Kronik ilaç kullanan yetişkin hastalarda ilaç profillerinin belirlenmesi, ilaç tedavisi karmaşıklık ölçeğine göre değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı serbest eczaneye başvuran en az bir kronik ilaç kullanımı olan yetişkin hastaların ilaç profillerinin belirlenerek, ilaç tedavisi karmaşıklık ölçümü yapılması ve elde edilen karmaşıklık skoru ile; kronik kullanılan ilaç sayısı, kronik kullanılan yüksek riski ilaç sayısı, kronik hastalık sayısı, kronik hastalık türü ve ilaç etkileşimleri arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. 01.10.2017 – 01.02.2018 tarihlerini kapsayan retrospektif çalışmaya 18 yaş ve üzeri olup 3 aydan daha uzun süre kronik ilaç kullanan 121 hasta dahil edilmiştir. Hastaların kullandıkları ilaçlar, ilaç tedavisi karmaşıklık ölçeği ile, ilaç-ilaç etkileşimleri ise Micromedex ilaç etkileşim programı ile değerlendirilmiştir. Çalışmaya dahil edilen hastaların %45'i erkek, %55'i kadındır ve ortalama yaş 65 ± 14.74 bulunmuştur. Hastaların %48'inde (≥5 ilaç) polifarmasi görülmüştür. Kronik kullanılan ilaç sayısı ortalama 4.72, toplam İTKÖ puanı 18.70 ve kronik kullanılan YRİ sayısı ortalama 0.51 bulunmuştur. En sık görülen yüksek riskli ilacın pioglitazon olduğu görülmüştür. Çalışmamızda en fazla görülen kronik hastalıklar HT, HL ve KAH'dır. Hastaların %82'sinde en az bir KV hastalık, %40'ında en az bir KVH hastalığının yanında diyabet ve/veya KHH hastalığı saptanmıştır. KV hastalığı olmayanlarda toplam İTKÖ puanı 11.41 ile en düşük puan iken, KV hastalığının yanında diyabet ve/veya KHH olanlarda İTKÖ puanı 23.91 ile en yüksek puan bulunmuştur. İlaç tedavisi karmaşıklığı, özellikle kronik hastalarda göz önüne alınması gereken en önemli konulardan biri olarak literatürde karşımıza çıkmaktadır. İTKÖ dünyada ölüm nedenleri arasında ilk dört sırayı oluşturan KV hastalıklar, kanserler, KHH ve diyabette ve tedavi planlarının gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesine imkan verecek önemli bir araçtır. Ülkemizde de klinik eczacılık bilinç ve uygulamalarının yaygınlaşmasıyla birlikte hastaların tedavi planlarının bireyselleştirilerek izlenebilmesi, uyuncun arttırılması ve tedavi maliyetlerinin azaltılması yönünde anlamlı ve değerli katkılar sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: İlaç tedavisi karmaşıklık ölçeği, kronik hastalık, klinikeczacılık, hasta ilaç profili

The aim of the study is to investigate medication profiles of chronically ill adult patients who applied to the community pharmacy, to evaluate according to the medication regimen complexity index and to examinate corelations between chronic mediactions count, chronic high allert medications count, chronic disease count, type of chronic disease and drug-drug interactions. 121 patients (aged 18 and older) who were using medications over 3 months or over were included to the study. Their medications were calculated with medication regimen complexity index and drug interactions were assessed with Micromedex drug interaction program. In the retrospective study, 45% of the participiants were male and 55% of them were female, the mean age was found as 65±14.74. Polypharmacy (≥5 drugs) was seen 48% of the patients. The mean of the chronically used medications number was 4.72, total MRCI score of them was 18.7. The mean of the chronically used high allert medications number was 0.51 and Pioglitazon was the most prevalent of them. In the study the most prevalent chronic diseases were hypertension, dyslipidemia and CAD.At least one CVD were reported 82% of the patiens, 40% of them were reported CVD along with diabetes and/or CRD. The MRCI scores were obtained lower as the mean 11.41 from the patients who had not CVD and the higher scores were obtained as the mean 23.91 from the patiens who had CVD along with diabetes and/or CRD. In the literature medication complexity was considered as one of the most important issues for chronically ill patients. MRCI provides an opportunity to review and imrove medical plans of the patiens suffered from CVD, cancers, diabetes and CRD wich are considered as the most prevalent mortal diseases. In Turkey, MRCI will provide meaningfull and valuable contributions on clinical pharmacy practices in order to improve adherence and to prepare cost effective, personalized medical plans and to monitor them.Anahtar Kelimeler: İlaç tedavisi karmaşıklık ölçeği, kronik hastalık, klinikeczacılık, hasta ilaç profili