Evli bireylerin erken dönem uyumsuz şemaları ile benlik farklılaşma düzeylerinin evlilik ilişkisi inançları üzerindeki etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı erken dönem uyumsuz şemaların ve benlik farklılaşmasının evlilik ilişkisine yönelik akılcı olmayan inançları yordama gücünü incelemektir. Ayrıca araştırmada demografik değişkenler ile erken dönem uyumsuz şemalar, benlik farklılaşması ve evlilik ilişkisi inançları arasındaki ilişkilerin ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye'de yaşayan evli bireyler oluştururken, örneklemini uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 301 evli birey oluşturmaktadır. Araştırmada evli bireylere Demografik Bilgi Formu, Evlilik İlişkisi İnançları Ölçeği, Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 ve Benliğin Ayrımlaşması Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programıyla analiz edilmiştir. Demografik değişkenler ile erken dönem uyumsuz şemalar, benlik farklılaşması ve evlilik ilişkisi inançları arasındaki ilişkileri incelemek için t Testi ve One Way Anova Analizleri yapılmıştır. Erken dönem uyumsuz şemalar, benlik farklılaşması ve evlilik ilişkisi inançları arasındaki ilişkileri incelemek için Pearson Korelasyon Analizi yapılmıştır. Erken dönem uyumsuz şemaların benlik farklılaşmasını ne şekilde yordadığını incelemek için Hiyerarşik Regresyon Analizi, benlik farklılaşması alt boyutlarının evlilik ilişkisi inançlarının yordayıcısı olup olmadığını incelemek için Hiyerarşik Regresyon Analizi ve erken dönem uyumsuz şema alanları ile benlik farklılaşmasının birlikte evlilik ilişkisi inançlarını yordama gücünü incelemek için Hiyerarşik Regresyon Analizi yapılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlar incelendiğinde kadınların erkeklere göre benlik farklılaşma düzeylerinin yüksek, erken dönem uyumsuz şemalarının ve evlilik ilişkisine yönelik akılcı olmayan inançlarının daha az olduğu görülmüştür. Flört ederek evlenenlerin görücü usulü evlenenlere göre benlik farklılaşma düzeylerinin yüksek, erken dönem uyumsuz şemalarının ve evlilik ilişkisine yönelik akılcı olmayan inançlarının daha az olduğu görülmüştür. Ayrıca eğitim düzeyi yükseldikçe benlik farklılaşma düzeylerinin yüksek, erken dönem uyumsuz şemalarının ve evlilik ilişkisine yönelik akılcı olmayan inançlarının daha az olduğu görülmüştür. Erken dönem uyumsuz şema alanları ile benlik farklılaşması arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuş ve benlik farklılaşmasını anlamlı şekilde yordadığı bulunmuştur. Ayrıca erken dönem uyumsuz şema alanları ile benlik farklılaşması alt boyutlarının birlikte evlilik ilişkisi inançlarını anlamlı şekilde yordadığı ve evlilik ilişkisine yönelik akılcı olmayan inançların %53'ünü açıkladığı bulunmuştur.

The purpose of this study is to examine the power of early maladaptive schemes and self differentiation to predict irrational beliefs about marriage relationship. In addition, it was aimed to reveal the relationships between demographic variables and early maladaptive schemes, differentiation of self and marriage relationship beliefs.The research population married individuals living in Turkey, creating sample group consisted of 301 married individuals with the appropriate sampling method. In the study, demographic Information Form, Marriage Relationship Beliefs Scale, Young Schema Scale Short Form-3 and Self- Differentiation Scale were applied to married individuals.The data obtained from the research were analyzed with SPSS 22.0 package program. T-Test and One Way Anova analyzes were conducted to examine the relationships between demographic variables and early maladaptive schemes, self differentiation and marital relationship beliefs. Pearson Correlation analysis was carried out to examine the relationships between early maladaptive schemes, self differentiation and marriage relationship beliefs. Hierarchical Regression Analysis was conducted to examine how early maldaptive schemas predicted self differentiation. In addition, Hierarchial Regression analysis was conducted to examine whether self differentiation is a predictor of marital relationship beliefs. Finally, Hierarchical Regression Analysis was conducted to examine the power of early maladaptive schema fields and differentiation of self together to predict their marital relationship beliefs.When the results of the study were examined, it was found that women had higher levels of self-differentiation than men, less early maladaptive schemes and less rational beliefs about marital relationships. It was found that those who married by flirting had higher levels of self differentiation than those who married by arranged marriage, and less of their early maladaptive schemes and irrational beliefs about marital relations. In addition, as the level of education increased, it was observed that the levels of self differentiation were high, the early maladaptive schemes and the irrational beliefs about the marriage relationship were less. A negative relationship was found between early maladaptive schema fields and self differentiation, and it was found that it predicted self differentiation significantly. In addition, it was found that early maladaptive schema fields and sub-dimensions of self differentiation predict marriage relationship beliefs together and explained 53% of irrational beliefs about marriage relationship.