opinions. The books were categorized with the data collection tool, sorted, classified and tabulated. The checklist consists of 2 main sections. The first part consists of the external structural features of the books (figure, size, binding, cover, paper, page layout, point, painting) and the second part consists of the internal structural features (subject, theme, character, language and expression, environment). The results of the books were tabulated and their frequencies were measured. In addition, the selected criteria were examined and interpreted separately. When the results of the study were examined, no variation was observed in shape features. Children focus on books of the same shape and size. It was seen that the dimensions of the books examined were not suitable for the age group. The binding properties of the books were found to be insufficient and not durable. It was concluded that the covers and paper specifications of the books were in accordance with the specified qualifications. In most of the books, it was determined that the letter point was chosen according to the development level of the child. It was determined that all the works examined were illustrated and the pictures had the qualities to support the subject. In the majority of the books examined, it was determined that the language and expression characteristics were qualified. It was seen that children mostly chose books on 'adventure.. In the books examined, it was determined that the theme of iş friendship bond lend was the most frequently used. In the majority of the books, the characters were qualified and suited to the developmental characteristics of the target audience. In the books, it is determined that the places where the events take place are compatible with the subject and qualified.