1990 sonrası ekonomik krizlerin Türkiye`deki tasarruf oranına etkisi

Abstract

Bu çalışmada 1990 sonrasında yaşanan ekonomik krizlerin tasarruf oranına olan etkisi sabit sermaye yatırımları, nihai tüketim harcamaları ve mevduat faiz oranı üzerinden incelenmiştir. Bu inceleme için 1980-2016 yılları arasındaki yıllık verilerden yararlanılmıştır. İlk olarak serilerin durağanlığı ADF ve PP birim kök testleriyle analiz edilmiştir. Seriler arasında birinci düzeyde durağanlığın anlaşılmasının ardından, değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olup olmadığını analiz etmek için Johansen eş bütünleşme testi uygulanmış ve değişkenler arasında uzun dönemli bir eş bütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Daha sonra tasarruf oranlarının bağımlı değişken olduğu modelde DOLS metodu uygulanmış ve ekonomik krizlerin tasarruf oranlarına olan etkisi incelenmiştir. DOLS metodu sonucuna göre 1994'te yaşanan ekonomik kriz ile tasarruflar arasında ters yönlü anlamlı bir ilişki olduğu fakat 2000-2001 ve 2008 krizleri ile tasarruflar arasında anlamlı bir ilişki olmadığı anlaşılmıştır.

In this study, the effect of economical crises that have taken place after 1990 on saving rate is examined through fixed capital investments, final consumption expenditures and deposit interest rate. For this examination, annual data from 1980 to 2016 is used. Firstly, stability of series is analysed by 'ADF and PP unit root tests.' After understanding the stability at first level among series, to analyse whether there is a long term relation among varieties 'Johansen cointegration test' is applied and a long term relation among varieties has been found out. Then, DOLS method is used in the model where saving rates are the dependent variable and the effect of the economical crises on saving rates is examined. According to the result of DOLS method, there is a negative corelation between the economical crisis in 1994 and savings, but not a meaningful relation between the economical crises in 2000-2001 and 2008 and savings.