Dış ticaretin çekim modeli ile analizi: Türkiye – AB dış ticareti üzerine bir uygulama

Abstract

Dış ticaret, bir ülkenin büyümesi, teknolojisinin gelişmesi ve iç piyasada sağladığı verimlilik artışı bakımından, kişiler için ise refah ve daha kaliteli bir yaşam bakımından önemlidir. Ülkelerarası ticareti etkileyen engel, kota gibi çeşitli faktörler olmasına rağmen mesafe en önemli faktörlerden birisidir. Bu bağlamda, ülkeler arasındaki uzaklıkları içine dâhil edebilen, mesafenin ticaret üzerindeki etkilerini ölçebilen ve son yıllarda birçok bilim adamı tarafından kullanılan çekim modeli ile analiz yapılması da çalışmanın ana konusudur. Türkiye ile Avrupa Birliği'ne üye olan 28 Avrupa ülkesinin arasındaki ticareti panel veri yönteminden yararlanıp ve çekim modelini kullanarak analiz etmek çalışmanın temel amacıdır. Bu çalışmada, Türkiye'nin genel ticareti ve Avrupa Birliği'ne giriş aşamalarındaki müzakereleri de içeren toplam dört bölüm mevcuttur. İlk iki bölüm dış ticaret ve çekim modeli ile ilgili teorik bilgiler ele alınmışken üçüncü bölüm Türkiye ile Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki ilişkileri ele alınacaktır. Son uygulama bölümünde ise 2005 – 2015 yıllarının ekonomik verileri ışığında ampirik bir analiz yapılacaktır. Anahtar Kelimeler: Dış Ticaret, Avrupa Birliği, Çekim Modeli, Ticaret ilişkileri.

Foreign trade is important in terms of growth of a country, development of technology and an increase of efficiency provided in domestic market. Also, it is important for people in terms of prosperity and a more quality life. Although there are various factors such as barriers and quotas that affect international trade, distance is one of the most important factors. In this context, the main topic of the study is to analyze with the model of gravity including the distances between countries, analyzing the effects of distance on trade and used by many scientists in recent years.The main goal of study is to analyze trade between Turkey and European Union with 28 members by using the panel data method and using the gravity model. There are total four part including general trade of Turkey and negotiations during the entry to the European Union in this study. While the first two parts include foreign trade and theoretical knowledge about the gravity model, the third part includes relationships between Turkey and EU countries. The last application unit will carry out empirical analysis In the light of economic data of years 2005 – 2015. Keywords: Foreign trade, European Union, Gravity Model, Trade associations