Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile denetim stiline ilişkin öğretmen algıları

Abstract

Bu araştırmada öğretmen görüşlerine göre, okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile denetim stilleri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Öğretmen görüşlerinin cinsiyet, mesleki kıdem, öğrenim durumu, çalışılan okul türü ve yöneticinin mezun olduğu okul türü gibi demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir.Araştırmanın örneklem grubu, oranlı küme örnekleme yoluyla belirlenmiş olup, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Çanakkale'nin merkez ilçesi ile Ayvacık, Eceabat, Çan, Ezine, Gelibolu, Yenice ilçelerindeki devlet okullarında görev yapan 779 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, `Çok Faktörlü Liderlik Stili Ölçeği`, `Denetim Stili Ölçeği ` ve `Kişisel Bilgi Formu` ile elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde SPPS 23.0 istatistik paket programından yararlanılmıştır. İlişkisel tarama modeli esas alınarak desenlenen araştırmada betimleyici istatistikler, bağımsız örneklem -t testi, Mann Whitney U testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis-H, korelasyon katsayısı analizleri uygulanmıştır.Öğretmen görüşlerine göre, okul yöneticilerinin en fazla dönüşümcü liderlik stilini en düşük düzeyde serbestlik tanıyan liderlik stilini tercih etmekte oldukları, cinsiyet değişkenine göre erkek öğretmenlerin dönüşümcü liderlik stili algısının kadın öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde olduğu, sürdürümcü ve serbestlik tanıyan liderlik stillerinde ise anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Kıdem değişkenine göre dönüşümcü ve sürdürümcü stilde anlamlı bir farklılık yokken, serbestlik tanıyan stilde farklılık bulunmaktadır. Öğrenim durumu ve görev yapılan okul türüne göre anlamlı farklılık bulunmazken, yöneticinin mezun olduğu okul türüne göre dönüşümcü stilde ve serbestlik tanıyan stilde anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Öğretmen görüşlerine göre, okul yöneticilerinin denetim stillerinden sık sık işbirlikçi stil ve yönlendirici olmayan stili, bazen de yönlendirici stili uyguladıkları görülmektedir. Cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir fark yokken, kıdem, öğrenim durumu ve yöneticinin mezun olduğu okul türü değişkenlerine göre işbirlikçi stilde anlamlı farklılık vardır. Görev yapılan okul türüne göre ise tüm alt boyutlarda anlamlı farklılıklar vardır. Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile denetim stilleri arasında yüksek, orta ve düşük düzeyde ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Bireysel olarak okullarda etkili liderlik anlayışının gelişmesi, etkili denetimin sağlanması, doğru ve yerinde uygulamalar yapılabilmesi ve yaygınlaşması için önerilerde bulunulmuştur.

In this study, the relationship between school administrators 'leadership styles and control styles was investigated according to teachers' opinions. Whether the opinions of teachers differ according to demographic characteristics such as gender, professional seniority, education level, type of school worked and the type of school where the administrator graduated.The sample group of the study was determined by proportional cluster sampling and consisted of 779 teachers working in the central districts of Çanakkale and Ayvacık, Eceabat, Çan, Ezine, Gelibolu and Yenice districts in the 2018-2019 academic year. The data of the study was obtained by using `Multi-Factor Leadership Style Scale`, `Audit Style Scale` and `Personal Information Form`. SPPS 23.0 statistical package program was used to analyze the data. Descriptive statistics, independent sample -t test, Mann Whitney U test, one-way analysis of variance (ANOVA), Kruskal Wallis-H and correlation coefficient analyzes were applied in the study, which was designed based on the relational survey model.It was found that school administrators preferred the transformational style with the lowest level of non-leadership in the teachers' opinions about the leadership styles, and the perception of the transformational leadership style of the male teachers was higher than the female teachers according to the gender variable and there was no significant difference between the leadership styles and the female leadership styles. According to seniority variable, there is no significant difference in transformational and sustaining styles, whereas there is a difference in style that allows non-leadership. While there was no significant difference between the educational status and the type of school employed, a significant difference was found in the transformational style and non-leadership style according to the type of school the administrator graduated from.It is seen that school administrators frequently apply collaborative and non-directive style and sometimes directive style.While there is no significant difference in gender variable, there are significant differences in collaborative style based on seniority, tuition status, and school type variables from which the administrator graduated. According to the type of school, there are significant differences in all sub-dimensions. It was determined that there is a high, medium and low level of relationship between school administrators' leadership styles and supervision styles. Suggestions have been made for the development of effective leadership in schools, effective supervision, implementation and spreading of correct and appropriate practices.