Omurilik yaralanmalı hastalara bakım verenlerin bakım verici yükü ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışma omurilik yaralanmalı hastalara bakım verenlerde bakım yükünü ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkiyi incelemek amacı ile tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak yapıldı. Araştırmanın evrenini 1 Mart 2015- 30 Ağustos 2015 tarihleri arasında omurilik yaralanmalı hastalar ve bakım veren bireyler, örneklemini ise araştırma kriterlerini karşılayan ve araştırmanın amacı açıklanarak bilgilendikten sonra izin alınan 100 hasta ve100 bakım veren birey oluşturdu. Verilerin toplanmasında` Hasta TanıtımFormu`, ` Bakım Veren Bireyi Tanıtım Formu`, `Barthel Yaşam Kalitesi İndeksi` (BYKİ) , `Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği` (ZBVYÖ) ve `Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ` (ÇBASDÖ) kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS (IBM)17.0 paket programı ile tanımlayıcı istatistiksel ( Yüzde ,Ortalama, Standart Sapma) yöntemlerin yanı sıra Bağımsız örneklem t testi ANOVA testi, pearson korelasyon testleri kullanıldı. İstatistiksel olarak p<0.05 anlamlı kabul edildi. Bakım veren bireylerin bakım verme yükü ölçeği ortalaması 26,95+11,40 bulundu. Bakım veren bireylerin tanıtıcı özelliklerine gore bakım yükü puanları karşılaştırıldığında en yüksek bakım yükünün hastanın eşi ve hasta ile aynı evde yaşayan bakım verenlerin olduğu, hasta ya kendi isteğiyle bakım verenlerin en düşük bakım yükü grubunda olduğu belirlendi. Bakım veren bireylerin sosyal destek puan ortalaması 44,11+14,22 bulundu. Bekar olan bakım verenlerin sosyal destek algı düzeylerinin yüksek olduğu belirlendi. Eğitim düzeyi düşük ve hasta ile aynı evde yaşayan bakım verenlerin sosyal destek algı düzeylerinin düşük olduğu saptandı. Hastaya kendi rızası ile bakım verenlerin sosyal destek algı düzeyi yüksek olarak belirlenirken, en düşük sosyal destek algı düzeyine sahip bakım verenlerin hastanın annesi, babası ve eşinin olduğu bulundu. Bakım verenlerin yaşı yükseldikçe sosyal destek algı düzeylerinin azaldığı belirlendi. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ile Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği Puanları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı.Anahtar kelimeler: Omurilik yaralanması, bakım yükü, sosyal destek.

This study was conducted as a descriptive and relationship seeker to investigate the relationship between caregiving burden of those who provide care to patients with spinal cord injury and the perceived social support. The study was conducted from 1 March 2015 to 30 August 2015 by including patients with spinal injury and the caregivers, and 100 patients and 100 caregivers meeting the study criteria and whose permissions informed consents were obtained after explaining the objective of the study were included in the sample of the study. `Patient Presentation Form`, `Caregiver Presentation Form`, `Barthel Quality of Life Index` (BQLI) `Zarit Caregiver Burden Scale` (ZCBS) and `Multidimensional Perceived Social Support Scale` (MPSSS) were used to collect data. The descriptive statistical (Percent, Mean Standard Deviation) methods using the SPSS (IBM)17.0 software suit as well as the Independent Sample T-test, ANOVA test and Pearson correlation test were used to evaluate the data. p<0.05 was considered statistically significant. The average caregiving burden scale of the caregivers was found 26.95+11.40. When the caregiving scores were compared according to the descriptive characteristics of the caregivers, it was determined that the patient's spouse and caregivers living in the same house had the highest care burden, and those who give care to the patient at their own will were in the group with lowest care burden. The average social support score of the caregivers was found 44.11+14.22. It was determined that the level of perceived social support of single caregivers was high. It was found that the level of perceived social support of the caregivers living in the same household and with low educational background was low. While the level of perceived social support of those give care to the patient at their own will was high, it was found out that the caregivers with the lowest level of perceived social support were the mother, father and spouse of the patient. It was determined that as the age of caregivers increased,the level of perceived social support decreased. No statistically significant relatıonshıp was found when compared the Multidimensional Perceived Social Support Scale with the Zarit Caregiver Burden Scale.Key words: Spinal injury, care burden, social support.