Radyoterapi ve nükleer tıp bölümleri için iş sağlığı ve güvenliği denetim kriterleri ve kontrol listesi oluşturulması

Abstract

Bu araştırma, ülkemizdeki Radyoterapi ve Nükleer tıp bölümlerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin iç-denetiminde kullanılmak üzere mevzuattaki son değişikliklere uygun bir İş Sağlığı ve Güvenliği Denetim Kriterleri Kontrol Listesi hazırlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu gözlemsel-nitel araştırmada temel veri toplama aracı mevzuatın derinlemesine incelenmesidir. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ardından yayınlanan iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin çok sayıdaki yeni yönetmelik, tüzük ve tebliğler okunarak, çok tehlikeli işyerlerine ait genel hükümler ile Radyoterapi ve Nükleer Tıp Bölümlerini ilgilendirebilecek özel hükümler listelenmiştir. Seçilmiş olan mevzuat hükümleri, benzer yönleri itibariyle gruplanarak temalar oluşturulmuş, hükümlerin bu temalara göre sıralandığı bir liste hazırlanmıştır. Her bir mevzuat maddesi için, maddede belirtilen temel özelliği ölçeceği düşünülen en az 1 soru hazırlanmıştır. Soruların sahaya uygunluğu düşünülerek bazı temalar ayrıştırılmış, bazıları birleştirilmiş ve bazı ek temalar tanımlanmıştır. Kontrol listesi soruları eşliğinde, özel ve kamu hastanelerinin radyoterapi/nükleer tıp bölümlerine dış hizmet veren özel bir firmanın 6 farklı ildeki 3 radyoterapi ve 5 nükleer tıp bölümünde saha gezisi yapılmıştır. Sahada yerinde denetim, fotoğraflama, kayıtların incelenmesi, çalışanlar ve yöneticiler ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler yoluyla kontrol listesinin yüzey geçerliliği konusunda fikir edinilmiş ve yönetmeliklerde atlanmış olabilecek yönlere ilişkin yeni sorular üretilmiştir. Bu geziler sırasında sahada durum saptaması, belgeleme, çözüm önerisi üretilmesi ve düzeltici materyal geliştirilmesi süreçleri yürütülmüştür. Oluşturulan kontrol listesi; Radyoterapi ve Nükleer Tıp Bölümü bulunan sağlık kuruluşlarında iş sağlığı ve güvenliği iç denetimleri sırasında uygunluk denetim aracı olarak (sağlık yöneticileri, denetçiler, işverenler, sağlık çalışanları, iş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleri tarafından) kullanılabilir ve yasal zorunlulukların eksiksiz ve zamanında yerine getirilmesine yardım edebilir.

This research was conducted to prepare a Checklist of Occupational Health and Safety Control Criteria in accordance with recent legislative amendments to be used for internal control of occupational health and safety services of Radiotherapy and Nuclear Medicine departments in Turkey. In this observational-qualitative study, the basic data collection tool was in-depth examination of the legislation. The Law on Occupational Health and Safety No.6331 and various new regulations and communiqués on occupational health and safety published thereafter are readed and general provisions of the most-dangerous workplaces and special provisions that may concern Radiotherapy and Nuclear Medicine Departments are listed. The selected legislative provisions were grouped in terms of similar aspects. For each legislative item, at least one question deemed to measure the essential characteristic specified in the article was prepared. Some themes are separated, some are merged, and some additional themes are defined, considering the suitability of the questions to the field. Then field visits performed in 3 radiotherapy and 5 nuclear medicine departments (subcontracted by a private company) of 6 local hospitals in different cities of Turkey. Implications about the field validity of the control list are driven and new checklist questions that are not covered in legislation are produced through on-the-spot surveillance, photography, review of records, semi-structured interviews with staff and administrators. During field visits problem-identification, documentation, instant solution and corrective material production processes were also carried out. Checklist prepared could be used (by health care managers, controllers, employers, health workers, occupational safety experts and occupational physicians) as a conformity monitoring tool during internal occupational health and safety controls of Radiotherapy and Nuclear Medicine departments in health facilities and could facilitate a complete and timely fulfillment of legal requirements.