Üniversite öğrencilerinin çevresel duyarlılığı ile afetlere yönelik tutumları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı, geleceğin sağlık profesyonelleri olmaya aday yükseköğretim öğrencilerinin çevreye ve afetlere yönelik tutumlarını belirlemek, bu konulardaki düşüncelerinin demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek ve kavramlar arasındaki ilişkiyi hem istatistiksel açıdan hem de kavramsal olarak sorgulamaktır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini 2018-2019 öğretim yılı Bingöl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi (832) ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu'nda (1928) öğrenim gören toplam 2760 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanması sırasında her sınıftaki öğrencilerin temsil edilebilmesi için sınıf mevcudunun en az yarısı kadar katılımcıya ulaşılması hedeflenmiştir. Araştırma, kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak 922 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım araştırmacı tarafından geliştirilen 11 maddelik Kişisel Bilgi Formu, ikinci kısmı Şama (2003) tarafından geliştirilen 21 maddelik Çevresel Tutum Ölçeği ve üçüncü kısmı ise Türkan ve Kılıç (2017) tarafından geliştirilen 23 maddelik Afet Tutum Ölçeği'dir. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 22 istatistik paket programı kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada kişisel bilgilerin belirtilebilmesi amacıyla frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma gibi tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediği Kolmogorov-Smirnov testi ile belirlenmiştir ve dağılımın normal olmadığı tespit edilmiştir. Bu sebeple analizlerde Mann Whitney-U, Kruskal Wallis-H ve Spearman Korelasyon gibi parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, üniversite öğrencilerinin çevresel tutumlarında; fakülte, cinsiyet, sınıf, eğitim ve bölüm değişkenine göre istatiksel olarak anlamlı bir farklılık görülürken, yaş ve yaşanılan bölge değişkenine göre ise herhangi farklılığa rastlanılmamıştır. Ayrıca öğrencilerin çevresel tutumları hem genel boyutta hem de duyarlılık boyutunda ortalamanın üzerinde olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra öğrencilerin afetlere yönelik tutumlarında; fakülte, bölüm, cinsiyet, sınıf, yaşanılan bölge, eğitim, afet deneyimi ve afetlerde yakınlarını kaybetme değişkenlerine göre istatiksel olarak anlamlı bir fark görülürken, yaş değişkenine göre ise istatistiksel açıdan anlamlı fark bulunmadığı belirlenmiştir. Araştırmada üniversite öğrencilerinin çevreye ve afetlere yönelik tutumları arasındaki ilişki incelenmiş ve afetlere yönelik duyuşsal tutum boyutu ile çevresel duyarlılık (,238**) ve nüfus sorunları (,178**) boyutları arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ancak öğrencilerin çevreye ve afetlere yönelik tutumları tek boyut olarak analiz edildiğinde aralarında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Bu da kavramlar arasında tutum yönüyle istatistiksel olarak kabul edilebilir güçlü bir ilişki olmadığını göstermektedir.

The aim of this research is to determine the attitudes of higher education students who will become health professionals of the future towards the environment and disasters, to determine whether their thoughts on these issues differ according to demographic variables and to question the relationship between the concepts both statistically and conceptually. The study was carried out using the relational survey model, one of the quantitative research methods. The population of the study consists of 2760 students studying at Bingol University Faculty of Health Sciences (832) and Vocational School of Health Services (1928) in 2018-2019 academic year. It is aimed to reach at least half the participants in order to represent the students in each class during the data collection. The research was carried out with the participation of 922 students using easy sampling method. The data collection tool used in the research consists of three parts. The first part is the 11-item Personal Information Form developed by the researcher, the second part is the 21-item Environmental Attitude Scale developed by Şama (2003) and the third part is the 23-item Disaster Attitude Scale developed by Türkan and Kılıç (2017). The data obtained from the study were obtained by using SPSS 22 statistical package program. Descriptive statistics such as frequency, percentage, average and standard deviation were used in order to indicate personal information. The Kolmogorov-Smirnov test was used to determine whether the data were normally distributed or not. Therefore, Mann Whitney-U, Kruskal Wallis-H and Spearman Correlation nonparametric tests were used. According to the research findings, the environmental attitudes of university students were; a statistically significant difference between faculty, gender, class, education and department variable however, there were no differences according to age and region. In addition, students' environmental attitudes were higher than average in both general and sensitivity dimensions. In addition, students' disasters their attitudes; There was a statistically significant difference between faculty, department, gender, class, region, education, disaster experience and loss of relatives in disasters, but no statistically significant difference according to age variable. In the study, the relationship between university students' attitudes towards the environment and disasters was examined and there was a positive low-level relationship between affective attitudes towards disasters and environmental sensitivity (,238*) and population problems (,178*). It was observed that. However, when students' attitudes towards the environment and disasters were analyzed as one dimension, no significant relationship was found between them. This shows that there is not a statistically acceptable strong relationship between the concepts in terms of attitude.