Sağlıklı besinler konusuna yönelik tahmin-gözlem-açıklama çalışma yapraklarının geliştirilmesi ve uygulanması

Abstract

Gelişen teknoloji ile beslenme alternatiflerinin artması sonucu koruyucu katkı maddesi içeren gıdalar kişilerin hayatlarında önemli derecede yer teşkil etmeye başlamıştır. Bu tarz beslenme çeşitli sağlık sorunlarını beraberinde getirmekte ve toplumların yaşam kalitesini düşürmektedir. Bu durumda özellikle ilkokul çağlarından itibaren başlayan ve süreklilik arz eden sağlıklı beslenme bilincinin geliştirilmesi ihtiyacını gündeme getirmektedir. İlkokul fen bilimleri öğretim programının içerisindeki somut uygulamalara dayalı deney–gözlemlerle bu bilinç kazandırılabilir. Bu çalışma da sağlık besinler konusuna yönelik 'Tahmin-Gözlem-Açıklama' çalışma yapraklarının geliştirilmesi ve ilkokul 3. sınıf öğrencilerinin 'Sağlıklı Besinler' hakkındaki görüşlerine etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini Bayburt İli Merkez İlçesindeki bir ilkokuldan seçilen 10 üçüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Basit deneysel yöntemin kullanıldığı bu çalışmanın verileri; kelime ilişkilendirme testi (KİT), kavramsal anlama testi (KAT) ve TGA çalışma yapraklarından elde edilmiştir. KİT ve KAT uygulamadan bir hafta önce ön test ve uygulamadan sonra son test olarak uygulanmıştır. Araştırmada, 3.sınıf öğrencilerinin sağlıklı beslenme, sağlıklı gıda ve katkı maddesine yönelik ön bilgilerinde eksikliklerin olduğu ve alternatif kavramlara sahip oldukları tespit edilmiştir. Uygulamadan sonra ise TGA çalışma yapraklarının özellikle 'Koruyucu katkı maddesi' kavramına yönelik önemli derecede kavramsal gelişim sağladığı ortaya çıkmıştır. Araştırmanın sonucunda, TGA çalışma yapraklarının, öğrencilerin kavramsal anlamalarının gelişmesinde ve bilgi eksikliklerinin giderilmesinde etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlardan hareketle TGA çalışma yapraklarının ilkokul fen bilimleri dersinde 'Sağlıklı Beslenme' öğrenme alanının tamamına yönelik kavram gelişiminin sağlanmasında kullanılması önerilmektedir.

As a result of an increase in nutrition alternatives with tecnological devolopment, foods containing protective addivites have begun to considerably place in human life. This type of nutrition brings along various health problems and reduces the life quality of communities. This case emerges the need for developing awaranessof healthy nutritions, especially starting from primary school years. This awareness can be gained through experimental observations and/or concrete practises within primary school science curriculum. The aim of this study was to develop the prediction-observation-explanation (POE) worksheets of healthy foods and to investigate its effect on their views of 'healthy foods'. The sample of the studyconsisted of 10 grade 3 students from a school in the city of Bayburt. Within a pre-experimental research design, data were collected throughout a word association test (WAT), a conceptual understanding test (CUT), the POE worksheets. The WAT and CUT were administered one week before the teaching intervention as pre-tests. After the teaching intervention, the same data collection toolds were re-administered as post-tests. The results showed that grade 3 students' pre-existing knowledge not only had deficiencies in healthy nutritions, healthy foods and additives but also included alternative conceptions. After the teaching intervention, it was found that the POE worksheets especially resulted in a significant conceptual growth of the 'preservative additive' concept. In light of the results, it can be concluded that the POE worksheets are effective in improving students' conceptual understanding and overcoming any incomplete knowledge. The current study recommends that the POE worksheets should be used to foster the conceptual growth of the whole 'healthy nutrition' learning field in the primary school science course.