Okul öncesi öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Farklı gelişim gösteren birey; bireysel özellikleri ve yeterlilikleri nedeniyle yaşıtlarından farklılık gösteren bireydir. Her tipik gelişim gösteren bireyin olduğu gibi farklı gelişim gösteren bireylerin de eğitim almaya ve eğitimde fırsat eşitliğinden faydalanmaya hakkı vardır. Özel eğitim de bireyin eğitimden maksimum verim almasını sağlayacak kaynaştırma eğitimi kavramı ortaya çıkmaktadır. Kaynaştırma eğitiminin başarıya ulaşmasındaki etkenlerin başında ise öğretmenler gelmektedir. Öğretmenin kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumu, bilgisi ve düşünceleri son derece önemlidir. Bu nedenle; araştırmanın amacı, geleceğin öğretmenleri olacak okul öncesi öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik görüşlerini ve görüşlerini etkileyen etmenleri belirlemektir. Araştırmanın veri toplama sürecinde nicel ve nitel veri toplama tekniklerinin kullanıldığı karma yöntemden yararlanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2018-2019 öğretim yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören 2., 3., ve 4. Sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada veriler ölçek uygulama ve açık uçlu görüşme formu olmak üzere 2 basamakta toplanmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında Loreman, Earle, Sharma ve Forlin'in (2007) geliştirdikleri `Sentiments, Attitudes, and Concerns About Inclusive Education (SACIE)` ölçeğinin Cansız ve Cansız (2018) tarafından Türkçeye uyarlanmış hali olan 19 maddelik ölçek kullanılarak, öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimi ile ilgili düşünce, tutum ve endişe durumları bazı değişkenlere bağlı olarak belirlenmeye çalışılmıştır. Nitel aşamasında ise çalışma grubunu oluşturan öğrencilerden hem özel eğitim dersi hem de kaynaştırma eğitimi dersi almış olan öğrencilerin kaynaştırma eğitimine yönelik genel düşüncelerini belirlemek amacı ile araştırmacı tarafından, uzman görüşü alınarak geliştirilen 11 açık uçlu soru ile öğrencilerin kaynaştırma eğitimine yönelik genel düşünceleri incelenmiştir. Bulgular sonucunda öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin yüksek endişelerinin bulunmadığı fakat sınıflarında farklı gelişim gösteren birey bulunması durumunda kendilerini sınıf yönetimi açısından yetersiz hissedecekleri sonucuna varılmıştır. Bu nedenle okul öncesi öğretmen adaylarının, kaynaştırma sınıflarında sınıf yönetimi ile ilgili daha çok bilgi edinmeleri ve öğretmen adaylarının farklı gelişim gösteren bireyler ile daha sık bir araya gelmesi sağlanmalıdır.

Individuals with special needs are defined as the ones who show difference from their peers in terms of individual characteristics and competencies due to prenatal, intranatal and postnatal reasons. As individuals who exhibit normal development, individuals with special needs have the rights for education and equal education opportunities. Therefore, special education will help the individual get a maximum benefit from inclusive education. The first element that make inclusive education successful is the teachers. That's why teachers' attitudes towards inclusive education and their opinions of it as well have the utmost importance. In this regard, the aim of this study is to investigate the factors that may affect preservice preschool teachers' opinions about inclusive education. A mixed method research designed was applied for the data collection. The participants were the second, third and fourth year preservice preschool teachers who have been studying in the department of preschool education at Canakkale Onsekiz Mart University in 2018-2019. The data was collected in two steps, firstly, a scale was distributed to the participants and secondly, an interview was conducted with some of them. In the first phase, which included the quantitative investigation, the scale `Sentiments, Attitudes, and Concerns about Inclusive Education (SACIE)`, which included 19 items and developed by Loreman, Earle, Sharma and Forlin (2007) and translated into Turkish by Cansız and Cansız (2018) was distributed to understand the factors that may affect preservice teachers' opinions and attitudes towards inclusive education. In the second phase of the study, which included the qualitative investigation, an open-ended interview including 11 items was conducted with the participants who especially took special education and inclusive education courses to understand their opinions about inclusive education. Finding demonstrated thatt teacher candidates do not have high concerns about inclusive education but if they have individuals with special needs, they will feel insufficient about classroom management. For this reason, preschool teacher candidates should have more information about classroom management in inclusive classes and it should be ensured that teacher candidates meet with individuals with special needs more frequently.