Tekerlekli sandalye basketbolda el tercihinin performans testleri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, tekerlekli sandalye (TS) basketbol oyuncularının günlük yaşam aktivitelerinde ve basketbol sırasında tercih ettikleri baskın olan ekstremiteyi belirlemek ve el tercihlerini performans testleri ile karşılaştırmaktı. Tekerlekli sandalye basketbol takımında oynayan 18-50 yaş aralığındaki International Wheelchair Basketball Federation'a göre klasifikasyonu yapılmış 29 erkek oyuncu çalışmaya alındı. Ayrıca, Edinburgh El Tercih envanteri (EETE) ve Basketbol Lateralite envanterinin (BLE) validasyonunu yapmak için 148 erkek koşan basketbol oyuncusu çalışmaya dahil edildi. Tüm basketbol oyuncularına birer hafta arayla olmak üzere iki kez EETE ve BLE envanterleri uygulandı. Bu envanterler sonucunda günlük yaşam aktivitelerinde ve basketbol sırasında tercih ettikleri ekstremiteler belirlendi. El tercihleri ile karşılaştırmak üzere her TS basketbol oyuncusuna pass for accuracy (isabetli pas) ve maximal pass (maksimal pas) testleri sağ ve sol ekstremiteler ayrı ayrı değerlendirilecek şekilde uygulandı. EETE sonuçları ile BLE envanter sonuçları birbirleri ile karşılaştırıldı. Envanterlerin birbirleri ile uyumlu olduğu (p<0,05) ve her iki envanterin skorları karşılaştırıldığında anlamlı pozitif korelasyon gözlendi (p<0,05). Ancak, envanterler performans testleri ile karşılaştırıldığında anlamlı bir fark belirlenmedi (p>0,05). Sonuç olarak, tekerlekli sandalye basketbol oyuncularının günlük yaşam aktivitelerinde ve basketbola özgü performans sırasında el tercihlerinin birbirini desteklediği görüldü. Fakat, performans test sonuçlarının oyuncuların el tercihlerini desteklemediği anlaşıldı.Anahtar Kelimeler: Basketbol Lateralite Envanteri, Edinburgh El Tercih Envanteri,isabetli pas, lateralizasyon, maksimal pas, tekerlekli sandalye basketbol

The aim of this study was to determine the dominant extremity of wheelchair basketball players in daily activities and basketball and, according to these findings, to compare hand preference with performans tests. Twenty-nine men, aged between 18 to 50, who were playing in a wheelchair basketball team and classified according to the International Wheelchair Basketball Federation were recruited. In addition, 148 male able-bodied basketball players were included in the study to validate Edinburgh Handedness Inventory (EHI) and Basketball Laterality Questionnaire (BLQ). EHI and BLQ were applied to all basketball players twice, one week apart. As a result of these inventories, the extremities that they preferred during daily activities and basketball were determined. Pass for accuracy and maximal pass tests were applied to each wheelchair basketball player, left and right extremities were evaluated separately, to compare with hand preferences. The scores of Edinburgh Handedness Inventory and Basketball Laterality Questionnaire were compared with each other. Inventories were observed to be compatible with each other (p<0,05). Furthermore, when the scores of both questionnaires were compared, significant positive correlation was observed (p<0,05). However, there was no significant difference between the inventories and performance tests (p>0,05). As a result, hand preference of wheelchair basketball players on daily activites and basketball specific performance seem to support each other. Despite that, the performance test results did not support the players' hand preferences.Key Words: Basketball Laterality Questionnaire, Edinburgh Handedness Inventory,lateralization, maximal pass, pass for accuracy, Wheelchair basketball