Mediating roles of self-compassion, gratitude and forgiveness in the relationship between early maladaptive schemas and breakup adjustment: a mixed method study

Abstract

Bu tezin temel amacı gençlerde erken dönem uyumsuz şemalar ve ayrılık uyumu arasındaki ilişkide öz şefkat, minnettarlık ve bağışlayıcılığın aracı değişken rolünü incelemektir. Bu hedefe ulaşmak için karma desenli bir araştırma yöntemi benimsenmiş, ve sırasıyla niceliksel ve niteliksel iki araştırma gerçekleştirilmiştir. İlk çalışma olan niceliksel kısımda, Young Şema Ölçeği Kısa Form-3, Fisher Boşanmaya Uyum Ölçeği Öz-duyarlık Ölçeği, Minnettarlık/Memnuniyet Anketi ve Bağışlayıcı Kişilik Ölçeği uygulanarak romantik ayrılık yaşamış 253 üniversite öğrencisinden veri toplanmıştır. Analiz sonuçları öz şefkat ve minnettarlık değişkenlerinin erken dönem uyumsuz şema alanları ve ayrılık uyumu arasındaki ilişkide aracı değişken rolünün bulunduğunu, öte yandan, bağışlayıcılığın bu ilişkide anlamlı bir etkisi olmadığını ortaya koymuştur. İkinci aşama olan niteliksel çalışmada ise, ayrılık uyumu yüksek öte yandan toplam erken dönem şema puanları düşük olan 5 üniversite öğrencisi ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler Tematik Analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Toplamda 3 pozitif faktör için 8 üst temaya ulaşılmıştır. Öz şefkata ait temalar sırasıyla şu şekildedir: (1) Etkilenen partnerin kendilik değerini arttıran bir deneyim olarak öz şefkat, (2) İşlevsel ancak uygulaması zor bir baş etme stratejisi olarak öz şefkat ve (3) Kişinin kendine odağını arttıran bir deneyim olarak öz şefkat. İkinci olarak, minnettarlık değişkenine ait temalar sırasıyla şu şekildedir: (1) Ayrılık sonrası sonumlanma getiren bir deneyim olarak minnet duyma, ve (2) Aşırı minnet duymanın incinebilirliği arttırması. Son olarak, bağışlayıcılık değişkenine ait temalar sırasıyla şunlardır: (1) Bağışlayıcılığın ayrılık sonrası uyum sürecinde olumlu duygulanımı arttırması ve (2) Bağışlayıcılığın işlevlerine ilişkin ikircikli tutum. Her iki çalışmadan elde edilen sonuçlar ilgili literatür ışığında tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ayrılık Uyumu, Bağışlayıcılık, Erken Dönem Şemalar, Öz Şefkat, ve Şükran

The main purpose of the current thesis was to investigate mediating effects of three positive psychological mechanisms (i.e. self-compassion, gratitude and forgiveness) in the relationship between early maladaptive schema domains and breakup adjustment in youth. A mixed-method design was employed to achieve this aim, and a quantitative and qualitative study were performed, respectively. In the quantitative strand, Young Schema Questionnaire – Short Form Version 3, Fisher Divorce Adjustment Scale, Self-Compassion Scale, Gratitude Questionnaire and The Forgiving Personality Scale were used to collect data from 253 university students with an ended romantic relationship. The results of the mediation analyses showed that self-compassion and gratitude, but not forgiveness, significantly mediated the relationship between all early maladaptive schema domains and breakup adjustment in youth. In the qualitative strand, semi-structured interviews were conducted with 5 university students who had relatively higher break up adjustment yet lower total early maladaptive schema scores. Obtained data was analyzed using thematic analysis. In total, 8 super-ordinate themes emerged from the data, which were classified under three psychological mechanisms. Firstly, self-compassion included the following themes: (1) self-compassion strengthening self-value of the affected partner, (2) self-compassion as a functional but difficult-to-implement coping strategy, and (3) self-compassion increasing focus on oneself. Secondly, gratitude included the following themes: (1) gratitude bringing resolution after romantic breakup, and (2) feelings of excessive gratitude bringing vulnerability. Thirdly, forgiveness included the following themes: (1) forgiveness enhancing positive emotional state in the adjustment process, (2) ambivalence regarding functions of the forgiveness, and (3) forgiveness being dependent upon certain conditions. Findings obtained from two studies were discussed in line with the relevant literature. Keywords: Breakup Adjustment, Early Maladaptive Schemas, Forgiveness, Gratitude, Self-Compassion