Çanakkale ili 50 yaş ve üzeri nüfusun sağlık durumunun ve biyo-psiko-sosyal belirleyicilerinin araştırılması

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, Türkiye'nin yaşlı birey sayısının fazla olduğuillerden biri olan Çanakkale'de il merkezinde yaşayan 50 yaş ve üzeri nüfusun,sosyo-demografik özelliklerinin, sağlık sorunlarının, sosyal durumlarının veyaşam kalitesinin saptanmasıdır. Elde edilen verilerin yerleşim yerine görecoğrafi bilgi sistemi ile analiz edilerek yerleşim yerine özel sağlık risk haritalarınınoluşturulması bir diğer amaçtır.Yöntem: Bu araştırma kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın sahaçalışması 2-13 Mart 2015 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evreniÇanakkale il merkezinde yaşayan 50 yaş ve üzeri nüfustur. Örneklem sayısı 385olarak belirlenmiş toplamda 447 kişi ile görüşülmüştür. Çalışmada sosyodemografiközelliklerin sorgulandığı bir anket formu, Nottingham Sağlık Profili(NSP), Beck Depresyon Ölçeği ve EUROHIS-QOL-8 (WHOQOL-8) ölçeğikullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler Coğrafi bilgi sistemi kullanılaraksağlık ve sosyal açıdan bir haritalandırma yapılmıştır. Coğarfi bigi sistemi içinMapinfo 10.5 paket programı kullanılmıştır. Çalışmaya katılanların boy, kilo, belçevresi, basen çevresi ölçülmüştür. Verilerin analizi için SPSS 19.0 programıkullanılmıştır.Bulgular: Çalışmaya katılanların yaş ortalaması 64,2±9,3'dür. Çalışma grubunun%71,3'ü erkek, % 28,7'si kadındır. İncelenenlerin %59,1'i ilköğretim mezunudur,İncelenenlerin %74,9'u evli ve eşiyle birlikte yaşamaktadır. Sigara kullanım sıklığı%21,1'dir. Kronik hastalık sıklığı %73,1, 50-64 yaş grubunda %61,6, 65 yaş veüzerinde %86,8 olarak bulunmuştur. En sık saptanan hastalıklar; hipertansiyon(%46,1), diabet mellitus (%21,7), iskemik kalp hastalıkları (%13,0), solunumsistemi hastalıkları (%10,0), depresyon ve anksiyete bozuklukları (%8,2),kanserler (%6,4) ve artrozdur (%6,3). Katılımcıların %38,9'unda obez, %44,3'üfazla kiloludur. Depresyon sıklığı %16,7'dir. NSP ve EUROHIS yaşam kalitesiölçeklerine göre depresyonu olanların yaşam kalitesi kötü olarak değerlendirildi.Sonuç: Kronik hastalıklar, hipertansiyon, diyabet, obezite ve depresyon sıklıklarıliteratürle benzer şekilde yüksek bulunmuştur. Kronik hastalıkları ve ilişkili riskfaktörlerini önleyici koruyucu sağlık programları geniş kapsamlı sürdürülmeli bukonuda daha çok çalışma yapılmalıdır. Çalışmamızda da depresyonun yaşamivkalitesini düşürdüğü belirlendi. Yerleşim yerine göre kronik hastalıklar ve ilşkilirisk faktörleri açısından en riskli yerleşim yerleri Fevzipaşa, Kemalpaşa ve NamıkKemal'dir. Bu yerleşim yerlerine daha çok koruyucu sağlık hizmeti sunularakkronik hastalıkların önlenmesi hedeflenmelidir. Yapılan bu çalışma ile özelliklegelecekte yaşlı gruba dahil olacak 50-64 yaş grubunun sağlık profili, sosyaldurumu ve yaşam kaliteleri değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular önümüzdekiyıllarda daha çok kronik hastalığa sahip, yaşam kalitesi ve psiklojik durumu kötübir yaşlı kesimin olacağıdır. Yapılan bu tahminin topluma getireceği yük ciddiboyuttadır. Bu yüzden bugün koruyucu sağlık hizmetlerini geriatri alanındagüçlendirerek kronik hastalıklarla mücadele ederek bu olumsuz tabloyu önlemekmümkün olacaktır.Anahtar Kelimeler: Yaşlı sağlığı, kronik hastalık, hipertansiyon, depresyon,coğrafi bilgi sistemi.

Introduction: The aim of this research is to determine the socio-demographiccharacteristics, health problems, social conditions and quality of life of thepopulation aged 50 years and older living in the province center in Çanakkale,which is one of the countries where the number of elderly individuals is high.Another goal is to analyze the data obtained by the geographical informationsystem according to the settlement area and to establish specific health risk mapsin place of settlement.Materials and Method: This is a cross sectional study. Field work is donebetween 2-13 March 2015. The universe of your research penetrates over 50years of age living in the center of Çanakkale. The number of samples was 385and 447 people were interviewed. The questionnaire used was the NottinghamHealth Profile (NSP), the Beck Depression Scale and the EUROHIS-QOL-8(WHOQOL-8) scale for socio-demographic characteristics. Data obtained fromnon-working A health and social mapping was made using the geographicalinformation system. The Mapinfo 10.5 package program is used for the Cogarfisystem. The height, weight, waist circumference, baseline circumference of theparticipants were measured. SPSS 19.0 program was used for analysis of data.Results: The average age of the study participants were 64,2±9,3. Group ofstudy was 71.3% male and 28.7% female. Primary school graduate was 59.1%,married was 74.9%. Frequency of smoking was 21.1%. Frequency of the chronicdiseases was 73.1%, 50-64 age group was 61.6%, over 65 age was 86.8%. Themost frequent diseases were hypertantion (46.1%), diabetes mellitus (21.7%),ischemic heart disease (13.0), respiratory system diseases (10.0%), depressionand anxiety disorders (8.2%), cancers (6.4%) and arthrosis (6.3%) Of participants38.9% was obes and 44.3% was over weight. Frequency of depression was16.7%. According to NSP and EUROHIS quality of life scales, the quality of lifeof those with depression was evaluated as poor.Conclusion:The prevalence of chronic diseases, hypertension, diabetes, obesity anddepression was found to be similar to the literature. More preventive health careviprograms for chronic diseases and associated risk factors should be pursued ina more comprehensive way. In our study, it was also found that depressionreduced the quality of life. Fevzipaşa, Kemalpaşa and Namık Kemal are the mostrisky settlements in terms of chronic diseases and associated risk factors.Prevention of chronic diseases should be targeted by offering more preventivehealth services to these settlements. This study assessed the health profile,social status and quality of life of the 50-64 age group, including the elderly grubin the future. Findings that will be obtained in the coming years will have morechronic illness, poor quality of life and poor psychological status. This estimate isa serious burden to bring the collection to. Therefore, it will be possible to preventthis negative picture by strengthening the preventive health services in the fieldof geriatrics by fighting with chronic diseases.Key Words: Elderly health, chronic disease, hypertension, depression,geographic information system