Fen bilgisi öğretmen adaylarının `tarımsal biyoteknoloji` konusundaki yapılandırılmış deney uygulamalarının bilgi ve tutumlarına etkisi

Abstract

Dünyada ve ülkemizde son yılların en etkileyici konularından olan fakat bir o kadar da fikir ayrılıklarının oluşmasını sağlayan biyoteknoloji, gelişen teknoloji ile birlikte gösteren uygulamaları sayesinde, gerek bilimsel alanda gerek toplumsal alanda gündem oluşturmaya devam etmektedir. Tarımdan sağlığa, gıdadan endüstriye birçok alanda uygulamalara sahip olan biyoteknoloji, toplumun her kesiminden bireyleri ilgilendiren sosyobilimsel konulardan biridir. Toplumu doğrudan veya dolaylı yoldan etkileyen bu konular hakkında farkındalığı yüksek, bilinçli bireylerin oluşturulması toplum yapısını etkileyeceğinden ülkenin kalkınmasına da yardımcı olacaktır. Bu nedenle geleceğin yetişkin toplumunu oluşturacak olan günümüz çocuklarının biyoteknoloji konusunda bilinçli yetişmeleri gerekmektedir. Biyoteknoloji bilincinin küçük yaşlarda oluşturulmasında en büyük görev öğretmenlerimize düşmektedir. Fakat özellikle fen bilgisi eğitimi ile ilgili olan biyoteknolojinin aktarılmasında fen bilgisi öğretmenlerinin de yeterli düzeyde donanıma sahip olmaları gerekmektedir. Tüm bu gerekçelerden hareketle tez araştırması ile; 2017-2018 eğitim öğretim yılında, Marmara Bölgesinde yer alan bir üniversitenin eğitim fakültesinde öğrenim gören, 3.sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının, tarımsal biyoteknoloji konusunda gerçekleştirilen yapılandırılmış deney uygulamalarının aynı konuya ilişkin bilgi düzeyi ile sosyobilimsel konulara ve biyoteknolojiye yönelik tutumları üzerinde etkisinin incelenmesiamaçlanmıştır. Araştırmada deneysel araştırmanın zayıf deneysel metodu kullanılmıştır.Araştırmaya katılan çalışma grubu ise 39'u kontrol, 38'i deney grubunda olan toplamda 77 fen bilgisi öğretmen adayından oluşmaktadır. Kontrol grubuna Tarımsal Biyoteknoloji konusu, alanında uzman öğretim elemanı tarafından düz anlatım tekniği ile anlatılırken deney grubuna ise aynı konu araştırmacı rehberliğinde yapılandırılmış deney uygulamaları gerçekleştirilerek öğretim gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Topçu (2015) tarafından geliştirilen `Sosyobilimsel Konular Tutum Ölçeği`, Öcal (2012) tarafından geliştirilen `Biyoteknoloji Tutum Ölçeği` ve araştırma kapsamında geliştirilen `Tarımsal Biyoteknoloji Bilgi Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırmada uygulanan ölçeklerden elde edilen veriler SPSS paket programında bağımlı ve bağımsız örneklem t-testi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda; tarımsal biyoteknolojiye yönelik gerçekleştirilenyapılandırılmış deney uygulamaları, öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarında herhangi bir etkiye sebep olmazken, biyoteknolojiye yönelik tutumlarını azaltıcı yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca tarımsal biyoteknolojiye yönelik gerçekleştirilen hem geleneksel yöntem hem de yapılandırılmış deney uygulamalarının, öğretmen adaylarının konuya ilişkin bilgi düzeylerini olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Gerçekleştirilen yapılandırılmış deney uygulamalarının cinsiyet parametresine etkisi incelendiğinde ise, ön test aşamasında kızlar lehine belirlenen bilgi düzeyi farklılığının son test aşamasında ortadan kalktığı belirlenmiştir. Bu sonuç tarımsal biyoteknolojiye yönelik verilen eğitimlerin erkek öğretmen adayları üzerinde daha olumlu etkiye sebep olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler:Bilgi Düzeyi, Öğretmen Adayları, Sosyobilimsel Konular, Tarımsal Biyoteknoloji, Tutum

Biotechnology, which is one of the most impressive subjects of the last years in the world and in our country, but also allows the formation of differences of opinion, continues to create an agenda both in the scientific and social fields thanks to its applications that show with developing technology. Biotechnology, which has applications in many areas from agriculture to health, from food to industry, is one of the sociological issues that concern individuals from all walks of society. The creation of highly aware and conscious individuals who directly or indirectly affect the society will affect the structure of the society and will also help the development of the country. Therefore, today's children, who will form the future adult society, should be educated about biotechnology.Teachers have the greatest role in creating biotechnology awareness at an early age. However, in order to transfer biotechnology which is especially related to science education, science teachers should also have sufficient level of equipment. Based on all these reasons, with thesis research; In the 2017-2018 academic year, it was aimed to investigate the effect of structured experimental practices on agricultural biotechnology on the same level of knowledge and attitudes towards sociological issues and biotechnology of the 3rd grade science teacher candidates studying at a faculty of education in a university in Marmara Region.Weak experimental method of experimental research was used in the study. The study group included 77 science teacher candidates, 39 of whom were in the control group and 38 of whom were in the experimental group. While the control group was told about the subject of Agricultural Biotechnology by the lecturer who is expert in the field, the experiment group was taught by structured experimental applications under the guidance of the researcher. Veri Socio-Scientific Attitude Scale tarafından developed by Topçu (2015), `Biotechnology Attitude Scale Ö developed by Öcal (2012) and` Agricultural Biotechnology Information Scale kapsamında developed within the scope of the research were used as data collection tools. The data obtained from the scales applied in the study were analyzed by using independent and independent samples t-test in SPSS package program. As a result of the analysis; It was determined that structured experimental applications for agricultural biotechnology did not cause any effect on pre-service teachers' attitudes towards sociological issues, but they had a decreasing effect on attitudes towards biotechnology. In addition, it has been concluded that both traditional methods and structured experimental applications for agricultural biotechnology have a positive effect on the knowledge levels of teacher candidates. When the effect of structured experimental applications on gender parameter was examined, it was determined that the difference in the level of knowledge determined in favor of girls in the pre-test stage disappeared in the post-test stage. This result shows that the training given to agricultural biotechnology has a more positive effect on male teacher candidates.Keywords: Knowledge Level, Prospective Teachers, Socio-Scientific Issues, Agricultural Biotechnology, Attitude