Adölesanların beslenme bilgileri ile kahvaltı alışkanlıkları arasındaki ilişki: Bir devlet lisesi örneği

Abstract

Bu çalışma; İstanbul ili Avcılar ilçesinde yer alan bir devlet lisesinde etik kurul ve kurum izinleri alındıktan sonra 1-30 Mayıs 2019 tarihleri arasında 9, 10 ve 11.sınıfa devam eden 416 adölesanın beslenme bilgileri ile kahvaltı alışkanlıkları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla yapıldı. Sosyo-demografik veri formu ile bireylerin genel bilgileri, aile bilgileri ve kahvaltı alışkanlıkları belirlendi. Bireylerin beslenme bilgilerini değerlendirmek için; yeterli ve dengeli beslenme, besin öğeleri, beslenme ilişkili sağlık problemleri olmak üzere 3 alt boyut ve 38 maddeden oluşan, Öz ve arkadaşları tarafından geliştirilen `Adölesan Beslenme Bilgisi Anketi` kullanıldı ve anketin KR-20 değeri çalışma grubumuz için 0,70 bulundu. Minimum 0, maksimum 38 puanın alınacağı bu ankette, bireylerin anket toplam puanı 17 ile 36 arasında değişmekte olup, toplam puan ortalaması çalışma grubumuz için 29,18±3,31 olarak bulundu. 11.sınıftakilerin, 10.sınıftakilere göre ve kızların erkeklere göre beslenme bilgi puan ortalamaları daha fazladır ve fark istatistikî olarak anlamlıdır (p<0.05). Beslenme bilgi anketi toplam puanları ve alt alan puanları ile kahvaltı alışkanlıkları karşılaştırıldığında; öğün atlamayan, kahvaltıyı evde yapan, kahvaltı yapmadığında kötü hisseden ve yorgunluk yaşayan bireylerin yeterli ve dengeli beslenme alt alanı puan ortalaması diğer gruplardan yüksektir, bu fark istatistikî açıdan anlamlıdır (p<0,05). Kahvaltıyı yararlı bulan, kahvaltı yapılmadığında okul başarısı etkilenen ve halsizlik yaşayan bireylerin beslenme bilgisi anketi puan ortalaması diğer gruplardan yüksektir, bu fark istatistikî açıdan anlamlıdır (p<0,05). Sonuç olarak; adölesanların beslenme bilgileri ile kahvaltı alışkanlıkları arasındaki ilişki saptandı. Öğün atlamanın sınırlandırılması, okullarda eksik beslenme bilgilerinin tamamlanmasına yönelik eğitimlerin planlanması önerilir.

This study was held between 1-30 May 2019 after obtaining the approval of the ethics committee and institution at a public high school in Avcılar district of İstanbul. The aim of this study was to evaluate the relationship between nutritional knowledge and breakfast habits 416 adolescents within ninth, tenth and eleventh grades. General information, family information and breakfast habits of the individuals were determined by a socio-demographic data form. To evaluate the nutritional knowledge of individuals, consists of 38 items and 3 subfield (adequate and balanced nutrition, nutritional elements, health problems related to nutrition) developed by Öz and friends was used and the KR-20 value of the was 0,70 for our study group. In this questionnaire where range was of the minimum 0 and maximum 38 points, the individuals total score of the questionnaire varied between 17 and 36 and the total mean score of the questionnaire for our study group was 29,18±3,31. The mean nutritional knowledge score of the 11th graders compared to the 10th graders, and the female, to the males were significantly higher (p<0,05). Nutritional knowledge questionnaire total scores and subfield scores were compared with breakfast habits; the mean score of adequate balanced nutrition subfield of the individuals who had breakfast at home, those who felt bad when they didn't have breakfast, and who had fatigue sypmtoms were found to be significantly higher (p<0,05). The mean score of the nutritional knowledge questionnaire was significantly higher in individuals who found breakfast useful, who believed that neglecting breakfast affected their success rate and experienced weakness due to a neglect of breakfast (p<0,05). As a result; the relationship between nutritional knowledge and breakfast habits of adolescents was determined. It is recommended to limit the skipping of meals and to plan trainings for completing undernutrition information in schools.