Omega yağ asitlerinin sıçanlarda açlık ve tokluk metabolizması üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

Obezite, dünya ve ülkemiz genelinde gittikçe yaygınlaşan kronik bir hastalıktır. Beslenme ile alınan yağların, besin alımına ve açlık-tokluk metabolizmasına etkisinin daha iyi anlaşılması obezite ile mücadelede önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada, omega yağ asitlerinin; plazma glukoz düzeyleri, açlık ve tokluk ile ilişkili bazı hormonların yanıtları ve hipotalamustaki uyarımlarının besin alımı üzerine kısa süreli etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada 60 adet Sprague-Dawley cinsi dişi sıçan kullanılmıştır. Sıçanlar rastgele 6 gruba ayrılmış, gruplar başlangıç (BAŞ), serum fizyolojik alan grup (SF), linoleik asit (LA), α-linolenik asit (ALA), eikozapentaenoik asit (EPA) ve dokozahekzaenoik asit (DHA) olarak belirlenmiştir. Başlangıç ve SF grupları hariç, yağ asitleri 400 mg/kg dozunda oral gavaj yoluyla verilmiş ve 15. dk, 30. dk, 60. dk ve 120. dk'ların sonunda 1 mL kan alınmıştır. İkinci saatin sonunda sıçanlar kardiyak perfüzyon yoluyla sakrifiye edilip beyin dokuları çıkarılmıştır. Plazma glukoz düzeyleri glukometre ile ölçülmüştür. Alınan kanlardan ghrelin, kolesistokinin, GLP-1, peptid YY, leptin ve insülin hormonları ELISA yöntemiyle analiz edilmiştir. Hipotalamustaki c-Fos protein aktivasyonu immünohistokimyasal boyama ile belirlenmiştir. Veriler SPSS 18.0 programı ile değerlendirilmiş, %5 anlamlılık düzeyinde yorumlanmıştır. Başlangıca göre, DHA grubunun plazma glukoz düzeylerinin 120. dk'nın sonunda anlamlı olarak yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.001). Belirlenen zaman aralıklarında en düşük ghrelin düzeyi EPA grubunda saptanmıştır. Omega-3 yağ asitlerinin ghrelin düzeyleri LA grubundan anlamlı olarak düşük bulunmuştur (p<0.001). Linoleik asit grubu ile karşılaştırıldığında, omega-3 yağ asitlerinin kolesistokinin, GLP-1 ve peptid YY hormon düzeylerinin 60. dk ve 120. dk'larda anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür (p<0.05). Kolesistokinin ve GLP-1 hormonlarında en yüksek düzey ALA grubunda, peptid YY'de ise DHA grubunda belirlenmiştir. Leptin düzeyi 60. dk ve 120. dk'larda en düşük LA grubunda belirlenirken, omega-3 yağ asidi grupları arasında zamana bağlı olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Diğer gruplarla karşılaştırıldığında, DHA grubunun leptin düzeyi 30. dk ve 60. dk'larda anlamlı olarak daha yüksektir (p<0.05). Sadece ALA grubunun 60. dk'daki insülin düzeyinin, diğer gruplara göre anlamlı olarak yüksek olduğu (p<0.001), iki saatin sonunda en yüksek insülin düzeylerinin sırasıyla LA ve EPA gruplarında olduğu saptanmıştır. İki saatin sonunda hipotalamusta cFos ifadelenmesi ile gösterilen nöron aktiviteleri karşılaştırıldığında ise, en yüksek aktivasyonun EPA grubunda olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, omega-3 yağ asitlerinin kısa süreli olarak yüksek tokluk yanıtı sağlamada etkili olduğu görülmüştür. Omega yağ asitlerinin besin alımına olan etkilerinin daha iyi anlaşılması için kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Obesity is a chronic disease that is widespread throughout the world and our country. A better understanding of the effect of dietary fats on food intake and hunger-satiation metabolism has an important role in combating this disease. In this study, we aimed to research the effects of omega fatty acids on plasma glucose levels, responses of some hormones related to hunger and satiation, and short-term effects of hypothalamic stimulation. Sixty Sprague-Dawley female rats were used in the study. The rats were randomly divided into 6 groups and the groups were determined as baseline (BA), serum physiological area group (SF), linoleic acid (LA), α-linolenic acid (ALA), eicosapentaenoic acid (EPA) and docosahexaenoic acid (DHA). Except for the BA and SF groups, fatty acids were administered by oral gavage at a dose of 400 mg / kg and 1 mL of blood was taken at the end of 15 min, 30 min, 60 min and 120 min. At the end of the second hour, the rats were sacrificed by cardiac perfusion and brain tissues were removed. Plasma glucose levels were measured with a gauge. Ghrelin, cholecystokinin, GLP-1, peptide YY, leptin and insulin hormones were analyzed by ELISA. Activation of c-Fos protein in the hypothalamus was determined by immunohistochemical staining. Data were evaluated with SPSS 18.0 program and interpreted at 5% significance level. Initially, the plasma glucose levels of the DHA group were found to be significantly higher at the end of 120 min (p <0.001). The lowest ghrelin levels were determined in the EPA group at the indicated time intervals and the ghrelin levels of omega-3 fatty acids were significantly lower than the LA group (p <0.001). Compared with the linoleic acid group, the hormone levels of cholecystokinin, GLP-1 and peptide YY of omega-3 fatty acids were found to be significantly higher at 60 min and 120 min (p <0.05). The highest level in cholecystokinin and GLP-1 hormones was determined in the ALA group and in the peptide YY in the DHA group. No significant difference was found between omega-3 fatty acid groups in terms of time (p> 0.05), while leptin level was determined in the lowest LA group at 60 min and 120 min. When compared with the other groups, the leptin level of the DHA group was significantly higher at 30 min and 60 min (p <0.05). Only insulin level at 60th minute of ALA group was significantly higher than other groups (p <0.001), and the highest insulin levels were found in LA and EPA groups at the end of two hours respectively. When the neuron activities demonstrated by cFos expression in the hypothalamus at the end of two hours were compared, it was seen that the highest activation was in the EPA group. As a result, omega-3 fatty acids have been shown to be effective in short-term satiety. Comprehensive studies are needed to better understand the effects of omega fatty acids on nutrient uptake.